Guinea Xích Đạo là quốc gia nào?

1.490

Cộng hòa Guinea Xích Đạo là một quốc gia ở khu vực Tây Phi với diện tích khoảng 28.000km² và dân số hơn 1,2 triệu người.

Kể từ giữa thập niên 1990 đến nay, Guinea Xích Đạo đã trở thành một trong những nước xuất khẩu dầu lớn tại vùng Châu Phi cận sa mạc Sahara.

Với dân số nhỏ và nguồn thu lớn từ dầu mỏ, Guinea Xích Đạo là nước có thu nhập bình quân đầu người cao nhất Châu Phi. Chỉ số GDP bình quân đầu người theo sức mua tương đương (PPP) của nền kinh tế này đứng thứ 43 trên thế giới.

Vị trí của Guinea Xích Đạo trên bản đồ.

Tuy nhiên trên thực tế, người dân Guinea Xích Đạo không giàu có như vậy. Bất bình đẳng giàu nghèo cũng như sự mất ổn định trong địa chính trị khiến người dân nơi đây không được hưởng lợi từ nguồn thu dầu mỏ. Guinea Xích Đạo đứng thứ 144 trong bảng xếp hạng chỉ số phát triển con người (HDI) năm 2019 với chưa tới 50% dân chúng được tiếp cận với nguồn nước sạch và 20% số trẻ em tử vong trước 5 tuổi.

Ban đầu người dân Guinea Xích Đạo có nguồn gốc thuộc sắc tộc Bantu. Tuy nhiên việc di cư khiến người Fang dần chiếm ưu thế. Người Fang hiện chiếm 80% dân số Guinea Xích Đạo và bao gồm 67 dòng họ.

Ngoài ra, một số người châu Âu (chủ yếu là người Tây Ban Nha hoặc người Bồ Đào Nha) cũng sống tại Guinea Xích Đạo sau thời kỳ dài thực dân. Hầu hết người Tây Ban Nha đều ở lại sau khi Guinea Xích Đạo được độc lập.

Nền kinh tế kỳ lạ

Trước khi giành độc lập vào năm 1968, Guinea Xích Đạo chủ yếu xuất khẩu ca cao, cà phê và gỗ cho mẫu quốc Tây Ban Nha. Tuy nhiên khi những mỏ dầu lớn được phát hiện vào năm 1996 thì quốc gia này dần chuyển mình sang xuất khẩu dầu mỏ, đồng thời giàu lên nhanh chóng. Cho đến năm 2004, Guinea Xích Đạo đã trở thành nước khai thác dầu lớn thứ 3 tại Châu Phi với sản lượng 360.000 thùng/ngày.

Trong khoảng 2000-2010, tốc độ tăng trưởng Tổng sản phẩm quốc dân (GDP) của Guinea Xích Đạo thuộc hàng cao nhất Châu Phi với 17%. Theo Ngân hàng thế giới (World Bank), quốc gia này có thu nhập bình quân đầu người cao nhất châu lục, cao gấp 83 lần so với nước nghèo nhất khu vực là Burundi.

Guinea Xích Đạo là nước khai thác dầu lớn thứ 3 tại Châu Phi.

Dẫu vậy, bất ổn chính trị khiến người dân Guinea Xích Đạo không được hưởng nhiều những thành quả kinh tế này. Mãi đến năm 2017, Liên Hiệp Quốc mới đưa Guinea Xích Đạo ra khỏi danh sách các nước kém phát triển nhất.

Năm 2019, GDP danh nghĩa (Nominal) của Guinea Xích Đạo vào khoảng 12,432 tỷ USD. GDP danh nghĩa bình quân đầu người nơi đây đạt 9.141 USD/người. So sánh với Việt Nam, GDP danh nghĩa đạt 266,5 tỷ USD và bình quân đầu người đạt 2.786 USD/người. Như vậy dù GDP bình quân đầu người của Guinea Xích Đạo lớn hơn nhưng về tổng thể, nền kinh tế của Việt Nam hoàn thiện cũng như phát triển hơn hẳn.

Về giao thông, Guinea Xích Đạo chủ yếu liên lạc với các nước trong khu vực. Họ cũng có đường bay tới Châu Âu nhưng chủ yếu là vận tải hàng hóa. Toàn Guinea Xích Đạo chỉ có 3 sân bay quốc tế và không có hãng bay nào của nước này được cấp phép hoạt động tại Châu Âu.

Ngôn ngữ chủ yếu tại đây là tiếng Tây Ban Nha với khoảng 67,6% người dân nói được thứ tiếng này. Tiếng Bồ Đào Nha và Pháp cũng được sử dụng tại đây nhưng khá ít. Nhờ thu nhập từ dầu mỏ mà nền giáo dục tại Guinea Xích Đạo đã được cải thiện đáng kể. Tỷ lệ mù chữ của nước này đã giảm từ 73% xuống 13% trong 40 năm nhờ chương trình giáo dục bắt buộc cho trẻ em từ 6-14 tuổi.

Cập nhật: 29/07/2020 Theo Tổ Quốc