Voi châu Phi mất gene mọc ngà để tránh bị tuyệt chủng

Nghiên cứu mới của các nhà khoa học cho thấy ngày càng nhiều voi châu Phi không mọc ngà để tránh bị những kẻ săn trộm bắn chết.

Số lượng voi châu Phi sinh ra không có ngà ngày càng gia tăng do những kẻ săn trộm liên tục nhắm vào những cá thể có cặp ngà tốt nhất trong nhiều thập kỷ, làm biến đổi vốn gene ở loài vật, theo Independent. Tại một số khu vực ở châu Phi, 98% số voi cái không có ngà, tăng vọt so với mức trung bình 2 - 6% trong quá khứ.

Gần 1/3 số lượng voi ở châu Phi bị tàn sát bất hợp pháp bởi những kẻ săn trộm trong 10 năm qua để đáp ứng nhu cầu về ngà voi tại châu Á, nơi nạn buôn bán ngà voi vẫn đang rộ lên, đặc biệt từ Trung Quốc. Tổng cộng 144.000 con voi bị giết trong giai đoạn 2007 - 2014, khiến loài vật có nguy cơ tuyệt chủng ở nhiều nơi. Trong khi đó, quần thể voi châu Phi sống sót có thể tiến hóa theo hướng không mọc ngà tương tự voi châu Á, các nhà nghiên cứu cảnh báo.

Số lượng voi châu Phi không ngà ngày càng tăng. (Ảnh: AFP).

Joyce Poole, người đứng đầu tổ chức từ thiện Elephant Voices, đã theo dõi sự phát triển của voi châu Phi trong hơn 30 năm. Bà cho biết có mối liên hệ trực tiếp giữa tình trạng săn trộm gia tăng và tỷ lệ những con voi cái sinh ra không có ngà ở một số đàn voi.

Tại công viên quốc gia Gorongosa ở Mozambique, 90% voi bị sát hại từ năm 1977 đến 1992 trong cuộc nội chiến. Theo tiến sĩ Poole, do những kẻ săn trộm luôn nhắm đến cá thể có ngà, gần một nửa voi cái trên 35 tuổi không có ngà. Dù hiện nay nạn săn trộm đang được kiểm soát và số lượng voi đang phục hồi, gene không ngà đang được truyền sang thế hệ con. Khoảng 30% voi cái ra đời từ cuối cuộc chiến tranh cũng không có ngà. "Voi cái không ngà nhiều khả năng đẻ ra con non cũng không có ngà", tiến sĩ Poole kết luận.

Ví dụ rõ ràng nhất là ở công viên quốc gia Addo Elephant thuộc Nam Phi, nơi 98% con cái không có ngà. Những kẻ săn trộm chỉ chừa lại 11 con voi vào thời điểm công viên được thành lập năm 1931 với 4 trong số 8 con voi cái sống sót không có ngà.

Năm 2008, các nhà khoa học phát hiện ở những con voi có ngà, ngà của chúng nhỏ hơn một nửa so với thế kỷ trước. Dù việc không mọc ngà có thể tránh cho loài voi khỏi bị săn trộm, đây không phải là cách tiến hóa lý tưởng. "Ngà voi được dùng để đào bới thức ăn và nước uống, di chuyển cành và thân cây xung quanh, để tự vệ và thu hút bạn tình. Các nhà bảo tồn nhấn mạnh một con voi không ngà là voi tàn tật", theo BBC.