Canada khởi động sứ mạng mới ở Bắc cực

Theo AFP, hôm nay 18-8, các nhà nghiên cứu Canada trên con tàu phá băng Sir Wilfrid Laurier lên đường trong một sứ mạng dài một tháng rưỡi Parks - Canada.

Nhiệm vụ của đoàn thám hiểm, theo Bộ trưởng Môi trường Canada John Baird, là tìm kiếm hai con tàu của nhà thám hiểm người Anh Sir John Franklin, mất tích năm 1848 ở Bắc cực.

Đó là hai tàu chiến nhỏ Erebus và Terror, được cho là đang bị kẹt trong những tảng băng. Trưởng đoàn thám hiểm Robert Grenier thuộc Cơ quan Khảo cứu dưới lòng nước Canada đã so sánh hai tàu chiến này là những con tàu bí ẩn không kém Titanic.

Đoàn thám hiểm 128 người và Sir John Franklin hơn 160 năm trước có nhiệm vụ tìm ra hành lang tây bắc khi đó còn được cho là hoang đường. Đến nay giả thiết chính thức vẫn là đoàn tàu của Franklin gặp nạn năm 1848 tại đảo King Island. Sự biến mất của họ đã khởi động những cuộc tìm kiếm lớn nhất trong lịch sử từ năm 1848-1859, kết quả là việc tìm ra tuyến đường biển len lỏi giữa các hòn đảo của quần đảo Bắc cực, nối bắc Đại Tây Dương với Thái Bình Dương.

Những sọ người này được cho là của các thành viên đội thám hiểm Franklin, được tìm thấy và chôn cất năm 1945 tại đảo William, theo Viện Lưu trữ quốc gia Canada - Ảnh: AP

Ông Robert Grenier gọi cung đường này là "con đường tơ lụa trên biển giữa Trung Quốc với Nhật". Những cuộc tìm kiếm đã phát hiện một số thi thể bị đóng băng được cho là thuộc đoàn của John Franklin. Các giả thiết đưa ra là họ bỏ mạng vì đói, vì đồ hộp nhiễm độc chì, kể cả khả năng bị thổ dân Bắc cực Inuit ăn thịt.

Theo AP, cuộc tìm kiếm lại được mở ra trong giai đoạn này do e ngại khí hậu ấm dần làm băng tan sẽ giúp những kẻ khác tìm ra hai con tàu này và cướp đoạt những gì còn sót lại. Tuy nhiên, AFP nói sứ mạng đoàn thám hiểm không chỉ gói gọn trong mục đích khoa học, mà còn có những mục đích thực tiễn.

Các thành viên phải hoàn thành một bản đồ trong vùng chiến lược, mà khi băng tan do khí hậu ấm dần sẽ mở ra nhiều triển vọng thương mại. Canada cho rằng tuyến đường tây bắc này nằm trong vùng biển của mình mặc dù nhiều nước khác, trong đó có Mỹ, cho rằng cung đường này nằm trong vùng biển quốc tế. Được biết nếu sứ mệnh thất bại, hai đoàn thám hiểm khác sẽ lên đường vào các mùa hè năm 2009 và 2010.

Từ năm ngoái, Canada đã mở rộng sự hiện diện quân sự của mình ở Bắc cực và thành lập một cảng nước sâu ở tận hòn đảo cực bắc Baffin. Ngoài ra, chính quyền Canada cũng tuyên bố đã nhận được các bằng chứng khoa học cho yêu sách lãnh thổ của mình ở Bắc cực, giàu tài nguyên khoáng sản và năng lượng.

Trả lời báo chí trước giờ lên đường, ông Robert Grenier nói: "Thật hồi hộp. Giống như một cuộc phiêu lưu của Indiana Jones. Đây là cuộc tìm kiếm một nấm mồ ngầm đã mất".