'Người tí hon' ở Indonesia không phải loài mới

Một nghiên cứu mới đây đã bác bỏ giả thuyết rằng hoá thạch người tí hon tìm thấy ở Indonesia năm 2004 là loài mới. Sau khi tìm hiểu hiện tượng còi cọc ở nhiều loài thú, họ phỏng đoán Homo floresiensis chẳng qua là người hiện đại sống trong điều kiện khắc khổ mà thôi.

Người Homo floresiensis có thể trông giống như thế này. (Ảnh: BBC)

Những mảnh hài cốt của một phụ nữ bé nhỏ được tìm thấy trong một chiếc hang ở Flores, Indonesia. Được đặt tên là H. floresiensis theo tên những người tìm ra, "cô" nhanh chóng được mọi người biết đến với tên gọi "Hobbit". Trong lần công bố đầu tiên năm 2004, một vài nhà nhân chủng học đã tranh luận rằng đây có là một giống người mới hay không. Theo họ, bộ xương mang đặc điểm của người hiện đại với cái đầu nhỏ - hiện tượng khá phổ biến trong các quần thể người bị cô lập và đi kèm với việc thu giảm các chức năng của não bộ.

Peter Brown và Mike Morwood từ Đại học New England, Australia, giả thuyết rằng Homo floresiensis, với bộ não có kích cỡ 380 cm3, là sản phẩm của hiện tượng đảo lùn hay địa phương hóa từng được biết đến. Hiện tượng này đề cập đến những loài bị cách ly, dưới sức ép của nguồn thức ăn hạn chế, đã tiến hóa thành những loài nhỏ hơn hoặc lớn hơn so với tổ tiên ban đầu. Trong trường hợp Homo floresiensis, các nhà nghiên cứu cho rằng cơ thể người cao 1 mét này xuất xứ từ Homo erectus (một giống người cổ tuyệt chủng đã lâu, từng đến định cư trên đảo Flores khoảng 800.000 năm trước), theo hướng nhỏ đi.

Nhưng với kích cỡ 380 cm3, một số người cho rằng dung tích sọ của Hobbit (tương đương với sọ tinh tinh) là quá bé để có thể được xem là người Homo erectus bị lùn hoá . Và giờ đây lại có thêm nghiên cứu ủng hộ quan điểm này.

Ann MacLarnon, từ đại học Roehampton, Anh, người đã theo dõi hiện tượng lùn hoá ở một loạt các loài thú từ chó tới voi đưa ra nhận định mới: "Nếu bị lùn, quá trình thu nhỏ kích cỡ não của loài sẽ chậm hơn nhiều so với kích cỡ cơ thể".

"Kích cỡ não là chìa khoá để nhận diện một loài thú", bà nói. Chẳng hạn, hầu như không có sự khác biệt nào trong kích thước não giữa những người hiện đại nhỏ nhất (giống người Bambuti cao 1,4 mét ở Congo) và cao nhất (giống người Masai cao 2 mét ở đông Phi).

Nhóm của bà đã tính ra rằng một người lùn Homo erectus với não có dung tích 400 cm3 sẽ chỉ nặng khoảng 2 kilogram. "Con số đó chỉ bằng 1/10 cân nặng đáng lý phải có của người Flore". Cách giả thích duy nhất sự khác biệt này là hiện tượng thu nhỏ hộp sọ. Và vì bệnh này gắn với gene, nên nó sẽ di truyền theo gia đình.

"Khả năng hợp lý nhất ở đây là họ là những người lùn - người Homo sapiens hiện đại và bị nhỏ đầu. Họ đã phát triển cao về mặt tinh thần", Robert Martin, trưởng nhóm nghiên cứu nói.

"Mặc dù mới chỉ có trong tay một chiếc sọ, song những chiếc xương khác mà chúng tôi tìm thấy đã chứng tỏ rằng cô gái là một thành viên bình thường trong một quần thể người lùn cô lập", Morwood cho biết.

T. An