Thấy bố mẹ đi phun thuốc trừ sâu ngoài đồng về hay mệt mỏi, chân tay nổi đỏ, Vũ Tuấn Thành (lớp 11, trường THPT Hoa Lư A, Ninh Bình) nảy sinh ý tưởng chế tạo máy phun thuốc tự động giúp người thân vơi phần khó nhọc.
Cậu học trò nghèo Vũ Tuấn Thành có dáng người nhỏ thó, vầng trán rộng và luôn toát lên vẻ trầm tư. Vốn tư chất thông minh từ nhỏ, nam sinh Trường THPT Hoa Lư A bén duyên với sáng tạo khoa học kỹ thuật từ năm lớp 10.
Chiếc máy khá gọn gàng nhưng hoạt động được trên nhiều địa hình nhờ bộ bánh xích cải tiến. (Ảnh: Phương Vy).
Công trình đầu tay của Thành là máy phun nước đa năng đã đem về giải nhất cấp trường và giải nhì cấp tỉnh trong cuộc thi Sáng tạo trẻ Ninh Bình năm 2014-2015. Từ chiếc máy phun nước này, Thành cải tiến thành máy phun thuốc trừ sâu thay cho sức người làm việc trên đồng ruộng.
Để đam mê sáng tạo khoa học không ảnh hưởng đến học tập và công việc gia đình, Thành sắp xếp thời gian biểu hợp lý. Ngoài thời gian đến trường, em giúp bố mẹ công việc nhà, trông các em học hành. Phần lớn thời gian buổi tối Thành dành thiết kế bản vẽ chi tiết cho sản phẩm.
"Trong một tháng thiết kế bản vẽ không ít lần em mất ngủ nhưng hình ảnh bố mẹ mệt mỏi nằm trệt trên giường mỗi lần đi phun thuốc trừ sâu càng thôi thúc em sớm hoàn thiện sản phẩm như mong muốn", Thành chia sẻ.
Tháng 12/2015, bản thiết kế hoàn chỉnh với nhiều chi tiết quan trọng, ưu việt hơn máy phun nước cũ như bánh xích thay cho bánh nhựa, vòi phun thay cho vòi tưới và hệ thống "cánh tay" của máy cũng được thiết kế linh động như con người để làm việc hiệu quả hơn.
Toàn bộ nguyên, vật liệu sử dụng để chế tạo máy phun thuốc trừ sâu bao gồm ống nhựa, máy bơm áp lực, mô tơ điện, bình ắc quy loại 12v, bánh xích cam xe máy, dây điện và bình sữa milo loại 750 ml... được Thành tìm mua ở các hiệu sửa xe cũ hoặc đồ chơi trẻ em bỏ đi.
"Mỗi khi rảnh rỗi em lại đạp xe đến các cửa hàng mua hoặc đi tìm xin phế liệu. Các thiết bị em tìm phải thật rẻ nhưng phải còn tốt để có thể sử dụng lâu dài", Thành nói.
Vũ Tuấn Thành, chủ nhân của sáng chế máy phun thuốc trừ sâu tự động. (Ảnh: Phương Vy).
Sau hai tháng tự mày mò, đầu năm 2016 máy phun thuốc trừ sâu đa năng của em ra đời. Máy cao 50 cm, nặng khoảng 3 kg với bốn chức năng chính là di chuyển, nâng cao hạ thấp, gấp duỗi cánh tay và vươn. Nguyên tắc hoạt động của máy theo sự điều khiển từ xa của con người với các nút di chuyển trái, phải, vươn cánh tay và phun thuốc. Tùy thuộc vào địa hình thửa đất, chiều cao của loại cây trồng mà có thể điều chỉnh vòi phun của máy. Việc sử dụng bánh xích cho phép máy có thể di chuyển được trên mọi địa hình.
"Mỗi lần phun thuốc trừ sâu, người sử dụng chỉ cần pha và cho vào bình sau đó điều khiển máy. Việc còn lại là máy thực hiện nên không bị ảnh hưởng đến sức khỏe", Thành nói
Sau khi chế tạo máy thành công, Thành cho chạy thử trong vườn rau của gia đình. "Điều khiến em vui mừng trong lần đầu chạy thử là máy vận hành trơn tru, di chuyển tốt vào từng luống rau để phun thuốc", Thành vui mừng chia sẻ và cho biết thêm mơ ước của em là có nguồn vốn để phát triển sản phẩm thành máy phun thuốc trừ sâu có thể hoạt động trên cánh đồng mẫu lớn.
Máy phun thuốc trừ sâu tự động có thể thay con người làm công việc độc hại. Dù mới là dạng máy bán tự động nhưng chiếc máy hoạt động khá trơn tru. (Ảnh: Phương Vy).
"Nếu có vốn em sẽ nhân rộng mô hình sản phẩm, sản xuất đại trà sau đó bán ra thị trường với giá rẻ cho nông dân sử dụng. Chỉ cần bố mẹ và các bác nông dân không phải chịu độc hại mỗi lần đi phun thuốc trừ sâu là em vui rồi, không cần lời lãi", Thành nói.
Thầy Đặng Thanh Cao, Bí thư Đoàn Trường THPT Hoa Lư A cho hay, máy phun thuốc trừ sâu đa năng là một trong sáu sản phẩm xuất sắc được nhà trường gửi dự cuộc thi Sáng tạo trẻ tỉnh Ninh Bình năm nay. "Sản phẩm này có nhiều điểm sáng tạo độc đáo và tính ứng dụng cao nên hy vọng sẽ đem về giải thưởng giá trị lớn cho nhà trường và học trò", thầy Cao nói.