Hành tinh có gió giật 8.700km/h và khí quyển 3.000 độ C

Nghiên cứu của các nhà thiên văn học Thụy Sĩ chỉ ra ngoại hành tinh HD 189733 b có thời tiết khắc nghiệt nhất vũ trụ.

Các nhà nghiên cứu ở Đại học Geneva và Bern, Thụy Sĩ, tính toán những cơn gió trên hành tinh ngoài Hệ Mặt trời HD 189733 b có tốc độ lên tới 8.700 km/h, gấp 7 lần vận tốc âm thanh, New Zealand Herald đưa tin. Tuy nhiên, điều kiện này chưa đủ khắc nghiệt nếu so sánh với cơn mưa thủy tinh trên hành tinh, được so sánh với "hàng nghìn nhát cắt chết người".

"Thế giới ác mộng ở HD 189733 b chính là tử thần mà bạn chưa từng bắt gặp. Khi nhìn từ xa, hành tinh có màu xanh tươi sáng, rất dễ nhầm với bầu trời hiền hòa của Trái đất. Nhưng thời tiết ở đây quả là chết người", Cơ quan Hàng không Vũ trụ Mỹ (NASA) nhận xét.

Màu xanh dương của hành tinh không phải kết quả phản chiếu từ đại dương như trên Trái đất mà do bầu khí quyển hành tinh bao gồm những đám mây xen lẫn hạt sillicat.

Bầu khí quyển hành tinh HD 189733 b có nhiệt độ lên tới 3.000 độ C. (Ảnh: NASA/ESA).

HD 189733b là một hành tinh khí khổng lồ lớn hơn sao Mộc ở cách Trái đất 63 năm ánh sáng. Hành tinh nằm trong chòm sao Vulpecula, còn gọi là "cáo nhỏ". HD 189733b quay quanh ngôi sao mẹ ở khoảng cách gần hơn 13 lần so với khoảng cách từ sao Thủy đến Mặt Trời và hoàn thành một vòng quỹ đạo chỉ trong 2,2 ngày.

Theo tiến sĩ Kevin Heng, người đứng đầu nghiên cứu, phát hiện rất quan trọng bởi kết quả dựa trên quan sát từ một kính viễn vọng nhỏ trên mặt đất với đường kính 3,6m ở Đài quan sát Nam châu Âu (ESO) ở La Silla, Chile, nhưng các phép đo có chất lượng không thua kém kính viễn vọng không gian Hubble.

Kỹ thuật nhóm nghiên cứu của Heng sử dụng là đo tín hiệu natri từ những hành tinh xa xôi. Khi một hành tinh đi qua phía trước ngôi sao mẹ, cường độ tín hiệu này sẽ thay đổi. Tùy theo độ mạnh yếu của tín hiệu, các nhà thiên văn có thể tính toán độ nóng trên hành tinh.

Do tín hiệu phát ra từ nhiều độ cao khác nhau, nhóm nghiên cứu có thể đo cả khác biệt nhiệt độ dọc theo bầu khí quyển. Ở gần mặt đất, nhiệt độ của hành tinh giảm từ 3.000 xuống 1.700 độ C.

Để đo sức gió, họ dựa vào thay đổi trong tín hiệu natri truyền đến Trái đất. Những thay đổi này chỉ ra gió trên hành tinh di chuyển theo vòng tuần hoàn với tốc độ siêu nhanh. Phép đo từ kính viễn vọng không gian Hubble cũng cho kết quả tương tự.

Nghiên cứu của các nhà khoa học Thụy Điển mở ra cơ hội tìm hiểu về bầu khí quyển của những ngoại hành tinh xa xôi mà không cần sử dụng đài thiên văn đồ sộ hoặc kính viễn vọng không gian.

Ngoại hành tinh này có bầu khí quyển chứa đầy khí hydro sunfua.

Mới đây, kính thiên văn James Webb đã tiết lộ rằng, ngoại hành tinh nóng HD 189733 b của Sao Mộc, chỉ cách Trái đất 64 năm ánh sáng, có bầu khí quyển chứa đầy khí hydro sunfua (có mùi như trứng thối).

Các nhà nghiên cứu trước đây đã nghi ngờ rằng, hydro sunfua có thể được tìm thấy trên các hành tinh khí khổng lồ xa xôi vì bầu khí quyển của sao Mộc và sao Thiên Vương chứa cùng một loại phân tử. Tuy nhiên, khí hiếm khi được phát hiện bên ngoài hệ mặt trời ngoại trừ một lượng nhỏ trong môi trường liên sao hoặc không gian giữa các ngôi sao.

Tác giả chính của nghiên cứu, Guangwei Fu, một nhà vật lý thiên văn tại Đại học Johns Hopkins ở Maryland, cho biết việc phát hiện ra hydro sunfua trên HD 189733 b là bước đệm quan trọng để tìm ra phân tử này trên các hành tinh khác và hiểu rõ hơn về cách hình thành các loại hành tinh khác nhau.

Sự hiện diện của hydro sunfua rất quan trọng vì nó cho thấy ngoại hành tinh này chứa lưu huỳnh, một nguyên tố quan trọng để tạo nên các phân tử phức tạp hơn. Lưu huỳnh cũng là một nguyên tố chính đối với hầu hết các dạng sống trên Trái đất.

Trong trường hợp này, HD 189733 b rất khó có thể chứa sự sống ngoài Trái đất vì nhiệt độ và điều kiện thời tiết khắc nghiệt của nó. Tuy nhiên, việc tìm thấy khí này trên các thế giới xa xôi bên ngoài hệ mặt trời có thể làm tăng khả năng tồn tại một ngoại hành tinh tương tự duy trì sự sống ngoài hành tinh.

Các nhà khoa học cũng tin rằng nếu JWST được đặt ở phía bên kia của Dải Ngân Hà, nó sẽ có thể phát hiện ra dấu hiệu sự sống trên Trái đất.

• Người ngoài hành tinh có thật không?
• 4 nhà khoa học của NASA hoàn thành một năm "sống thử trên sao Hỏa"
• Làm thế nào để phanh một đoàn tàu đang chạy với tốc độ 350km/h trong trường hợp khẩn cấp?