Cố đô Chan Chan (Pérou)

  •  
  • 273

Những di tích đặc sắc của cố đô Vương quốc Chimu nói lên sự vĩ đại của một nền văn minh nay đã diệt vong. Khoảng năm 1200, văn minh Chimu thay thế văn hóa Mochica tại thung lũng Moche, trung tâm của một đế quốc rộng lớn trải rộng từ vịnh Guayaquil ở miền Bắc đến Paramonga ở miền Nam.

Tại khu vực khô cằn này, một hệ thống tưới tiêu tinh vi đã đưa nước của một con sông tự nhiên vào một con sông đào dài 80 km, làm cho Chan Chan có một mức độ phì nhiêu ngày nay ta  khó hình dung nổi. Với diện tích 20 km2, Chan Chan là đô thị lớn nhất ở Châu Mỹ thời trước Christophe Colomb.

Vùng trung tâm chia làm 9 khu vực lớn hình chữ nhật có lũy đất bao bọc. Những khu vực này là khu nhà ở của Hoàng gia hoặc các gia đình quý tộc. Mỗi khu có nhiều đền, chùa, nhà ở, vườn hoa và nghĩa trang tập hợp xung quanh các quảng trường. Các hoạt động thủ công chính là sản xuất đồ gỗ, hàng dệt và vàng bạc.

Chan Chan đứng trước hai nguy cơ: sự cướp bác diễn ra từ nhiều thế kỷ nay và sự xói mòn tự nhiên. Công tác bảo tồn đã được tiến hành đối với các bức bích họa và hai cung điện, song còn phải tiếp tục củng cố một cách hệ thống các công trình. Chan chan được ghi vào Danh sách di sản thế giới năm 1986.

H.T sưu tầm
  • 273