Ong phản ứng tùy theo hoàn cảnh

Ong nghệ chọn có đi kiếm thức ăn hay không tùy theo lượng dự trữ trong tổ của chúng, các nhà khoa học từ Queen Mary, đại học London cho biết

Khi ong nghệ quay trở lại tổ từ một lần kiếm thức ăn thành không, chúng tiết ra một pheromone thúc đẩy những con cùng tổ đi kiếm thức ăn. Đầu tiên các nhà khoa học cho rằng pheromone này tạo ra phản ứng như nhau ở tất cả các con ong cùng đàn. Nhưng một nghiên cứu mới từ trường khoa học Sinh hóa Queen Mary đã cho thấy những con ong phản ứng với pheroment tùy theo hoàn cảnh của bản thân.

Tiến sĩ Mathieu Molet và tiến sĩ Nigel Raine đã chỉ ra rằng những con ong thợ có xu hướng phản ứng với phermone và rời tổ để tìm kiếm thức ăn, nếu trong tổ còn rất ít hoặc không còn thức ăn dự trữ. 

Những con ong nghệ được đánh mã RFID trong tổ (Ảnh: Queen Mary, Đại học London).

Tiến sĩ Molet cho biết: “Bay qua bay lại cả ngày để tìm kiếm mật hoa và phấn hoa là một công việc nặng nhọc". Vì vậy hoàn toàn hợp lý rằng ong có xu hướng phản ứng với pheromone khi còn ít thức ăn dự trữ. Trên tạp chí sinh học xã hội và hành vi, nhóm nghiên cứu, được Hội đồng nghiên cứu môi trường tự nhiên tài trợ, giải thích làm cách nào họ sử dụng công nghệ nhận biết sóng vô tuyến (RFID) (hệ thống đánh mã điện tử được sử dụng trên thẻ tàu điện ngầm London) để tự động ghi lại hoạt động của ong trong phòng thí nghiệm.

Những đàn ong nghệ (Bombus terrestris) khác nhau có mức độ dự trữ thức ăn khác nhau (dưới dạng các hốc mật). Pheromone nhận tạo được sử dụng đối với những con ong, chúng được kiểm soát trong hơn 16.000 lượt tìm kiếm thức ăn. Phản ứng đối với pheromone mạnh mẽ hơn ở những đàn có ít thức ăn – với nhiều ong thợ hoạt động hơn, và nhiều lượt tìm kiếm thức ăn được thực hiện.

Phát hiện của nhóm nghiên cứu cho thấy pheromone có thể điều chỉnh hoạt động tìm kiếm thức ăn của ong nghệ - ngăn chặn sự tiêu tốn năng lượng không cần thiết và giảm việc đối diện với nguy cơ khi dự trữ thức ăn còn nhiều. Trong tương lai, pheromone nhân tạo cũng có thể được sử dụng để làm tăng hiệu quả của các đàn ong làm thụ phấn cho các vụ mùa thương mại, ví dụ như cà chua.

Tham khảo

1 Molet et al. Colony nutritional status modulates worker responses to foraging recruitment pheromone in the bumblebee Bombus terrestris
. Behavioral Ecology and Sociobiology, 2008; DOI: 10.1007/s00265-008-0623-3