Nhật thực toàn phần kéo dài gần 2 phút và chỉ quan sát được ở Nam Cực, nơi các nhà khoa học nghiên cứu và chim cánh cụt sinh sống.
Các nhà khoa học Mỹ và Chile theo dõi nhật thực từ trại Union Glacier, Nam Cực, hôm 4/12. Ảnh: Felipe Trueba/Imagen Chile/AFP
Nhật thực bắt đầu lúc 14h và kết thúc lúc 15h06 hôm 4/12 (giờ Hà Nội), trong đó giai đoạn toàn phần diễn ra lúc 14h44, kéo dài trong chưa đầy 2 phút. Trong nhật thực, Mặt Trăng di chuyển giữa Mặt Trời và Trái Đất, đổ bóng lên hành tinh xanh. Với nhật thực toàn phần, Mặt Trời, Mặt Trăng và Trái Đất xếp thẳng hàng một cách hoàn hảo theo thứ tự.
Những người ở trung tâm của nơi Mặt Trăng đổ bóng lên Trái Đất có thể quan sát hiện tượng thiên văn thú vị này. Họ sẽ thấy bầu trời chuyển tối khi bóng Mặt Trăng quét qua Trái Đất. Những người ở Nam Cực, nơi duy nhất có thể theo dõi nhật thực toàn phần hôm 4/12, cũng sẽ thấy lớp khí quyển ngoài của Mặt Trời hay vành nhật hoa. Vào ngày thường, lớp khí quyển này bị che lấp bởi bề mặt Mặt Trời sáng rực.
Video time-lapse ghi lại hiện tượng nhật thực từ trại Union Glacier, Nam Cực. Video: Space
Hiện tại, Nam Cực đang trải qua mùa hè (kéo dài từ tháng 10 đến tháng 2), khi Mặt Trời gần như lúc nào cũng ở trên bầu trời. Điều này đồng nghĩa có thể khoảng 4.400 - 5.500 người gồm các nhân viên và nhà nghiên cứu đang ở trên châu lục này, ít hơn nhiều so với chim cánh cụt. Cơ quan Khảo sát Nam Cực Anh (BAS) ước tính, có khoảng 20 triệu cặp chim cánh cụt đang trong tuổi sinh sản ở Nam Cực.
Dù không thể thấy nhật thực toàn phần, người yêu thiên văn ở một số khu vực khác trên thế giới có thể quan sát nhật thực một phần. Những khu vực này gồm đảo Saint Helena, Namibia, Lesotho, Nam Phi, Nam Georgia và quần đảo Sandwich, quần đảo Crozet, quần đảo Falkland, Chile, New Zealand và Australia.
Nhật thực toàn phần tiếp theo sẽ diễn ra vào ngày 20/4/2023, quan sát được ở khu vực phía nam và phía đông châu Á. Trong khi đó, nhật thực một phần tiếp theo diễn ra sớm hơn, vào ngày 30/4/2022, quan sát được ở khu vực đông nam Thái Bình Dương và một số nơi thuộc Nam Mỹ.