Bức ảnh cầu vồng ngoài hành tinh một nhóm vật lý thiên văn quốc tế vừa phát hành đã cho thấy cách tín hiệu vô tuyến lạ từ thiên hà khác tiếp cận kính thiên văn Mảng tần số thấp (LOFAR) của người Trái đất.
Màu sắc cầu vồng kỳ lạ trong bức ảnh thực ra mắt thường không thể nhìn thấy, mà chính là hình ảnh quang phổ của một chớp sóng vô tuyến, tức một dạng tín hiệu radio cực mạnh. Phần tín hiệu có tần số cao hơn (màu tím) tiếp cận Trái đất trước, phần có tần số thấp nhất (màu đỏ) tiếp cận sau cùng.
Ảnh đồ họa mô tả chớp sóng vô tuyến đặc biệt FRB 180916.J0158 +65 đang phát xuống LOFAR của Trái đất - (Ảnh: ASTRON)
Theo Sci-News, chớp sóng vô tuyến (FRB) là một sự bùng nổ năng lượng bí ẩn từ vũ trụ, chỉ phát ra trong thời lượng cực ngắn (vài phần nghìn giây), nhưng mang năng lượng bằng khoảng 10.000 năm tỏa năng lượng của Mặt Trời. Nguồn của chớp sóng vô tuyến vẫn còn là bí ẩn. Các nghiên cứu trước đây cho rằng dạng tín hiệu này có thể tạo ra bởi vụ nổ siêu tân tinh, vụ va chạm sau neutron hay thậm chí là tín hiệu từ một nền văn minh ngoài hành tinh.
Lần này, nhóm nghiên cứu quốc tế đứng đầu bởi nhà thiên văn học Ziggy Pleunis của Đại học McGill (Anh) đã tập trung nghiên cứu FRB 180916.J0158 +65, một chớp sóng vô tuyến được phát hiện lần đầu vào năm 2018 nhờ kính thiên văn vô tuyến CHIME (đặt tại Canada) và đã lặp lại đến 18 lần cho đến nay.
Họ đã sử dụng siêu kính thiên văn LOFAR của Viện Thiên văn vô tuyến Hà Lan (ASTRON) để nghiên cứu sâu hơn về tín hiệu dị thường này.
Đây cũng là chớp sóng vô tuyến có tần số thấp nhất từng được ghi nhận. Nó có thể xuống tới 110 MHz, thậm chí thấp hơn, trong khi các nghiên cứu trước đây tin rằng phải ở tần số 300 MHz trở lên thì chớp sóng vô tuyến mới có thể phát rất xa và tiếp cận Trái đất được bởi tín hiệu tần số quá thấp sẽ nhanh chóng bị các cấu trúc vũ trụ hấp thụ. Nguồn của tín hiệu đặc biệt này là một vật thể bí ẩn cách chúng ta khoảng 500 triệu năm ánh sáng, thuộc một thiên hà khác.
Ở các thời điểm khác nhau, nguồn phát tín hiệu này cũng cho ra các chớp sóng vô tuyến ít nhiều khác biệt. Các nhà nghiên cứu tin rằng vật thế bí ẩn phát ra tín hiệu là một sao đôi. Vùng xung quanh nó phải cực kỳ trong suốt và rõ ràng nó đã tìm được một con đường rất "váng vẻ" để tiếp cận Trái đất mà vẫn mạnh mẽ, không bị hấp thụ hết giữa chừng.
Nghiên cứu vừa được công bố trên tạp chí khoa học Astrophysical Journal Letters.