Một lớp quái vật lạ lùng, trông như đến từ hành tinh khác, đã thống trị Trái đất nửa tỉ năm trước sau vụ nổ sinh học kỷ Cambri.
"Quái vật của Frankenstein" là cái tên mà nhóm nghiên cứu phối hợp giữa Đại học New England (UNE), Đại học Adelaide, Bảo tàng Nam Úc (Úc) và Bảo tàng Lịch sử tự nhiên (Anh) đặt cho nhóm sinh vật tuyệt chủng này. Frankenstein chính là nhân vật kinh dị trong tiểu thuyết kinh điển của Mary Shelley, được tạo nên bằng cách ráp nối các phần cơ thể của 7 xác chết rồi hồi sinh bằng sấm sét.
Chân dung một sinh vật quái dị thuộc nhóm radiodonts - (Ảnh: UNE).
Mô tả trong bài viết trên The Conversation, nhóm nghiên cứu cho biết 2 điểm đặc trưng lớn nhất của các sinh vật này là đôi mắt "thấu kính" giúp chúng tinh tường trong cả những vùng đại dương mờ tối, cũng như 2 cấu trúc như xúc tu dài phía trước, có nhiều tua rua quái dị.
Trong các bức hình mô tả, gây ấn tượng nhất là một sinh vật có thân và đuôi như cá mập, nhưng 2 bên thân mọc ra cả chục cặp vây và có chiếc miệng như những sinh vật ngoài hành tinh trong phim khoa học viễn tưởng. Nó mang tên Anomalocaris, kẻ đứng đầu chuỗi thức ăn ở biển khơi 500 triệu năm trước.
Sinh vật được cho là thống trị chuỗi thức ăn 500 triệu năm trước - (Ảnh: UNE).
Giáo sư John Paterson từ Đại học New England, tác giả đứng đầu nghiên cứu cho biết tầm nhìn đóng vai trò cực kỳ quan trọng trong cuộc chiến sinh tồn kỷ Cambri, khi hầu hết các nhóm động vật chính của Trái đất bước vào một đợt tiến hóa nhanh chóng và đầy cạnh tranh.
Theo Phys.org, những "quái vật" kinh dị này không phải cá mà là động vật chân đốt, tức họ hàng của những… con tôm ngày nay. Hầu hết chúng có cấu trúc cơ thể gồm cặp phần phụ lớn, phân khúc để bắt mồi, miệng tròn có răng cưa và thân giống mực. Mắt của chúng rất to và gắn vào đầu bằng một chiếc cuống, chứa bên trong một thấu kính phóng to giúp tăng cường khả năng tiếp nhận hình ảnh và ánh sáng.
Cận cảnh hóa thạch (ảnh trái và ảnh giữa), cùng hình ảnh phục dựng con mắt "thấu kính" của những radiodonts - (Ảnh: UNE).
Các hóa thạch đầu tiên của chúng được phát hiện cách đây hơn 1 thế kỷ, và chỉ là những phần riêng rẽ của cơ thể. Từ đó đến nay, thỉnh thoảng các nhà cổ sinh vật học lại nhặt nhạnh được thêm một số bộ phận.
Mảnh ghép cuối cùng được nhóm nghiên cứu lần này tìm thấy chính là những con mắt của chúng: hơn 30 mẫu vật được thu thập trong hơn 10 năm qua từ đá phiến sét 513 triệu năm tuổi của Vịnh Emu (Úc), đã giúp hoàn thiện mô tả về chúng. Chính việc ghép nhiều mảnh cơ thể trong suốt hơn 100 năm thu thập để tái tạo "quái vật" đã khiến các nhà cổ sinh vật học liên tưởng đến Frankenstein.