"Sát thủ thầm lặng" liên quan chứng mất trí nhớ và đột quỵ

Đột quỵ là nguyên nhân gây tử vong đứng thứ 2 trên toàn cầu, chiếm khoảng 11% số ca. Khoảng 50 triệu người mắc chứng mất trí nhớ trên toàn thế giới và con số này dự kiến tăng lên khoảng 150 triệu vào năm 2050.

Đột quỵ và chứng mất trí nhớ thường được xem là hệ quả tự nhiên của dân số già. Đáng chú ý, các nhà khoa học ở Anh ngày càng có nhiều nghiên cứu cho thấy ô nhiễm không khí góp phần gây ra chứng mất trí nhớ và bệnh lý về não.

Theo báo The Guardian (Anh), hơn 413.000 người đã tham gia dự án nghiên cứu của Ngân hàng sinh học Vương quốc Anh (UK Biobank) ở độ tuổi 40 - 69 và không mắc chứng mất trí nhớ, ung thư hoặc đột quỵ khi bắt đầu nghiên cứu. Sức khỏe của họ được theo dõi, tập trung vào mối liên hệ giữa ô nhiễm không khí với quá trình chuyển đổi từ trạng thái khỏe mạnh sang đột quỵ, mất trí nhớ hoặc cả hai. Nghiên cứu cũng thu thập thông tin về lối sống của họ, bao gồm hút thuốc, tập thể dục, uống rượu và chế độ ăn uống, cũng như tình trạng kinh tế - xã hội.

Có khả năng việc ô nhiễm không khí đẩy nhanh suy giảm nhận thức ở người cao tuổi. (Ảnh minh  họa).

Trong suốt 11 năm nghiên cứu, đã có 6.484 người bị đột quỵ, 3.813 người mắc chứng mất trí nhớ và 376 người bị đột quỵ lẫn mất trí nhớ. Sau khi tính đến những yếu tố rủi ro khác, các nhà nghiên cứu đã tìm thấy mối quan hệ giữa việc tiếp xúc với ô nhiễm không khí trong thời gian dài và chứng mất trí nhớ, cũng như sự tiến triển của chứng mất trí nhớ sau đột quỵ.

GS Frank Kelly tại Trường ĐH Imperial College London (Anh), thành viên nhóm nghiên cứu, nhận định những phát hiện mới này đã giúp làm rõ ảnh hưởng của ô nhiễm không khí đối với sự tiến triển của đột quỵ và chứng mất trí nhớ. Chuyên gia này cảnh báo nếu các quy định về môi trường không đáp ứng tiêu chuẩn của Tổ chức Y tế thế giới nhanh nhất có thể, sẽ khiến hàng ngàn người có nguy cơ mắc các bệnh nghiêm trọng như đột quỵ và mất trí nhớ chỉ vì không thể hít thở không khí trong lành.

Một ủy ban chuyên gia thuộc chính phủ Anh cũng đã xem xét 69 nghiên cứu và đưa ra kết luận vào năm 2022 rằng có khả năng việc ô nhiễm không khí đẩy nhanh suy giảm nhận thức ở người cao tuổi và làm tăng nguy cơ phát triển chứng mất trí nhớ. Một báo cáo chuyên sâu hơn cũng nhấn mạnh ngày càng có nhiều nghiên cứu về ô nhiễm không khí và sự tiến triển của tình trạng suy nhược cũng như suy giảm nhận thức nói chung ở người cao tuổi.

• Đột quỵ thùy đỉnh: Nguyên nhân, triệu chứng và cách điều trị
• Vì sao con người đột nhiên mất trí nhớ?
• Không khí ô nhiễm nặng nhất vào... sáng sớm