Một nghiên cứu chi tiết mới đây về virus cúm H1N1 cho thấy đây là dịch bệnh nguy hiểm hơn người ta vẫn nghĩ rất nhiều.
Trong báo cáo nhanh công bố trên tờ Nature vừa qua, nhóm nghiên cứu quốc tế dẫn đầu bởi nhà virus học Yoshihiro Kawaoka đã cung cấp hình ảnh chi tiết của virus cúm H1N1 cũng như độc tính của nó.
Khác với các virus cúm theo mùa thông thường, H1N1 cho thấy khả năng tấn công sâu vào các tế bào phổi, nơi nó gây ra chứng viêm phổi và thậm chí dẫn tới tử vong trong trường hợp nghiêm trọng. Trái lại, virus cúm theo mùa thường chỉ tấn công các tế bào thuộc phần trên của hệ hô hấp.
“Người ta đang hiểu lầm về loại virus này,” Kawaoka, giáo sư y khoa tại trường Dược Madison cho biết. “Đợt cúm H1N1 hiện nay được cho là bệnh cúm theo mùa thông thường. Nhưng nghiên cứu mới đã cho kết quả ngược lại. Có những bằng chứng rõ ràng để khẳng định rằng đây không phải là virus cúm theo mùa.”
Khả năng tấn công phổi là một khả năng rất đáng sợ, nó tương tự như ở các virus khác đã từng gây ra dịch bệnh lớn, điển hình như dịch cúm năm 1918 đã giết chết hàng chục triệu người vào cuối Thế Chiến thứ nhất. Ngoài ra, virus H1N1 hiện tại cũng có nhiều điểm tương đồng nữa với virus 1918, Kawaoka tiết lộ - nghiên cứu cho thấy những người sinh trước năm 1918 có kháng thể bảo vệ họ trước sự tấn công của virus H1N1.
Và rất có thể, ông nói thêm, virus này sẽ càng trở nên nguy hiểm hơn do dịch bệnh vẫn đang lan rộng và virus đã phát triển thêm những đặc tính mới. Hiện tại đang là mùa cúm ở nam bán cầu, và virus H1N1 sẽ phát triển mạnh hơn nữa khi bắc bán cầu bước vào thu và mùa đông – mùa phổ biến cúm ở vùng này.
| Virus cúm H1N1 (màu đỏ) đã được chứng minh là có độc tính cao hơn các nhà khoa học vẫn nghĩ trước đây. Hình dáng như sợi chỉ nhỏ của loại virus này cũng được cho là rất bất thường. (Ảnh: thuộc bản quyền Yoshihiro Kawaoka) |
Để đánh giá được bản chất độc tính của virus H1N1, Kawaoka cùng đồng nghiệp đã thử lây nhiễm virus này cùng một virus cúm theo mùa thông thường cho các đàn chuột, chồn sương, và động vật linh trưởng. Họ nhận thấy virus H1N1 sao chép nhanh hơn nhiều trong hệ hô hấp so với virus cúm theo mùa và gây ra những thương tổn nghiêm trọng cho phổi, tương tự như thương tổn gây ra bởi virus ở các dịch cúm lớn trước đây.
“Khi chúng tôi tiến hành thí nghiệm ở chồn sương và khỉ, virus cúm theo mùa không sao chép trong phổi,” Kawaoka giải thích. “Trong khi đó, virus H1N1 lại sao chép đặc biệt hiệu quả trong cơ quan này.”
Nghiên cứu mới được tiến hành với các mẫu virus lấy từ bệnh nhân tại California, Wisconsin, Hà Lan và Nhật Bản.
Báo cáo mới trên tờ Nature cũng đánh giá phản ứng miễn dịch của những đàn động vật nói trên đối với virus mới. Phát hiện đáng chú ý nhất, theo Kawaoka, là những người đã bị nhiễm virus cúm năm 1918 hiện tại đều đã rất già nhưng lại có kháng thể trung hòa được virus H1N1. “Những người có độ chuẩn kháng thể cao là những người sinh trước năm 1918,” ông cho biết.
Kawaoka nói rằng điều đáng lo ngại từ nghiên cứu này là virus H1N1 hóa ra nguy hiểm hơn rất nhiều so với các báo cáo trước đó, nhưng kết quả cũng cho thấy những loại thuốc kháng virus đã được sử dụng hay đang trong quá trình thử nghiệm đều là hàng rào bảo vệ hiệu quả và làm chậm sự lây lan của dịch bệnh trong cộng đồng.
Theo Kawaoka, hiện có ba loại hợp chất kháng virus, và nhóm nghiên cứu đã kiểm nghiệm trên chuột hiệu quả của hai trong ba hợp chất này cùng hai loại thuốc kháng virus thử nghiệm khác. “Các loại thuốc đang sử dụng và thử nghiệm đều cho hiệu quả tốt trên những con vật mẫu, đảm bảo rằng chúng cũng sẽ hoạt động tốt ở người.”
Các thuốc kháng virus được xem là hàng rào bảo vệ hàng đầu trong khi việc phát triển và đưa vào sản xuất hàng loạt vắcxin phòng cúm phải mất ít nhất vài tháng.
Tham khảo:
Itoh, Y. et al. In vitro and in vivo characterization of new swine-origin H1N1 influenza viruses. Nature, July 13, 2009 DOI: 10.1038/news.2009.680