Những thắc mắc thường gặp về bệnh dại

Mất bao lâu để bệnh dại khởi phát sau khi bị chó mèo cắn, khi virus dại xâm nhập vào cơ thể sẽ phát triển như thế nào... là những câu hỏi thường gặp.

Thông tin được Cục Y tế Dự phòng, Bộ Y tế khuyến cáo cộng đồng.

Dại là bệnh do nhiễm virus cấp tính ở hệ thống thần kinh trung ương, lây từ động vật sang người bởi chất tiết, thông thường là nước bọt chứa virus dại. Khi đã lên cơn dại, cả động vật và người đều tử vong 100%.

Bệnh dại phát triển trong cơ thể con người như thế nào?

Sau khi xâm nhập vào cơ thể người, virus dại phát triển từ lớp trong cùng của mô dưới da, hoặc từ cơ bắp tiến vào các dây thần kinh ngoại biên, tức là các dây thần kinh trong cơ thể con người nằm ngoài não hoặc tủy sống.

Virus di chuyển dọc theo các dây thần kinh tới tủy sống và não bộ với tốc độ ước tính khoảng 12-24 mm mỗi ngày.

Người bị nhiễm bệnh có những thay đổi hành vi và biểu hiện lâm sàng khi virus bắt đầu xâm nhập vào não bộ. Thời gian ủ bệnh có thể từ vài ngày đến vài tháng, có thể dài tới một năm hay vài năm.

Thời gian ủ bệnh có thể từ vài ngày đến vài tháng.

Yếu tố nào ảnh hưởng đến sự phát triển của bệnh dại?

Các yếu tố có thể ảnh hưởng đến sự phát triển lây nhiễm bệnh dại bao gồm:

• Loại hình tiếp xúc.
• Mức độ nghiêm trọng của vết cắn.
• Số lượng virus dại xâm nhập vào cơ thể.
• Loại động vật cắn.
• Tình trạng miễn dịch của bệnh nhân.
• Vùng bị cắn, vết thương ở đầu và cổ, cũng như những vết thương ở các khu vực đầu mút thần kinh như ngón tay, thường có thời gian ủ bệnh ngắn hơn do khoảng cách gần hơn cho virus xâm nhập vào mô thần kinh.

Xử lý vết cắn như thế nào?

Một người bị động vật cắn cần thực hiện các việc:

• Rửa vết thương với xà phòng và dưới vòi nước chảy liên tục trong thời gian khoảng 10-15 phút. Nếu không có xà phòng, có thể rửa vết thương bằng nước sạch dưới vòi nước chảy liên tục 15 phút. Đây là phương pháp sơ cứu hiệu quả nhất để chống lại bệnh dại.
• Vết thương cần được rửa kỹ với cồn 70% hoặc cồn iốt.
• Đưa ngay bệnh nhân đến cơ sở y tế để điều trị càng sớm càng tốt.

Những điều không nên làm đối với vết cắn của động vật

• Sử dụng các chất kích thích vào vết thương như ớt bột, nước ép hoặc nhựa cây, axit hoặc kiềm.
• Băng bó, đắp thuốc kín vết thương.

Mất bao lâu để bệnh dại khởi phát và con vật mắc bệnh có thể sống bao lâu?

Thời gian ủ bệnh có thể kéo dài từ một vài ngày đến vài tháng, trong khi thời gian phát bệnh cho đến khi chết từ một đến 7 ngày.

Chỉ cần theo dõi con vật gây ra vết cắn trong 10 ngày mà không cần điều trị?

Ở những nước có tỷ lệ bệnh dại lưu hành phổ biến trên đàn chó, mèo, bắt buộc phải điều trị và theo dõi con vật trong vòng 10 ngày.

Nếu con vật vẫn khỏe mạnh trong thời gian theo dõi, có thể thay chế độ dự phòng sau phơi nhiễm (PEP) thành chế độ dự phòng trước phơi nhiễm cho người bị cắn. Tức là khi ấy tiêm vaccine sẽ ngăn ngừa bệnh dại cho người đó nếu bị cắn trong tương lai.

• Vì sao người bị chó dại cắn cứ đến đám ma là phát dại?
• Việc làm cần thiết khi bị bệnh dại
• Nguyên tắc điều trị dự phòng bệnh dại ở người