Những bộ xương ngựa hàng trăm năm tuổi từ Tây Nam nước Mỹ đang giúp viết lại một huyền thoại thuộc địa.
Lịch sử truyền miệng bản địa và bằng chứng khảo cổ học đang viết lại câu chuyện về cách ngựa đến miền Tây nước Mỹ.
Ngựa sống ở Bắc Mỹ hàng triệu năm nhưng đã tuyệt chủng vào cuối kỷ băng hà cuối cùng, khoảng 11.000 năm trước.
Một bức tranh khắc trên đá màu nâu xám mô tả một con ngựa và người cưỡi ngựa.
Khi người châu Âu đưa ngựa trở lại khu vực ngày nay là miền đông nước Mỹ vào năm 1519, những động vật có vú có móng guốc này đã thay đổi hoàn toàn lối sống của người bản địa, nhanh chóng tạo ra những thay đổi đối với phương pháp sản xuất lương thực, vận chuyển và chiến tranh.
Các ghi chép lịch sử của Tây Ban Nha cho thấy ngựa lan rộng khắp khu vực Tây Nam nước Mỹ sau Cuộc nổi dậy của người Pueblo năm 1680, khi người bản địa buộc những người định cư Tây Ban Nha rời khỏi New Mexico ngày nay.
Tuy nhiên, những ghi chép này, được lập một thế kỷ sau phong trào nổi dậy, không phù hợp với lịch sử truyền miệng của người Comanche và Shoshone, những người đã ghi lại việc sử dụng ngựa từ rất sớm.
Sử dụng các công cụ như xác định niên đại bằng carbon phóng xạ, phân tích DNA cổ đại và hiện đại và phân tích đồng vị (đồng vị là các nguyên tố có số lượng neutron khác nhau trong hạt nhân của chúng), một nhóm các nhà nghiên cứu lớn và đa dạng từ 15 quốc gia và nhiều nhóm người Mỹ bản địa, bao gồm các thành viên của Lakota, các quốc gia Comanche và Pawnee, hiện đã xác định rằng ngựa thực sự đã lan rộng khắp lục địa sớm hơn và nhanh hơn giả định trước đây.
Ngựa được sử dụng sớm hơn 1 thế kỷ
Nhóm nghiên cứu đã phát hiện ra rằng, hai loài ngựa - một từ Paa'ko Pueblo, New Mexico và một từ American Falls, Idaho - có niên đại từ đầu những năm 1600, nhiều thập kỷ trước khi những người định cư Tây Ban Nha đến khu vực này.
So sánh DNA giữa bộ xương ngựa lịch sử và bộ gene của ngựa đương đại tiết lộ rằng, chúng có quan hệ họ hàng gần với dòng máu ngựa Tây Ban Nha. Tuy nhiên, những con ngựa được nghiên cứu không được nhập khẩu trực tiếp từ châu Âu.
Bằng cách phân tích sự biến đổi cơ bản của một số răng ngựa, các nhà nghiên cứu phát hiện ra rằng những con vật này được nuôi tại địa phương và được cho ăn ngô, một loại cây trồng chính của người bản địa.
Cuối cùng, bằng cách quan sát kỹ bộ xương ngựa, các nhà nghiên cứu xác định rằng, những con vật này đã được chăm sóc và cưỡi. Một vết nứt đã lành trên mặt của một chú ngựa con từ Blacks Fork, Wyoming, cho thấy rằng nó đã được chăm sóc thú y, trong khi tổn thương răng và những thay đổi về xương trong hộp sọ ngựa được tìm thấy ở Kaw River, Kansas, có thể là bằng chứng của việc cưỡi ngựa vào giữa thế kỷ 17.