Tổ chức Khoa học, Giáo dục và Văn hóa của Liên hiệp quốc Unesco đã công nhận Nhà thờ ván gỗ Urnes của Nauy là Di sản văn hóa thế giới năm 1979.
Nhà thờ ván gỗ Urnes - Di sản văn hóa thế giới tại Nauy
Nhà thờ ván gỗ ở Urnes là một nhà thờ được ghép lại từ các ván gỗ nằm tại nông trang Ornes, tỉnh Sogn og Fjordane. Nhà thờ được xây dựng vào khoảng năm 1130 và là nhà thờ cổ nhất được xây bằng ván gỗ cùng loại ở Na uy. Kiến trúc của nhà thờ được xây dựng kết hợp giữa phong cách kiến trúc Ki tô giáo với nghệ thuật Viking cùng với kiểu trang trí bản địa tạo nên "phong cách Urnes".
Theo các nhà khảo cổ học thì trước nhà thờ ván gỗ Urnes đã có 1 hoặc 2 nhà thờ được xây dựng trên nên đất này. Các cuộc khai quật đã chỉ ra rằng, những lỗ cọc của nhà thờ có những vách dựng tường và hàng cọc ngắn đã được dựng trước đó.
Vào thế thứ 17, gian giữa nhà thờ được nới rộng về phía Nam và dựng thêm một số công trình nhỏ khác. Bồn rửa tội được xây dựng năm 1640, mái vòm gỗ phía trên bàn thờ được xây dựng năm 1665 và khu vực giảng đường hoàn thành vào năm 1695. Bức tranh lớn phía sau bàn thờ mô tả chúa Giê su và Đức mẹ Maria có từ năm 1699. Các cửa sổ thì được sửa chữa muộn hơn vào thế kỷ 18.
Các nhà sử học cho rằng nhà thờ này ban đầu được xây dựng riêng cho nông trang. Cho tới thời trung cổ, nó được chuyển đổi trở thành nhà thờ của giáo xứ. Thông tin về địa điểm này được ghi lại trên giấy lần đầu tiên vào năm 1323 trong một chuyến thăm của vị linh mục có tên là Sira Aenlender. Theo ghi chép của linh mục thì chủ nhân của nhà thờ có thể là Gaut – một trong những nhân vật thân tín của vua Magnus Erlingssong (1161-1184). Năm 1720, mục sư Christoffer Munthe đã mua lại nhà thờ này và sau đó bán lại cho cộng đoàn giáo dân vào năm 1855. Hội bảo tồn các công trình kỷ niệm của Nauy lại tiếp tục mua lại nhà thờ này năm 1881 khi giáo sứ Urnes và Solvorn hợp nhất với nhau. Tuy nhiên vẫn có 1 điều khoản bên mua phải thực hiện đó là chấp nhận để giáo dân tiếp tục sử dụng khu nghĩa trang để chôn người chết và có quyến sử dụng nhà thờ để cử hành lễ phụng tự mỗi năm 2 lần.
Cận cảnh thiết kế bằng gỗ tuy đơn giản nhưng rất đặc biệt trong kiến trúc nhà thờ
Với kiến trúc được kết hợp giữa nhiều phong cách khác nhau, nhà thờ ván gỗ Urnes vì thế có phong cách rất đặc biệt. Cửa chính của nhà thờ có hình con rắn quấn lên phía trên và hình một con vật bốn chân ngoặm lấy con rắn. Hình ảnh này có ý mô tả cuộc chiến giữa thiện và ác. Con vật bốn chân tượng trưng cho con sư tử. Trong tranh biểu tượng của Ki tô giáo, con sư tử tượng trưng cho chúa Ki tô, chiến đấu với con rắn, tượng trưng cho quỷ Satan. Cũng có một số người cho rằng hình ảnh này tượng trưng cho các cảnh trong thần thoại Bắc Âu: con vật 4 chân là con rồng, các con rắn quấn vào nhau và con rồng ngoặm rắn ý nói đến ngày tận thế.
Sau lần sửa các cửa sổ lần cuối cùng vào thế kỷ 18, nhà thờ đã bị hư hại nhiều sau đó đến giữa thế kỷ 20 mới được trùng tu lại. Người ta đã dùng những tấm vách có nhiều hình trang trí để che đi những phần đã hư hỏng trong nhà thờ. Tuy nhiên phần lớn các kiến trúc căn bản thời trung cổ như xà, nền, ngưỡng của, các cột vẫn được giữa nguyên vẹn và trong tình trạng bảo quản tốt.
Hình ảnh con rắng cuốn mình lên cao và một con thú bốn chân ngoặm lấy tượng trưng cho cái thiện và cái ác
Nhà thờ ván gỗ Urnes được Unesco công nhận là Di sản văn hóa thế giới theo các tiêu chí (i), (ii), (iii).
Tiêu chí (i): Nhà thờ ván gỗ Urnes là ví dụ nổi bật về kiến trúc gỗ truyền thống ở Nauy. Bên cạnh đó công trình này còn có giá trị nghệ thuật cao bởi sự kết hợp hoàn hảo giữa nhiều phong cách kiến trúc khác nhau.
Tiêu chí (ii): Nhà thờ ván gỗ Urnes là minh họa cho sự phát triển của các kiến trúc bằng gỗ và cũng đồng thời là minh chứng cho sự phát triền nghề thủ công của vùng.
Tiêu chí (iii): Nhà thờ ván gỗ Urnes là công trình nhà thờ có kiến trúc vượt trội hơn các công trình được xây dựng cùng loại nguyên vật liệu bởi sự tinh tế trong các trang trí cũng như sử dụng các vật liệu địa phương làm nội thất cho công trình.