Phát hiện thấy vi khuẩn mới trong mũi

Dựa trên kết quả nghiên cứu, nhóm tác giả đến từ Bỉ phát triển loại thuốc xịt mới dành cho bệnh nhân viêm xoang và đang thử nghiệm ở 20 người.

Giống như các khu phố rộng lớn và đông đúc, những cộng đồng vi khuẫn hỗ trợ và tương sinh nhau khi tồn tại bên trong cơ thể người.

Cửa ngõ giúp nhận ra “phẩm chất” vi khuẩn

Rất nhiều trong số đó là nhóm vi khuẩn có lợi. Chẳng hạn vi khuẩn đường ruột giúp tiêu hóa thức ăn, vi khuẩn trên lưỡi - da giúp cơ thể chống lại các mầm bệnh xâm nhập. Mới đây, các nhà vi sinh học của Đại học Antwerp, Bỉ, vừa phát hiện một nhóm vi khuẩn có lợi trong mũi.

Để tiến hành nghiên cứu, nhóm dự án do nhà vi trùng học Sarah Lebeer (Đại học Antwerp) đứng đầu, đã điều tra vi khuẩn trong mũi của 100 người khỏe mạnh. Sau đó, các nhà khoa học so sánh những vi khuẩn mà họ tìm thấy với hàng trăm bệnh nhân bị viêm mũi, viêm xoang mạn tính.

Theo Sciene Magazine, kết quả cho thấy trong số 30 loại vi khuẩn phổ biến nhóm phát hiện, một nhóm nổi bật có khả năng kháng khuẩn và chống viêm, được gọi là Lactobacillus. Theo dữ liệu được công bố trên Tạp chí Cell Reports, lượng Lactobacillus trong mũi người khỏe mạnh dồi dào gấp 10 lần so với những người mắc bệnh.

Nhà vi sinh học Maria Marco, tại Đại học California Davis (UC Davis - The University of California), người không tham gia nghiên cứu đánh giá công trình này là một cửa ngõ quan trọng để nhận biết “phẩm chất” của vi khuẩn trong cơ thể. Đã có nhiều nghiên cứu khác tương tự nhưng đây là công trình đầu tiên tiến sâu và có kết quả chi tiết như vậy.

Hình ảnh kính hiển vi quét chủng Lacticaseibacillus casei AMBR2 từ mũi cho thấy những fimbriae dài, hình dạng giống như gai, cho phép vi khuẩn bám vào bề mặt tế bào trong mũi. (Ảnh: Cell Reports).

Cơ chế hoạt động của Lactobacillus

Lactobacillus thường phát triển mạnh ở những khu vực nghèo oxy. Vì vậy, nhà vi trùng học Sarah Lebeer rất ngạc nhiên khi chúng ở trong một cơ quan hít thở không khí.

Tuy nhiên, khi nhìn sâu hơn vào loại vi khuẩn này, nhóm phát hiện chủng đặc biệt trong mũi người. Chúng có các gene đặc biệt gọi là catalase giúp trung hòa oxy một cách an toàn. Lactobacillus đã thích nghi với môi trường này.

Dưới kính hiển vi, Lactobacillus có những phần thu nhỏ như búi tóc, được gọi là fimbriae, có nhiệm vụ neo vi khuẩn vào bề mặt bên trong của mũi. Theo bà Lebeer, các sợi lông liên kết với thụ thể trên tế bào da trong mũi, khiến tế bào đóng lại như một cánh cửa. Nếu có ít tế bào mở cửa, các chất gây dị ứng và vi khuẩn có hại sẽ khó xâm nhập vào bên trong mũi hơn.

Dù vậy, khả năng bảo vệ và chống lại bệnh tật của Lactobacillus trong mũi những người khỏe mạnh vẫn cần kiểm tra và chứng minh lần nữa. Bà Lebeer thừa nhận bước này khá khó khăn bởi không thể thử nghiệm trên động vật để suy ra kết quả của người bởi cấu trúc mũi khác nhau.

Kết quả về Lactobacillus trong mũi là tiền đề cho nhóm nghiên cứu đặc trị bệnh viêm xoang. (Ảnh: Healthline).

Bước đầu, nhóm nghiên cứu đã tạo ra một loại "thuốc xịt mũi có chứa probiotic" với một chủng Lactobacillus được chọn trong công thức đặc biệt. Loại thuốc này sử dụng trên 20 tình nguyện viên khỏe mạnh. Đồng thời, nhóm cũng đang nghiên cứu thách thức mà phương pháp có thể vấp phải.

Bước tiếp theo của nhóm là tìm hiểu kỹ hơn về fimbriae và khả năng chịu đựng áp lực oxy hóa của Lactobacillus có phải là chìa khóa cho đặc tính chống viêm có lợi hay không. Đồng thời, xác định phân tử kháng khuẩn mà chủng tạo ra ngoài axit lactic. Cuối cùng, mục tiêu của nhóm là phát triển phương pháp trị liệu dựa trên men vi sinh để cải thiện các triệu chứng của bệnh nhân viêm xoang.

Trong khi đó, một số nhà nghiên cứu vi trùng bày tỏ quan điểm trái chiều về kết quả của Lactobacillus mà nhóm nghiên cứu Bỉ tìm thấy.

Theo Jens Walter, một nhà vi trùng học tại Đại học Cork (Ireland), miệng cũng là nhà của hàng triệu con Lactobacillus. Và chúng có thể “bay” khỏi mũi qua những cái hắt hơi.

Kết quả của nghiên cứu bước đầu có thể đúng đắn, tuy nhiên, ông Walter bày tỏ quan điểm muốn thấy nhiều nghiên cứu như vậy hơn để cũng cố lợi ích và khả năng mà Lactobacillus mang lại.

Cập nhật: 01/06/2020 Theo Zing