Người khám phá ADN gây scandal về phân biệt chủng tộc

James Watson, 79 tuổi, tác giả của giải Nobel về khám phá ra cấu trúc ADN, biểu tượng danh tiếng của khoa học, đã phải xin lỗi về lời bình luận của mình trên một tờ báo của London gần đây về trí thông minh của người da đen.

Phòng thí nghiệm nổi tiếng Cold Spring Harbor, nơi nhà bác học đang làm việc với tư cách cố vấn, cũng đã tạm dừng vai trò của ông sau sự phản đối của cộng đồng. Ngoài ra, Bảo tàng Khoa học London cũng đã huỷ một bài giảng có bán vé mà ông dự định đưa ra hôm qua.

Watson từng có những phát biểu mang tính khiêu khích về các ứng dụng xã hội của ngành khoa học. Nhưng một vài người bạn cho biết ông không phải là người phân biệt chủng tộc.

James Watson tại một triển lãm ở Berlin tháng 10/2004.

Một bản tiểu sử sơ lược của Watson trên tạp chí Sunday Times tại London hôm đầu tuần dẫn lời rằng ông "vốn đã buồn rầu về viễn cảnh của châu Phi" vì "tất cả các chính sách xã hội của chúng ta dựa trên thực tế rằng trí thông minh của họ tương đương với của chúng ta - dù rằng tất cả các xét nghiệm không thực sự nói như vậy".

Trong khi hy vọng mọi người đều có trình độ tương đương nhau, thì "những người từng làm việc với các công nhân da đen thấy điều đó không đúng", Watson phát biểu thêm. Ông cũng nói thêm rằng con người không nên bị phân biệt bởi màu da, vì "có rất nhiều người da màu rất thông minh".

Lời bình luận, được đăng lại trên trang nhất một tờ báo khác tại Anh, tờ The Independent, đã gây ra phản ứng dữ dội trong công chúng.

'Tôi cho rằng những bình luận này là cực kỳ nguy hiểm và cực kỳ khiêu khích", Steven Rose, một nhà khoa học thần kinh và là đồng sáng lập Hiệp hội Anh về sự chịu trách nhiệm xã hội trong khoa học, nhận xét.

Tại Mỹ, Liên đoàn các nhà khoa học Mỹ cho biết đó là một sự sỉ nhục mà Watson "chọn để sử dụng vai trò độc nhất vô nhị của mình nhằm đề cao những định kiến cá nhân có tính phân biệt chủng tộc, hằn học và không được khoa học ủng hộ".

"Tôi xấu hổ vì điều đã xảy ra", Watson nói. "Quan trọng hơn, tôi không thể hiểu vì sao tôi có thể nói những điều như đã được trích dẫn".

Trong khi đó, Sunday Times cho biết họ đã ghi âm lời nói của ông. Watson, hiện sống tại Mỹ, đến Anh lần này để quảng bá cho cuốn sách mới của mình "Avoid Boring People".

"Tôi có thể hiểu tại sao những người đọc dòng chữ đó lại phản ứng theo cách như vậy. Với tất cả những ai suy luận những lời của tôi thành quan điểm châu Phi là thấp kém, tôi chỉ có thể chân thành nói lời xin lỗi. Đó không phải là những gì tôi muốn bày tỏ. Điều quan trọng hơn, theo tôi, là không có bằng chứng khoa học nào cho điều đó", ông bộc bạch.

Do vụ scandal trên, ông đã huỷ chuyến đi tour giới thiệu sách và trở về Mỹ.

T. An