Các nhà nghiên cứu đã tìm thấy bằng chứng về một nghi lễ gây ảo giác có thể đã giúp người Ai Cập cổ đại tái hiện lại câu chuyện thần thoại trong đó một vị thần lùn lừa gạt nữ thần bầu trời.
Trong một bài báo vừa được công bố trên tạp chí Scientific Reports, nhóm nghiên cứu báo cáo rằng họ đã tìm thấy tàn tích của một hỗn hợp có thể gây ra ảo giác ở những người uống nó. Họ tìm thấy dấu tích đó bên trong một chiếc bình 2.200 năm tuổi có hình Bes, một vị thần lùn Ai Cập cổ đại gắn liền với việc sinh nở, vui vẻ và âm nhạc.
Chiếc bình Ai Cập cổ đại mô tả vị thần lùn Bes, bên cạnh mô hình 3D của nó trên máy tính, được cho là chứa một thức uống gây ảo giác. (Ảnh: Cassidy Delamarter).
Nhóm nghiên cứu đã tiến hành phân tích hóa học các chất hữu cơ còn sót lại bên trong bình, phát hiện ra dấu vết của cây du dại (Peganum harmala), hoa sen Ai Cập (Nymphaea nouchali var. caerulea) và một loại cây thuộc chi Cleome, tất cả đều được chứng minh là có "đặc tính hướng thần và dược liệu", nhóm nghiên cứu đã viết trong bài báo của họ. Họ cũng phát hiện ra tàn dư của hạt vừng, hạt thông, cam thảo và nho - một sự kết hợp "thường được sử dụng để làm cho đồ uống trông giống như máu", nhóm nghiên cứu cho biết.
Các nhà nghiên cứu cũng phát hiện ra phần còn lại của chất dịch cơ thể người như nước bọt và máu, cho thấy rằng mọi người đã uống hỗn hợp này.
Gây ảo giác cho nữ thần bầu trời gắn liền với khả năng sinh sản
Những phát hiện này khiến nhóm nghiên cứu nghĩ rằng người dân Ai Cập cổ đại đang cố gắng tái hiện "Huyền thoại về Mắt Mặt trời". Trong câu chuyện, Bes đã xoa dịu Hathor, một nữ thần bầu trời gắn liền với khả năng sinh sản, bằng cách "phục vụ bà một loại đồ uống có cồn, pha với một loại thuốc có nguồn gốc thực vật, ngụy trang thành máu để đưa bà vào giấc ngủ sâu", nhóm nghiên cứu viết trong bài báo.
Nhóm nghiên cứu cho biết thêm: "Có thể suy ra rằng chiếc bình Bes này được sử dụng cho một nghi lễ nào đó nhằm tái hiện lại những gì đã xảy ra trong một sự kiện quan trọng trong thần thoại Ai Cập".
Vị thần lùn Bes gắn liền với việc sinh nở, và phụ nữ có thể đã đến gặp các nhà tiên tri để tìm kiếm dự đoán về việc thai kỳ của họ sẽ diễn ra như thế nào.
Chiếc bình này hiện được lưu giữ tại Bảo tàng Nghệ thuật Tampa sau khi mua lại nó từ một nhà sưu tập tư nhân, người đã mua nó từ Phòng trưng bày Nghệ thuật Maguid Sameda ở Cairo vào năm 1960.