Dùng sex để cạnh tranh với tình địch

Khỉ đột cái dùng tình dục để cạnh tranh với các đối thủ trong cuộc chiến tình cảm. Ngay cả khi có bầu chúng cũng tìm cách giao phối với con đực để ngăn không cho những con cái khác mang thai.

“Chúng tôi nhận thấy hành vi giao phối là một trong những thủ thuật mà cá thể khỉ đột cái sử dụng để cạnh tranh với nhau nhằm tranh giành sự ưu ái của con đực”, Diane Doran-Sheehy, một nhà linh trưởng học của Đại học Stony Brook (Mỹ), phát biểu.

Doran-Sheehy và các đồng nghiệp theo dõi một đàn khỉ đột ở Cộng hòa Congo trong 1.147 ngày. Đàn này có 5 con cái và một con đực trưởng thành.

“Chúng tôi muốn tìm hiểu xem liệu có phải những con khỉ đột cái mang thai tìm cách quyến rũ con đực để anh chàng khỏi gần gũi những cô nàng khác không. Hành vi cạnh tranh đó có thể giúp chúng ta giải thích tại sao con người tiến hóa thành một loài gần như tuân thủ kiểu hôn nhân một vợ một chồng”, Doran-Sheehy nói với Newscientist. 

Một con khỉ đột cái. (Ảnh: Pbase.com)

Kết quả theo dõi cho thấy 5 khỉ đột cái sinh một con trong gần 3 năm và tất cả đều giao phối với con đực sau khi thụ thai. Tuy nhiên, chúng thường cố tình gạ gẫm con đực khi nhận thấy những con cái kia có nhu cầu giao phối.

Chẳng hạn, sau khi một con cái (mà nhóm nghiên cứu gọi là MK) thụ thai, nó đã giao phối với con đực trong 3 chu kỳ động hớn liên tiếp của một con cái có tên EB. Một con cái khác (gọi là UG) giao phối trong suốt thời kỳ mang thai. Nó luôn gạ gẫm con đực khi con cái khác muốn được thụ thai.

Con khỉ đực duy nhất trong đàn tỏ ra không khôn ngoan. Phần lớn khỉ đột đực thích giao cấu với những con cái chưa có thai, song anh chàng này luôn ưu tiên những con có mức độ động hớn lớn hơn, bất kể chúng có mang thai hay không.

Điều đó giải thích tại sao những con đã mang thai vẫn giả vờ động hớn. Do cả đàn chỉ có một con đực, những con cái phải cố gắng giành được sự ưu ái của nó để nhận được sự chăm sóc sau khi sinh con.

Bằng cách trì hoãn thời gian mang thai của các đối thủ, khỉ đột cái cũng sẽ tạo ra một lợi thế về sinh sản. Tara Stoinski, một nhà linh trưởng học của vườn thú Atlanta tại Mỹ, phát hiện ra rằng những con khỉ đột cái lớn lên trong môi trường nuôi nhốt cũng “xếp lịch” những cuộc mây mưa trùng thời điểm động hớn của những con cái khác.

“Tôi đồng ý với Doran-Sheehy rằng những con khỉ đột cái cạnh tranh với nhau để giành con đực”, Stoinski phát biểu.

Tuy nhiên, tổ tiên của loài người và khỉ đột không phải là những loài linh trưởng duy nhất biết dùng sex để cạnh tranh. Khỉ bonobo, tinh tinh cái cũng coi việc giao cấu là công cụ để thu hút sự ủng hộ của con đực và bảo vệ con của chúng.

“Những con đực sẵn sàng giết chết những con bé để buộc mẹ chúng giao phối. Khi một con tinh tinh hoặc khỉ bonobo cái giao phối với tất cả con đực trong đàn, anh chàng nào cũng nghĩ mình là bố của đứa con mà con cái đẻ ra. Vì thế chúng sẽ không giết con non nữa”, Doran-Sheehy giải thích.