Ấn Độ tuy phát triển hệ thống kiểm soát và cảnh báo sớm AWACS khá muộn nhưng lại là nước có hệ thống vũ khí quân sự này thuộc dạng hiện đại nhất thế giới.
Hệ thống kiểm soát và cảnh báo sớm (tiếng Anh: Airbone Warning and Control System - AWACS) là hệ thống radar được thiết kế, lắp đặt trên vũ khí quân sự như là các loại máy bay, tiêm kích. AWACS có nhiệm vụ chính là phát hiện và cảnh báo các máy bay của đối phương, chỉ huy và phối hợp tác chiến giữa các máy bay chiến đấu. Ấn Độ tuy có hệ thống AWACS khá muộn nhưng lại sở hữu những thành phần hiện đại bậc nhất thế giới.
Hệ thống kiểm soát và cảnh báo sớm AWACS của Ấn Độ là những chiếc máy bay vận tải hạng nặng Ilyushin-76 trang bị hệ thống radar Phalcon. Đây là những máy bay có khả năng chỉ huy và cảnh báo trên không (AWACS) theo chuẩn NATO đầu tiên của Ấn Độ.
Hệ thống kiểm soát và cảnh báo sớm là thành phần khá quan trọng trong các loại vũ khí quân sự
Các máy bay này có khả năng kiểm soát vùng không phận rất rộng lên tới hàng trăm km vuông. Hệ thống radar Phalcon được lắp đặt trên mũi chiếc Ilyushin-76 và đóng vai trò như trung tâm của hệ thống thông tin liên lạc để xác định máy bay của kẻ thù trong bán kính hàng trăm dặm. Ngoài ra, hệ thống radar này còn có các thiét bị theo dõi, giám sát, phân tích và giải mã sóng radio của kẻ thù.
Hệ thống kiểm soát và cảnh báo sớm giúp phối hợp giữa các loại vũ khí quân sự máy bay chiến đấu
Ấn Độ đã ký hợp đồng cung cấp ba máy bay AWACS với phía Israel vào tháng 2-2004. Theo đó, phía Israel sẽ nâng cấp máy bay IL-76 của Nga và lắp đặt hệ thống radar Phalcon lên các máy bay này, ước tính tổng trị giá của hợp đồng này lên tới 1,1 tỷ USD.
Với trọng tải lên tới 40.000 kg (88.000 lb), tầm hoạt động 5,000 km (2,700 hải lý; 3,100 dặm) trong ít hơn sáu giờ, IL-76 có khả năng hoạt động tại các sân bay dã chiến hay trong điều kiện chưa được chuẩn bị mà không gặp trở ngại bất kể thời tiết xấu. Máy bay này là loại vận tải cơ đầu tiên của Liên Xô sử dụng động cơ phản lực, tốc độ đến 900 km/giờ, bay xa 4.300 km.
Vũ khí quân sự máy bay vận tải IL-76 là một phần của hệ thống kiểm soát và cảnh báo sớm
Hệ thống radar Phalcon Elta EL/W-2090 gắn trên Il-76 là dạng radar quét điện tử (AESA) 360 độ. Với radar “hàng xịn”, phi đội Ấn Độ được cho là có khả năng theo dõi 60 mục tiêu cùng lúc trong phạm vi bán kính 800 km.
Radar Phalcon Elta EL/W-2090 có thể theo dõi các mục tiêu nhanh hơn 10 lần so với các hệ thống nổi tiếng như E-3 Sentry. Radar Phalcon EL/W-2090 có một hệ thống IFF tích hợp, biện pháp tính toán điện tử Electronic Counter (ECM) và giáp ECCM để tự bảo vệ, môt hệ thống điện tử thông minh (ELINT) để thu thập dữ liệu về hệ thống radar của đối phương, giám sát thông tin liên lạc và hệ thống SATCOM.