Việt Nam sẽ sớm thỏa thuận hợp tác với NASA

Theo Thứ trưởng Bộ KH-CN Nguyễn Văn Lạng, trong chuyến thăm chính thức đầu tiên của Việt Nam tới Cơ quan hàng không vũ trụ Mỹ (NASA), Việt Nam đã đề nghị NASA hỗ trợ trong công nghệ vũ trụ. Viện Khoa học và Công nghệ Việt Nam, Viện Công nghệ Vũ trụ (CNVT) sẽ sớm có thoả thuận chung về sự hợp tác này.

Theo tin từ Bộ KH-CN, từ 19-29/4, một đoàn của Việt Nam do Thứ trưởng Bộ KH-CN Nguyễn Văn Lạng dẫn đầu đã có chuyến thăm chính thức Cơ quan hàng không vũ trụ Mỹ (National Aeronautics and Space Administration - NASA).

Đây là chuyến thăm chính thức đầu tiên của Việt Nam tới NASA. Đoàn đã thăm và làm việc tại Trụ sở chính của NASA ở Washington DC; Trung tâm vũ trụ Goddard của NASA ở Maryland và Trung tâm vũ trụ Kennedy của NASA ở Florida. NASA có tổng cộng 10 trung tâm nghiên cứu, với kinh phí hoạt động hàng năm khoảng gần 20 tỷ USD.

Sớm có thỏa thuận hợp tác với NASA

Thứ trưởng Bộ KH-CN Nguyễn Văn Lạng cho biết, “Trong chuyến đi này, đoàn Việt Nam đã có đề nghị NASA hỗ trợ xây dựng hệ thống pháp lý, xây dựng Luật vũ trụ phù hợp với luật quốc tế; tham gia tư vấn trong việc xây dựng Trung tâm vũ trụ Việt Nam tại Khu Công nghệ cao Hoà Lạc. NASA khẳng định sẵn sàng hợp tác với Việt Nam và dự kiến tháng 11/2009, cử một đoàn sang làm việc và trao đổi những hợp tác cụ thể giữa hai bên. Vì vậy, Viện Khoa học và Công nghệ Việt Nam, Viện Công nghệ Vũ trụ (CNVT) sẽ sớm có thoả thuận chung về hợp tác giữa Việt Nam với NASA trong lĩnh vực phát triển và ứng dụng công nghệ vũ trụ”.

Trong khuôn khổ chuyến đi, đoàn cũng tới thăm Mexico và đặt mối quan hệ lâu dài với ĐH Quốc gia Mexico. Theo thỏa thuận hai bên, vào tháng 9/2009, ĐH Quốc gia Mexico sẽ chuyển giao công nghệ “hệ thống mô phỏng điều khiển tư thế vệ tinh nhỏ” cho Viện Công nghệ Vũ trụ. 

Buổi làm việc chính thức đầu tiên giữa Việt Nam và Mỹ về Công nghệ vũ trụ tại Trụ sở chính của NASA, Washington. Ảnh: Viện công nghệ vũ trụ.

Mở rộng hợp tác quốc tế để phát triển công nghệ vũ trụ

Theo TS Phạm Anh Tuấn, Viện phó Viện CNVT, Việt Nam đã mở rộng hợp tác quan hệ quốc tế trong lĩnh vực công nghệ vũ trụ với Nhật Bản, CH Pháp, Hàn Quốc, Châu Âu, Ấn Độ và ASEAN. Với Pháp, Việt Nam đang có một dự án hợp tác để chế tạo vệ tinh nhỏ (VNREDSat-1), dự kiến phóng vào năm 2012. Đây là vệ tinh trọng lượng 100 - 200 kg, có chức năng quan sát trái đất, nhằm giám sát tài nguyên thiên nhiên và môi trường, phòng chống thiên tai. Dự án này có vốn vay khoảng 80 triệu USD, trong đó, là vốn ODA (Bỉ) hoặc từ Quỹ cho các nước kinh tế mới nổi (Pháp).

Đáng chú ý, vào tháng 6/2006, Viện Khoa học và Công nghệ Việt Nam (VAST) và Cơ quan vũ trụ Nhật Bản (JAXA) đã ký Thỏa thuận khung hợp tác trong lĩnh vực công nghệ vũ trụ với bốn nội dụng: Phát triển công nghệ vệ tinh nhỏ; Phát triển công nghệ viễn thám và ứng dụng trong quản lý tài nguyên thiên nhiên, môi trường và giảm nhẹ thiên tai; Triển khai hợp tác nghiên cứu khoa học trên module (Kibo) của Nhật Bản trên trạm nghiên cứu vũ trụ quốc tế ISS; Phát triển nguồn nhân lực và cơ sở vật chất về công nghệ vũ trụ để Việt Nam nhanh chóng phát triển độc lập tự chủ và hội nhập quốc tê trong lĩnh vực này.

Ngày 18/8/2008, Viện Công nghệ vũ trụ và Nhóm tư vấn thuộc Tổ chức xúc tiến ngoại thương (JETRO) đã ký Thỏa thuận hợp tác về việc lập báo cáo khả thi dự án Trung tâm Nghiên cứu – Triển khai Công nghệ vũ trụ Hòa Lạc sử dụng nguồn vốn vay ODA ưu đãi của Nhật Bản. Ngày 22/4/2009, Phó Thủ tướng Nguyễn Thiện Nhân có kết luận tại Thông báo số 134/TB-VPCP việc thực hiện dự án xây dựng Trung tâm Công nghệ Vũ trụ đặt tại Khu Công nghệ cao (CNC) Hoà Lạc. Dự kiến, dự án này có tổng vốn đầu tư 350 triệu USD từ nguồn vốn ODA của Nhật Bản. Đây là một trong trong ba dự án lớn đã được thống nhất giữa Thủ tướng Việt Nam và Thủ tướng Nhật bản nhằm huớng tới đối tác chiến lược.

Theo tính toán của các chuyên gia Nhật Bản, nếu làm chủ công nghệ vũ trụ, công tác dự báo thì có thể giảm được 10% các thiệt hại về kinh tế. Mỗi năm, số tiền thiệt hại do thiên tai gây ra ở Việt Nam là hơn 1 tỷ USD. Như vậy, mỗi năm Việt Nam có thể giảm bớt tổn thất thiệt hại do thiên tai cả trăm triệu USD nhờ vào việc phát triển công nghệ vũ trụ.

Thông tin mới nhất về việc hợp tác giữa Việt Nam và Nhật Bản  Ngày 21-22/5, Đoàn Việt Nam do Thứ trưởng Bộ KH-CN Nguyễn Văn Lạng và đại diện Viện KH-CN sẽ sang thăm và làm việc tại Nhật Bản theo lời mời của chính phủ Nhật Bản. Trong khuôn khổ chuyến thăm, đoàn VN sẽ tham gia Hội nghị Tương lai châu Á và làm việc với Nhật Bản về một số dự án, trong đó, có dự án công nghệ vũ trụ. Trước đó, trong các ngày 13 và 14/5, Đoàn Nhật Bản đã tới thăm và làm việc với Bộ KH-CN và khu công nghệ cao Hòa Lạc. Phía VN đã trình bày rõ cho đoàn Nhật về dự án hợp tác giữa VN và Nhật Bản cũng như trao đổi về vấn đề vốn ODA. Trong phần tham vấn với Việt Nam và Nhật Bản về vấn đề vốn ODA cho năm 2009, hai bên đã trao đổi về dự án này, phía VN đã yêu cầu Nhật Bản cung cấp vốn cho VN trong thời gian sớm nhất.