Cuộc khai quật mới đây tại Alaska đã xác định một truyền thuyết bi thương là có thật, thông qua các dấu tích trên 28 bộ hài cốt 350 năm tuổi cùng hơn 60.000 cổ vật giá trị.
Nhóm nghiên cứu đứng đầu bởi 2 nhà khảo cổ Rick Knarou và Charlotta Hillerdal từ Đại học Aberdeen (Scotland) đã khai quật một mồ chôn tập thể ở thị trấn Agaligmiut (Alaska - Mỹ). Nơi đây, 28 người đã thành nạn nhân trong cuộc thảm sát bắt nguồn từ trò chơi phóng phi tiêu tưởng chừng vô hại của 2 đứa trẻ.
Hiện trường khai quật - (ảnh do nhóm nghiên cứu cung cấp).
Truyền thuyết Yup'ik tại địa phương đã mô tả khởi nguồn của cuộc xung đột: một cậu bé vô tình phóng phi tiêu trúng mắt bạn nên bị cha của bạn trả thù bằng cách làm mù cả 2 mắt.
Sau đó, một người họ hàng của cậu bé bị mù 2 mắt lại trả đũa. Cuộc xung đột leo thang, kéo theo hầu hết mọi thành viên 2 gia đình. 2 bên trả thù bằng các cuộc hỗn chiến phi tiêu và cuối cùng, cuộc xung đột đã lan rộng khắp Alaska và Yukon.
28 bộ hài cốt vừa được khai quật có niên đại phù hợp với truyền thuyết. Họ đều bị trói bằng dây cỏ, xử tử bằng cách hỏa thiêu. Một trong số họ sau khi chết còn bị đâm bằng một vật nhọn từ sau hộp sọ, có thể là ngọn giáo hay mũi tên.
Các hài cốt hầu hết là phụ nữ và trẻ em - những nạn nhân đáng thương cuối cùng, sau khi chồng, cha của họ có lẽ đã tử nạn sau khi bị phục kích và thua trận. Trong số 28 hài cốt, chỉ có 1 hài cốt thuộc về nam giới trong độ tuổi có thể chiến đấu.
Một chiếc mặt nạ khác vùi trong bùn và băng giá - (ảnh do nhóm nghiên cứu cung cấp).
Một con cú xinh xắn được chạm khắc bằng gỗ - (ảnh do nhóm nghiên cứu cung cấp).
Theo nhà khảo cổ Knarou, "cuộc chiến cung tên" diễn ra trong giai đoạn "kỷ băng hà nhỏ" đã làm khốn đốn dân Alaska, gây thiếu lương thực. Có thể điều đó đã làm cuộc chiến nhanh chóng leo thang và lan rộng.
Khoảng 60.000 cổ vật được bảo quản tốt hé lộ cuộc sống tại Agaligmiut trước vụ thảm sát. Các hiện vật bao gồm búp bê, tượng nhỏ, mặt nạ lễ hội bằng gỗ và giỏ bằng cỏ.
Vị trí "thị trấn bi thảm" trên bản đồ - (ảnh do nhóm nghiên cứu cung cấp).
Toàn bộ hài cốt và cổ vật đều được bảo quản đặc biệt tốt nhờ băng vĩnh cửu và nhiều đồ dùng vẫn còn sử dụng được cho đến ngày nay.