Tổ chức Khoa học, Giáo dục và Văn hóa của Liên hiệp quốc Unesco đã công nhận Nhà thờ Wies của Đức là Di sản văn hóa thế giới năm 1983.
Nhà thờ Wies - Di sản văn hóa thế giới tại Đức
Nhà thờ Wies với tên gọi đầy đủ là Nhà thờ hành hương Wies nằm trên một ngọn đồi thấp dưới chân dãy núi Alps, thuộc Steingaden, vùng Weiheim-Schongau, bang Bayern của Đức.
Sở dĩ nhà thờ Wies được gọi là nhà thờ hành hương là bởi đây là điểm đến của những tín đồ thiên chúa giáo đến từ nhiều vùng khác nhau. Truyền thuyết địa phương kể rằng: Năm 1738, một người phụ nữ bản địa đã nhìn thấy nước mắt chảy xuống từ một pho tượng bằng gỗ có hình chúa Giesu. Pho tượng được làm từ gỗ đã rất cũ và ọp ẹp tuy nhiên sau khi câu chuyện này được kể ra đã nhanh chóng lan truyền khắp vùng và sang những vùng lân cận. Từ đó, số lượng người đến vùng này và cầu nguyện trước bức tượng chúa Giesu tăng lên ngày một nhiều. Trong số đó, có nhiều người khẳng định những điều nguyện cầu của mình đã thành hiện thực. Nhiều người quả quyết rằng họ đã thoát được khỏi những căn bệnh hiểm nghèo nhờ vào việc cầu nguyện trước bức tượng. Vì thế mà một thời gian không lâu sau, truyền thuyết này trở thành câu chuyện thần thánh và hàng nghìn người đã đổ về đây mong chờ phép lạ của Chúa.
Số lượng người hành hương tăng nhanh chóng vì thế vào năm 1740, người dân địa phương đã cùng đóng góp để xây dựng một nguyện đường nhỏ chứa bức tượng thánh. Tuy nhiên nguyện đường này sớm chứng mình một thực tế là nó quá nhỏ so với lượng tín đồ hành hương tìm đến. Vì lý do đó, tu viện Steingaden – một tu viện lớn trong vùng thời kỳ đó đã quyết định mời kiến trúc sư Dominikus Zimmermann thiết kế một nhà thờ riêng từ vị trí nguyện đường.
Kiến trúc sư Dominikus Zimmermann đã dành tâm huyết 11 năm của ông đã thiết kế và hoàn thành công trình kiến trúc nhà thờ hành hương Wies. Việc xây dựng được tiến hành bắt đầu từ năm 1745 đến năm 1479 thì cơ bản hoàn thành và đi vào hoạt động. Tuy nhiên những công trình phụ và việc trang trí nhà thờ vẫn được tiếp tục thực hiện nhiều năm sau đó và chỉ thực sự hoàn thiện vào năm 1754. Sau khi công trình hoàn thành, kiến trúc Dominikus Zimmermann đã quyết định rời bỏ thành phố Landsberg nơi ông đang định cư để đến sống gần nhà thờ Wies – kiệt tác trọng sự nghiệp của ông. Ông đã xây một ngôi nhà mới và sinh sống ở đây cho đến khi qua đời vào năm 1766.
Nhà thờ Wies được kiến trúc Dominikus Zimmermann thiết kế và xây dựng theo hình bán nguyệt, cửa chính quay về hướng tây. Bên trong nhà thờ được chống đỡ bằng những cột trụ to, mái vòm bao trùm các cột trụ. Ánh sáng được lấy từ những cửa sổ lớn, kiến trúc sư đã khéo léo tính toán để ánh sáng ánh sáng khi lọt qua khe cửa sổ được khuếch tán rộng đủ ánh sáng cho toàn bộ bên trong nhà thờ.
Kiến trúc Dominikus Zimmermann khi nói về nhà thờ đã cho biết: ông đã dồn toàn bộ trí lực của mình để thiết kế và xây dựng nhà thờ này làm sao để hiện tượng siêu nhiên và câu chuyện thần thánh về bức tượng chúa Giesu chảy nước mắt được hiện thực hóa tại đây.
Phần nột thất với kiến trúc lộng lẫy được chú ý đến từng chi tiết nhỏ nhất bên trong nhà thờ làm cho sự huyền bí và thần thánh có thể hiện thực hóa rõ nét nhất. Công trình kiến trúc này không chỉ là niềm tự hào của bang Bayern mà còn của cả nước Đức
Một điều đặc biệt nữa không thể không nói đến đó là tòa nhà được xây dựng theo cách xây dựng ở địa phương và sử dụng những nguyên liệu sẵn có trong vùng. Nếu như bên ngoài nhà thờ là một công trình kiến trúc không quá cầu kỳ, hoa lệ thì khi bước vào trong nhà thờ, ai cũng phải ngạc nhiên bởi sự huy hoàng, lộng lẫy. Từ các cột trụ, bức tường, mái vòm đều được trang trí một cách sinh động với vô số các bức vẽ, phù điêu và chạm khắc tinh xảo. Bức bích họa lớn hiện vẫn còn trong nhà thờ là do người họa sĩ nổi tiếng vùng Bayern – họa sĩ Max Emmanuel thực hiện. Hiện diện bên trong nhà thờ là những tác phẩm nghệ thuật độc đáo gồm cả tranh vẽ, tượng và phù điêu. Tất cả đều được thực hiện bởi những người nghệ sĩ hàng đầu trong vùng vì vậy mà không ai có thể phủ nhận được vẻ đẹp tại nhà thờ này.
Đầu thế kỷ thứ 19, bang Bayern có ý định bán nhà thờ nhưng đã vấp phải sự phản đối quyết liệt từ phía người dân. Do đó nhà thờ độc đáo này đã được giữ gìn nguyên vẹn đến ngày nay.
Sau khi được Unesco công nhận là Di sản thế giới vào năm 1983, Nhà thờ hành hương Wies đã được đầu tư để trùng tu, bảo tồn và công việc này được thực hiện suốt từ năm 1985 đến năm 1991.