Rượu vang đỏ, trà, dầu cá hay hay cá ngừ... dù được cho là có nhiều chất dinh dưỡng nhưng vẫn tiềm ẩn nhiều nguy cơ cho sức khỏe nếu dùng sai cách.
Không phải tất cả các loại thực phẩm và thức uống được các chuyên gia dinh dưỡng khuyên dùng đều hoàn toàn tốt cho sức khỏe. Các loại hạt, trái cây, rau củ, và thậm chí là thực phẩm chức năng, có thể gây tác dụng phụ nếu dùng quá mức.
Dưới đây là một vài loại thực phẩm và thức uống đã được phát hiện có chứa độc tố, có thể gây ung thư, cũng như dẫn đến nhiều nguy cơ sức khỏe hơn.
Rượu vang đỏ
Rượu vang đỏ có một thành phần có lợi cho tim mạch, chất chống oxy hóa trong rượu vang đỏ có thể giúp tránh các cơn đau tim bằng cách giảm nguy cơ đông máu, viêm sưng và cholesterol cao.
Tuy nhiên uống quá nhiều rượu vang đỏ sẽ rất có hại cho sức khỏe. Các nhà khoa học khuyến cáo, uống nhiều hơn một ly mỗi ngày đối với phụ nữ hoặc hơn hai ly mỗi ngày đối với nam giới dưới 65 tuổi, có thể làm tăng nguy cơ huyết áp cao, đột quỵ và một số dạng ung thư.
Dầu cá
Viên uống bổ sung dầu cá có chứa omega-3 cần thiết cho cơ thể. Người Mỹ chi hơn 1 tỷ đô la mỗi năm cho các chất bổ sung có nguồn gốc từ cá và động vật để hạn chế các nguy cơ sưng viêm hoặc nguy cơ tim mạch. Đây dường như là cách duy nhất cho những người không ăn bất kỳ loại cá nào hoặc cơ thể có mức chất béo triglyceride cao.
Thế nhưng sử dụng viên uống bổ sung dầu cá với liều lượng cao có thể làm tăng nguy cơ xuất huyết, đột quỵ hoặc cản trở phản ứng miễn dịch. Vậy nên dù các thực phẩm bổ sung "nói chung là an toàn", các bác sĩ vẫn khuyên mọi người nếu có thể thì nên dùng thực phẩm tự nhiên để bổ sung các axit béo omega-3.
Quế
Quế thường được quảng cáo là vừa ngon miệng vừa có chất chống oxy hóa giúp giảm sưng viêm và giảm đường huyết, hạn chế nguy cơ bệnh tim mạch hay đái tháo đường loại 2. Nhưng không phải tất cả các quế đều giống nhau.
Loại gia vị này có hai dạng chính: cassia - loại chúng ta thường thấy nhất trong các cửa hàng và Ceylon - loại hiếm hơn, đắt tiền hơn.
Quế Ceylon có khả năng ngăn chặn các khối u, hạ huyết áp, chữa lành vết thương và ngăn ngừa tổn thương gan.
Trong khi đó, quế ở cửa hàng có hàm lượng coumarin cao hơn, hợp chất hữu cơ này có thể tổn hại tế bào gan và dẫn đến ung thư. Vì vậy, người bình thường không nên dùng quế quá 1 muỗng đến 1 muỗng cà phê rưỡi mỗi ngày.
Nhục đậu khấu
Hạt nhục đậu khấu là một phương thuốc cổ xưa để giảm đau và các vấn đề về tiêu hóa, nhưng nếu dùng nhiều có thể gây ảo giác do hạt này có chứa myristicin.
Một nghiên cứu vào năm 2015 đã phát hiện với 5 gram hạt nhục đậu khấu (khoảng 2 muỗng cà phê), người dùng đã có thể bị ảo giác. Liều lượng nhiều hơn sẽ gây nguy cơ sức khỏe thực sự.
Cà phê
Nhiều nghiên cứu khoa học đã cho rằng uống cà phê sẽ tốt cho sức khỏe như kéo dài tuổi thọ và giảm nguy cơ đau tim. Nhưng một số nghiên cứu đã phát hiện cà phê khi rang có thể sinh ra acrylamide - một chất có khả năng gây ung thư.
Mùa xuân năm 2018, các công ty cà phê của California được yêu cầu phải đăng cảnh báo về chất acrylamide theo Dự luật 65 – một điều luật tiểu bang qui định các doanh nghiệp phải thông báo cho người dân về nguy cơ phơi nhiễm chất độc hại.
Mặc dù một tách cà phê không chứa nhiều acrylamide đến mức gây nguy hiểm cho sức khỏe, nhưng nếu uống hai tách mỗi ngày có thể tăng nguy cơ nhiễm độc theo thời gian.
Trà xanh
Có những bằng chứng khoa học về việc trà xanh có thể giảm cholesterol và hạn chế sự nhân lên của tế bào ung thư. Nhưng uống trà xanh quá nóng có thể ảnh hưởng xấu đến tình trạng thực quản.
Một nghiên cứu được công bố gần đây trên Tạp chí Ung thư Quốc tế cho biết thường xuyên uống trà quá nóng sẽ tăng nguy cơ ung thư thực quản. Thí nghiệm trên 50.000 người ở độ tuổi 40 đến 75 cho kết quả là uống ba tách trà ở nhiệt độ hơn 60oC mỗi ngày làm tăng nguy cơ ung thư thực quản lên 90% so với uống ba tách trà mát hơn.
Vài nghiên cứu sơ bộ cũng cho rằng chiết xuất trà xanh có thể gây hại cho gan.
Cá ngừ
Cá ngừ là một loại protein thay thế tốt hơn nhiều so với thịt đỏ hay thịt chế biến, nhưng nó cũng chứa một lượng độc tố methylmercury tương đối cao.
Các nghiên cứu đã phát hiện ngay cả nhiễm methylmercury mức độ thấp cũng có thể làm suy giảm trí nhớ và các vận động tay ở người trưởng thành. Nó cũng có thể gây ra các vấn đề về phát triển ở trẻ em, vì vậy người mang thai thường được khuyên không nên dùng nhiều cá ngừ đóng hộp.
Hạt quả hạch Brazil
Hạt quả hạch Brazil chứa quá nhiều chất selenium, hơn đến 770% so với lượng cần hàng ngày. Selenium là một khoáng chất thiết yếu giúp ích cho chức năng sinh sản và hoạt động não, nhưng lượng quá nhiều có thể gây buồn nôn, mệt mỏi, trường hợp nặng có thể gây suy thận và suy tim.
Người trưởng thành không nên dùng hơn 400 microgam selenium mỗi ngày, trong khi chỉ sáu đến tám loại hạt quả hạch Brazil đã mang lượng selenium quá giới hạn đó.
Đại hoàng
Đại hoàng mang nhiều chất dinh dưỡng cần thiết như mangan và vitamin K, nhưng lá của nó có độc cho con người. Lá đại hoàng có nhiều axit oxalic, có thể gây bỏng, nôn mửa, suy thận và trong một số trường hợp gây tử vong.
Dù khoảng 4.5kg lá đại hoàng mới gây chết người, nhưng các nhà nghiên cứu vẫn khuyến cáo là không nên ăn. Trong Thế chiến thứ 1, việc ăn lá đại hoàng để giải quyết tình trạng thiếu lương thực đã dẫn đến nhiều trường hợp bị bệnh và ít nhất một trường hợp tử vong.