Đền thờ Nữ Thần Artémis

Vào thế kỷ thứ V (Tr.C.N), nhân dân thành phố Ephese, nay thuộc Thổ Nhĩ Kỳ, đã xây dựng một ngôi đền tráng lệ để thờ phụng nữ Thần Artémis. Ngôi đền làm theo kiểu kiến trúc Hy Lạp tuyệt đẹp, được liệt vào một trong 7 kỳ quan của Thế giới Cổ đại.

Khách thập phương mang lễ vật quý giá hành hương đến dâng lên nữ Thần hàng ngày rất đông; vàng bạc châu báu ùn ùn tuôn về cất trong kho khiến cho đền Artémis nổi tiếng là một kho báu của thế gian.

Nữ Thần Artémis cũng tức là Diana theo tên gọi của người La Mã. Nàng là con của nữ Thần Lêtô và Thần Zeus, em sinh đôi của Thần Apollon. Diana nổi tiếng là nữ Thần săn bắn có tính khí mạnh mẽ như con trai. Chính vì thế, ở ngôi đền này, các kiến trúc sư đã sử dụng loại cột Iônic là một trong hai loại cột "nữ giới", nhưng cột Iônic có dáng mạnh mẽ hơn cột Côranh.

Tính khí nóng nảy khắc nghiệt của Artémis được thể hiện rõ trong cuộc trừng phạt tên khổng lồ Tisios (Tixiox) kẻ đã can tội truy đuổi nữ Thần Lêtô, mẹ của nàng và Apollon. Anh em nàng đã dùng những mũi tên vàng hạ thủ tên khổng lồ này. Cùng với những mũi tên đó, anh em nàng lại trừng trị nàng Niôbê vì tội ngạo mạn đã khinh thị xúc phạm đến nữ Thần Lêtô.

Thần Zeus

Artémis là một cô gái đẹp, nhưng nàng trinh nữ này lại khước từ mọi tình yêu lứa đôi trần tục. Chính vì thế, khi chàng thợ săn đẹp trai tài ba Artéon vô tình đi lạc vào khu hang động cấm ở rừng Kitêrông, nơi các tiên nữ tắm, vui chơi, chàng đã "phạm tội" lỡ trông thấy tấm thân trắng ngọc ngà của Artémis, thế là từ xấu hổ chuyển sang tức giận, nàng đã biến Artéon thành một con hươu vàng đốm đen và chính đàn chó săn của chàng đã xông vào xé xác con hươu khốn khổ. Cái chết oan uổng của Artéon càng làm tăng uy quyền dữ dội của Artémis.

Từ xa xưa, người ta tôn thờ Artémis là nữ Thần bảo hộ cho muông thú trong rừng, sau chuyển sang là nữ Thần săn bắn và tiếp theo là nữ Thần của cỏ cây hoa lá. Từ đó, Artémis được coi là nữ Thần của sự phì nhiêu, cây sai quả, lúa được mùa. Và như vậy thì theo suy diễn, Artémis trở thành nữ Thần bảo hộ cho sinh nở của trẻ sơ sinh và hạnh phúc gia đình. Từ sự suy diễn này mà việc thờ phụng nữ Thần Artémis cứ phát triển. Nhưng nổi bật nhất và phổ biến nhất, Artémis vẫn là nữ Thần săn bắn, một nàng trinh nữ xạ thủ tuyệt vời.

Vào năm 356 Tr.C.N, ngôi đền bị đốt thành tro bụi bởi một gã hoang tưởng tên là Erostrate. Hắn tin rằng với hành động này hắn sẽ được nổi tiếng muôn thuở và nhân loại sẽ không bao giờ thôi nguyển rủa tên vô lại đã phá hoại một kiệt tác nghệ thuật của loài người.