Vì sao Greenland thì toàn băng, trong khi Iceland phủ xanh cây cỏ?

2 vùng đất này không những đối ngược về cái tên, mà ngay cả bản chất của chúng cũng ngược với nhau.

Những cái tên thường được đặt dựa trên đặc trưng của một vùng đất. Ngoại trừ trường hợp của Iceland - vùng đất băng giá, và Greenland - vùng đất màu xanh. Hai vùng đất này mang hai cái tên trái ngược hoàn toàn với bản chất, khi Iceland thì chẳng hề có băng giá, còn Greenland thì quanh năm phủ tuyết.

Một vùng đất ở Greenland.

Còn đây là Iceland.

Vậy đâu là lời giải đáp cho việc hoán đổi vị trí ngoạn mục như vậy?

Có lời đồn rằng tất cả chuyện này là do cố ý: Vì để bảo vệ hòn đảo tươi tốt của họ không trở nên quá đông đúc, những người Viking di cư đã đặt tên cho hòn đảo này là Iceland; còn về Greenland thì... chẳng ai quan tâm rồi, vì có di cư lên đây cũng thấy rét buốt thì ở làm gì?

Nhưng sự thật, theo các nhà khoa học mọi chuyện phức tạp hơn thế. Bởi nó liên quan đến cả phong tục Na Uy và quá trình biến đổi khí hậu toàn cầu.

Những sự thật ít ai nghĩ đến

Hiện nay, hơn 80% Greenland bị băng giá bao phủ. Nhưng thực ra vào mùa hè năm 982, khi nhà thám hiểm Erik Thorvaldsson (Erik The Red) lần đầu đặt chân lên đảo, nơi này dường như được phủ một màu xanh. Thậm chí, các đồng cỏ dày đặc đến mức có thể chăn cừu, đồng thời khoai tây được trồng rất phổ biến.

Còn Iceland thì sao? Nhờ vào dòng hải lưu Gulf Stream, biển của Iceland ấm hơn Greendland khoảng 6 độ C. Khí hậu ấm áp hơn đồng nghĩa với việc mùa hè của Iceland tràn đầy màu xanh, mặc dù 11% bề mặt nó vẫn là băng giá.

Iceland không chỉ có màu xanh: hố Hverfjall bị bao phủ bởi băng tuyết, phía trước nó là Myvatn đã đóng băng.

Vậy những cái tên thay đổi như thế nào?

Cái tên Greenland thực ra xuất phát từ tộc người Viking. Theo phong tục của người Na Uy, họ sẽ đặt tên cho một thứ theo những cảm nhận đầu tiên về nó.

Chẳng hạn như khi con trai của Erik The Red là Leif Eríksson lần đầu nhìn thấy nho dại (có thể là dâu đen) mọc trên bờ biển, ông đã đặt cho phần đất này của Canada là "Vinland" - vùng đất của dây leo.

Greenland đã từng xanh tốt như thế này.

Theo những dữ liệu từ lõi băng và lớp vỏ nhuyễn thể tại Greenland, thì trong khoảng năm 800 - 1300, miền Nam Greenland xanh tươi hơn hiện nay rất nhiều. Có nghĩa là khi người Viking lần đầu đến đây, cái tên Greenland thực sự hợp lý.

Nhưng đến thế kỷ thứ 14, nhiệt độ trung bình của Greenland giảm mạnh. Nhiệt độ giảm đồng nghĩa với việc có ít mùa vụ hơn, còn mùa đông thì lạnh khủng khiếp. Tất cả đã khiến cho người Na Uy phải bỏ xứ mà đi.

Và truyện cổ tích của dân Iceland

Truyền thuyết kể rằng Naddador là thám hiểm gia đầu tiên đặt chân đến Iceland, ông đặt tên nơi này là Snæland (Vùng đất tuyết) vì bấy giờ đang có tuyết rơi. Tiếp sau đó, Garðar Svavarosson - một Viking người Thuỵ Điển đã nối bước Naddador, dẫn đến việc hòn đảo được đặt tên thành Garðarshólmur (Hòn đảo của Garðar).

Đáng buồn thay, hòn đảo của Garðar không mấy thân thiện với người tiếp theo đến đây - một người Viking tên Flóki Vilgerðarson. Con gái của Flóki chết đuối trên đường đến đây, rồi cả đàn gia súc thiệt mạng vì mùa đông kéo dài. Chuyện kể rằng, trong lúc suy sụp và chán nản đó, ông leo lên một ngọn núi, rồi chỉ thấy một vịnh nhỏ đầy những tảng băng. Từ đó, cái tên Iceland ra đời.

Iceland ngày nay.

Iceland và Greenland vốn nằm gần nhau trên bản đồ, nên những tảng băng đó có thể từ Greenland trôi đến. Nhưng chẳng quan trọng, vì cái tên đó đã nhanh chóng lan ra trong cộng đồng người Viking.

Nhưng còn Greenland? Còn có một giai thoại khác về Erik The Red, rằng Erik đã bị trục xuất khỏi Iceland sau khi giết 3 người. Erik đã khám phá ra vùng đất băng giá và đặt tên nó là Greenland, nhằm thu hút thêm người dân đến với quốc đảo của hắn.

Nói tóm lại, Iceland được một người Viking sầu não đặt tên còn Greenland lại là câu khẩu hiệu cho chiêu trò quảng cáo thời Trung cổ.

Cái tên đang dần trở về đúng giá trị thật của nó

Quá trình biến đổi khí hậu cũng đang gây ảnh hưởng đến vùng đất của người dân quanh năm sống với băng tuyết. Những tảng băng tan nhanh ở Greenland đã khiến nhiệt độ lạnh đi ở phía Bắc Đại Tây Dương, đồng thời làm cho dòng Gulf Stream chậm lại.

Nếu mọi sự tiếp tục như vậy, Iceland dần dà sẽ trở nên lạnh hơn và đóng băng; trong khi Greenland trở nên ấm áp và băng tan đi ở tốc độ đáng báo động.

Cái tên có thể sẽ trở về đúng vị trí của nó...

Trong vòng một hay hai thế kỷ nữa, rất có thể quả địa cầu sẽ trở nên hợp lý hơn, khi mà Greenland và Iceland trở nên giống với cái tên mà chúng được đặt cho từ ngàn năm trước