Làm thế nào tăng tỷ lệ sống sót trong đám cháy nhà cao tầng, chung cư?

Theo các chuyên gia, việc bạn giữ được sự bình tĩnh và ứng phó thế nào trong các tai nạn như đám cháy có thể là yếu tố quyết định giữa sự sống - cái chết.

Sống sót trước khói độc

Theo Cục Bảo vệ Môi sinh Hoa Kỳ (EPA), trong một trận cháy rừng hay cháy nhà, khói chính là "kẻ thù số 1", khi thường xuyên là tác nhân khiến người bị nạn rơi vào hoàn cảnh nguy hiểm, thậm chí là mất mạng.

Khói thực chất là hỗn hợp phức tạp của khí và các hạt mịn, do gỗ và các vật liệu hữu cơ khác khi cháy tạo thành. Trong các đám cháy nhà, vật liệu hỗn hợp như nhựa, nilon… còn khiến khói mang theo nhiều tạp chất độc hại.

Khói chính là "kẻ thù số 1" tại các đám cháy, khi thường xuyên là tác nhân khiến người bị nạn rơi vào hoàn cảnh nguy hiểm. (Ảnh: iStock).

Theo bác sĩ Vũ Việt Hà, khoa Cấp cứu & Hồi sức tích cực, Bệnh viện Đại học Y Hà Nội, các nạn nhân trong vụ cháy thường gặp nguy hiểm do ngạt khói, vì có thể gây tử vong do thiếu oxy tại chỗ, hoặc ngộ độc khí CO.

Trong tình huống xảy ra đám cháy, điều ngay lập tức cần làm là phủ khăn ướt che kín mặt, mũi để giúp lọc một phần khói, khí độc. Tuy nhiên, việc làm này cũng không ngăn được ngộ độc khí CO. Trong đám cháy, nếu ở trong phòng kín quá thì dù trang bị khăn ướt vẫn có thể bị ngộ độc khí CO.

Do vậy, điều quan trọng là phải sơ tán khỏi tòa nhà đang ngập đầy khói càng sớm càng tốt để tránh hít phải khói độc. Nếu không thể sơ tán, bạn nên cố gắng cúi thấp xuống đất và vừa che mũi, miệng bằng vải ướt.

Trong mọi trường hợp, cần hạn chế hít thở không khí bị bao trùm bởi khói. Không nên hít một hơi sâu, mà chia ra làm nhiều nhịp thở nhỏ, sẽ giúp khí độc ít xâm nhập vào phổi. Cùng lúc đó, bạn nên tìm kiếm không khí trong lành càng sớm càng tốt.

Sơ cứu nhanh nếu bị bỏng

Sơ cứu vết bỏng để giảm thiểu thiệt hại và thúc đẩy quá trình lành vết thương. (Ảnh: Getty).

Đám cháy luôn đi kèm với nhiệt độ cao, có thể gây ra tình trạng bỏng cấp, phỏng da, bỏng đường thở… Không chỉ vậy, nhiệt cao còn gây phù nề đường thở, thậm chí có thể dẫn đến tử vong.

Sơ cứu ngay lập tức vết bỏng là rất quan trọng để giảm thiểu thiệt hại và thúc đẩy quá trình lành vết thương. Tuy nhiên, điều đầu tiên cần làm là đưa bản thân bạn và người bị thương ra khỏi nguồn gây bỏng.

Tiếp theo, cần đặt vùng bị bỏng dưới vòi nước mát (không lạnh) trong khoảng 10-20 phút hoặc cho đến khi cơn đau giảm bớt. Tránh sử dụng nước đá hoặc nước quá lạnh vì nó có thể gây thêm tác dụng phụ.

Khi vết bỏng đã nguội, hãy che vết bỏng bằng băng vô trùng không dính hoặc vải sạch để bảo vệ nó khỏi bụi bẩn và giảm thiểu nguy cơ nhiễm trùng. Tránh dùng băng dính trực tiếp lên vết bỏng.

Cách thoát khỏi tòa nhà cao tầng một cách an toàn

Một vụ cháy công trình ở Massueville, Canada. (Ảnh: Wikipedia).

Rất nhiều vụ cháy xảy ra ở tòa nhà chung cư, nhà cao tầng, khiến cho việc thoát khỏi đám cháy hoặc công tác cứu hộ gặp nhiều khó khăn.

Nếu như rơi vào hoàn cảnh này, cần hết sức bình tĩnh và tìm ra cách ứng phó phù hợp. Dành một chút thời gian để đánh giá đám cháy và xác định xem bạn có thể thoát ra ngoài an toàn hay không.

Nếu bạn đang gặp nguy hiểm trước mắt hoặc đám cháy đang lan nhanh, đừng cố gắng tự mình dập lửa. Thay vào đó hãy tập trung vào việc sơ tán. Đừng lãng phí thời gian thu thập đồ đạc cá nhân, vì sự an toàn của bạn là ưu tiên hàng đầu.

Cần ngay lập tức xác định vị trí các điểm thoát gần nhất tính từ vị trí hiện tại của bạn. Làm quen với kế hoạch sơ tán của tòa nhà nếu có. Thông thường, bạn nên sử dụng cầu thang bộ thay vì thang máy khi sơ tán hỏa hoạn, vì thang máy có thể gặp trục trặc khi xảy ra hỏa hoạn.

Đi đến lối thoát an toàn gần nhất và đi theo các lối thoát hiểm được chỉ định nếu có. Nếu lối thoát hiểm chính bị chặn hoặc không an toàn, hãy tìm lối thoát khẩn cấp thay thế như cửa sổ hoặc lối thoát hiểm.

Cảnh sát PCCC hướng dẫn thoát nạn khi cháy chung cư.

Nếu bạn ở tầng cao hơn, hãy cân nhắc việc ra hiệu cầu cứu bằng cách vẫy một miếng vải hoặc dùng đèn pin để thu hút sự chú ý.

Hãy nhớ rằng, điều quan trọng là phải ưu tiên sự an toàn của bạn và sự an toàn của người khác trong quá trình sơ tán khi hỏa hoạn. Tuyệt đối không được nhảy xuống từ tầng cao, vì có thể gây ra nhiều chấn thương nghiêm trọng, dẫn tới mất mạng.

Nếu như bị chặn lối xuống, cách an toàn nhất để thoát khỏi tòa nhà cao tầng là sử dụng thang dây thoát hiểm. Đây là một thiết bị phòng cháy chữa cháy chuyên dụng để thoát nạn từ các tòa nhà cao tầng hoặc các khu chung cư.

Nếu nhìn sơ qua thì sản phẩm không có nhiều sự khác biệt với thang dây thường. Tuy nhiên thang dây thoát hiểm có nhiều thiết kế cải tiến, như có tính chịu nhiệt cao, chống cháy tốt, khả năng chịu trọng lượng lớn… cho phép người dùng khi có sự cố cháy nhanh chóng thoát ra bằng thiết bị này mà vẫn an toàn, không gây bỏng hay bị thương.

Việc leo thang xuống không khó bằng sử dụng dây nhưng cần nhanh chóng và thận trọng. Thang có thể sử dụng thoát hiểm tuần tự cho cả gia đình bởi cấu tạo 2 đầu dây như ròng rọc, bậc thang hình chữ U tựa vào tường khi bước xuống tạo độ vững chắc an toàn.

Cập nhật: 14/09/2023 Dân Trí