Theo quan niệm dân gian, dưa hấu, canh khổ qua, lạp xưởng là những món ăn mang lại may mắn cho năm mới.
Đầu bếp Trần Ngọc Sang (TP HCM) cho biết những món không thể thiếu trong cỗ Tết phương Nam là bánh tét, canh khổ qua nhồi thịt và thịt kho hột vịt. Mỗi gia đình lại biến tấu thêm các món ăn ngày Tết khác như gà xé phay, tôm khô củ kiệu... (Ảnh: Shutterstock).
Người miền Nam quan niệm canh khổ qua giúp xua đi những khổ cực của năm cũ, chào đón năm mới tốt lành, hạnh phúc. Món canh đơn giản với khổ qua nguyên trái làm sạch bỏ ruột, nhân bên trong là thịt heo xay nhuyễn, có thể trộn với chả cá để tăng độ dai, thêm nấm mèo thái sợi và hành lá. Món canh ngon khi khổ qua không quá đắng và nước dùng thanh ngọt. (Ảnh: Huỳnh Nhi).
Thịt kho tàu là món ăn phổ biến, thường xuất hiện trong các mâm cổ ngày Tết. Đầu bếp Trần Ngọc Sang lý giải, dân gian cho rằng món thịt kho hột vịt với miếng thịt vuông, quả trứng tròn tượng trưng cho trời đất tròn vuông, năm mới trọn vẹn, đầy đủ. Từ 29, 30 tháng Chạp, các dì các mẹ đã đi chợ, chọn mua miếng thịt ba rọi ngon, chục trứng vịt và dừa tươi nấu nồi thịt kho tàu để cúng bái tổ tiên. Món ăn đậm đà, thơm ngon có thể ăn trong nhiều ngày, tiết kiệm thời gian nấu nướng, lại đưa cơm với các món dưa, nên được nhiều người yêu thích.
Mâm cúng ngày Tết ở các gia đình dường như không thể thiếu gà luộc. Gà trống nguyên con phải được buộc cánh tiên khi luộc, khi chín da vàng bóng, không nứt. Gà sau khi cúng xong có thể xé nhỏ trộn gỏi, hoặc cắt miếng chấm muối ớt lá chanh. (Ảnh: Tastessence).
Bánh tét như một thức quà truyền thống gợi nhớ cội nguồn mỗi dịp xuân về, luôn có mặt trong các lễ tục cúng tổ tiên. Món bánh thơm ngon với phần vỏ nếp dẻo, nhân đậu xanh béo mềm và thịt mỡ mặn mà. Cùng thành viên trong gia đình gói bánh, luộc bánh, chờ bánh chín, bạn sẽ cảm nhận được sự ấm áp của ngày Tết đoàn viên. (Ảnh: Huỳnh Nhi).
Dân gian quan niệm màu đỏ luôn là màu đem lại sự may mắn, những món ăn có màu đỏ vào dịp Tết cũng được ưa chuộng rất nhiều. Trong đó, lạp xưởng tươi là món được nhiều người yêu thích bởi hương vị thơm ngon, ít tốn công chế biến và có thể trữ lâu ngày trong nhà để ăn dần hay đãi khách đến chơi. (Ảnh: Ngọc Thành).
Để các món ăn nhiều thịt mỡ bớt ngán trong ngày Tết, các gia đình thường thêm món dưa chua ngâm ăn kèm. Người miền Nam hay dùng củ kiệu làm sạch, ngâm dấm chua, ăn với tôm khô hoặc thịt kho tàu. (Ảnh: Ngô Tuyết Phượng/Ngoisao).
Dưa hấu là loại trái cây quen thuộc trên bàn thờ gia tiên, mâm cúng Tết. Nhiều người tin rằng dưa hấu là một quẻ bói đầu năm, nếu bạn có trái dưa hấu ruột đặc, đỏ tươi, mọng nước và ngọt lịm thì đó là báo hiệu một năm may mắn. Ngoài ra đây cũng là loại trái cây nhiều chất xơ, vitamin bổ sung cho cơ thể trong những bữa cơm nhiều đạm ngày Tết. (Ảnh: Nguyệt Nhi
Ngoài mâm cơm, người miền Nam hội họp, ăn uống tiếp chuyện họ hàng, bạn bè không thể thiếu dĩa mứt, tách trà. Mứt Tết được làm từ nhiều loại trái cây, rau củ, đa dạng mùi vị, màu sắc và hương thơm. Dĩa mứt ngọt bên tách trà nóng cũng thể hiện mong ước một năm ngọt ngào, đầm ấm, hạnh phúc của gia chủ. (Ảnh: Ngô Tuyết Phượng/Ngoisao).
Hạt dưa là món ăn chơi quen thuộc trong ngày Tết bên cạnh bánh mứt. Trong hạt dưa có nhiều chất dinh dưỡng bổ sung cho cơ thể như vitamin, magie, sắt... món ăn ít calo, có lợi cho sức khỏe và phù hợp cho người muốn ăn kiêng, ngại các món ngọt vào ngày Tết.