Trong thế giới của khỉ cú, những nàng khỉ chung sống với hai "chồng" trở lên thường sinh ít con hơn so với những con chỉ có một bạn tình.
Khỉ cú (Aotus trivirgatus) là loài động vật linh trưởng cỡ nhỏ ở châu Mỹ. Sở hữu cặp mắt to và bộ lông từ màu nâu xám tới đỏ, chúng sinh hoạt và bắt mồi vào ban đêm. Đa số khỉ cú chỉ sống với một bạn tình trong đời. Gia đình hạt nhân của chúng gồm một con đực trưởng thành, một con cái trưởng thành cùng những đứa con. Những con khỉ đực hoặc khỉ cái chung sống với hai bạn tình trở lên chỉ chiếm tỷ lệ nhỏ. Khi một con khỉ đực muốn chung sống với một con khỉ cái đã "yên bề gia thất", nó sẽ đánh nhau với "chồng" của đối tượng. Nếu giành phần thắng trong cuộc chiến, nó sẽ thay chỗ của đối thủ. Những con khỉ cái cũng giành giật bạn tình theo kiểu tương tự.
Khỉ cú chung sống theo chế độ "một vợ một chồng" giống như loài người. (Ảnh: WCS)
Để tìm hiểu mối quan hệ giữa số lượng bạn tình và khả năng sinh sản của khỉ cú đực, các nhà khoa học của Đại học Pennsylvanina tại Mỹ đã theo dõi 154 con khỉ thuộc 18 đàn khỉ lớn ở vùng Chaco thuộc Argentina từ năm 1997. Họ thu thập dữ liệu về hành vi, số lượng cá thể trong đàn, tình trạng sức khỏe thể chất và tinh thần của từng con, Livescience đưa tin.
"Chúng tôi có thể biết thời điểm một con khỉ cú mất tích hay một con khỉ mới xuất hiện trong đàn. Nhóm nghiên cứu cũng có thể mô tả chi tiết từng trận đánh nhau giữa những con khỉ đực, cũng như quá trình thay thế bạn tình của chúng", Eduardo Fernandez-Duque, trưởng nhóm nghiên cứu, nói.
Trong quá trình theo dõi, Fernandez-Duque và các cộng sự phát hiện 27 con khỉ cái và 23 con khỉ đực giành giật thành công bạn tình từ kẻ khác. Họ nhận thấy những con khỉ cái chỉ chung sống với một "chồng" sinh nhiều con hơn so với những con khỉ cái chung sống với nhiều hơn một bạn tình. Nếu tính trong vòng một thập niên, số lượng con mà những con khỉ "một chồng" sinh ra lớn hơn 25% so với những con kia.
Nhóm nghiên cứu chưa tìm ra nguyên nhân khiến khả năng sinh sản của những con khỉ cái giảm nếu chúng sống với hai bạn tình trở lên. Giống như con người, khỉ cú đực dành rất nhiều thời gian và công sức cho việc nuôi nấng con. Vì vậy, các chuyên gia đoán rằng kiểu kết đôi chung thủy giúp chúng làm tăng sức khỏe sinh sản. Trong những "gia đình chung thủy", khỉ đực sẽ chăm sóc những đứa con của chúng rất cẩn thận nên khỉ cái không phải đầu tư nhiều thời gian và công sức. Ngược lại, nếu khỉ cái sống với ít nhất hai khỉ đực, con khỉ đực tiếp theo sẽ không quan tâm tới những đứa con riêng của "vợ" nên khỉ cái phải dành nhiều thời gian và công sức cho việc nuôi con. tình trạng đó khiến sức khỏe sinh sản của chúng giảm.