Bí mật chưa biết về người phụ nữ đầu tiên được in trên tờ 20 USD

Việc Harriet Tubman sẽ thay thế Andrew Jackson trên tờ tiền 20 USD là một sự kiện rất quan trọng vì nhiều lý do.

Chủ nô Jackson đã bị đẩy về mặt sau của tờ tiền bởi một cựu nô lệ; Tubman, người đã mang đến tự do cho hơn 300 nô lệ trên tuyến đường sắt ngầm, sẽ thay thế cho một vị tổng thống khiến 16.000 người Cherokee (và hàng ngàn người khác thuộc những bộ lạc bản địa khác) phải rời bỏ quê hương của họ trên Con đường nước mắt (Trail of Tears).

Harriet Tubman (sinh Araminta Ross; khoảng 1820 hoặc 1821 - 10 tháng 3 1913) là một người Mỹ gốc Phi, nhà hoạt động nhân đạo hoạt động chống lại chế độ nô lệ người Mỹ gốc Phi, là một điệp viên Liên bang trong nội chiến Hoa Kỳ. Sau khi thoát khỏi ách nô lệ, nơi cô được sinh ra, cô đã tiến hành 13 phi vụ giải cứu hơn 70 nô lệ bằng cách sử dụng mạng lưới các nhà hoạt động chống chế độ nô lệ và các nhà an toàn được gọi là đường sắt ngầm. Bà sau đó đã giúp John Brown tuyển dụng người cho cuộc tấn công của ông ở bến phà Harpers, còng thời kỳ sau chiến tranh bà là nhà đấu tranh cho quyền bầu cử của phụ nữ.

Chân dung Harriet Tubman

Nhưng kể cả Tubman không thay thế cho Jackson đi chăng nữa, thì tờ 20 USD cũng vẫn là tờ tiền phù hợp nhất để vinh danh bà, vì số tiền 20 USD đã đóng một vai trò quan trọng trong cuộc sống của bà trong 2 tình huống khác nhau.

Thứ nhất, 20 USD là số tiền bà nhận được theo chế độ trợ cấp hàng tháng sau Nội chiến Mỹ, mà trong đó bà đã trợ giúp cho phe Liên bang miền Bắc với vai trò trinh sát và gián điệp.

Số tiền này vẫn ít hơn khoản tiền 25 USD một tháng được chi trả cho những binh sỹ, song đây là kết quả của một cuộc chiến pháp lý lâu dài để được nhận trợ cấp của bà.

Phil Edwards của Vox đã viết về điều này vào năm ngoái, khi chiến dịch truyền thông xã hội nhằm đưa hình ảnh Tubman hoặc một phụ nữ khác lên tờ tiền 20 USD đang ở giai đoạn cao trào.

Nhưng ngay từ trước đó, theo như Yoni Appelbaum của tờ Atlantic đã chỉ ra trên Twitter, số tiền 20 USD đã đóng một vai trò lớn trong nỗ lực của Tubman nhằm giải thoát chính cha mình khỏi ách nô lệ.

Chân dung bà Harriet Tubman ở mặt trước tờ tiền 20 USD

Theo MSN.com, trong cuốn tiểu sử đầu tiên của Tubman, cuốn sách "Scenes in the Life of Harriet Tubman" (tạm dịch: Những câu chuyện nhỏ về cuộc đời của Harriet Tubman) xuất bản năm 1869, tác giả Sarah Hopkins Bradford đã kể câu chuyện về nỗ lực của Tubman trong việc giải thoát cha mẹ mình, như một ví dụ về việc bà Tubman hiếm khi yêu cầu bất kỳ điều gì từ người khác như thế nào.

"Dù suy nghĩ rất khiêm tốn về bản thân," Bradford viết, "song bà lại đủ táo bạo trước những mong muốn của sắc tộc mình" - và không sợ làm mất mặt những người có quyền lực, nếu cần thiết.

"Tôi sẽ không đi nếu chưa lấy được 20 USD của tôi."

Trong câu chuyện này, Bradford viết, Tubman tin rằng bà đã được Chúa "chỉ lối" tới xin kinh phí để giải cứu cha mẹ khỏi "một quý ông ở New York," người được Appelbaum xác định là Oliver Johnson, một thành viên nổi bật của phong trào bãi nô.

Khi rời khỏi nhà của một người bạn để tới đó, bà đã nói, "Tôi sẽ tới văn phòng của ông, và tôi sẽ không rời khỏi đó, tôi sẽ không ăn không uống cho tới khi tôi được nhận đủ tiền để giúp cha."

Bà đã tới văn phòng của quý ông này.

"Bà muốn gì, Harriet?" là lời chào đầu tiên bà nhận được.

"Tôi muốn một chút tiền, thưa ông."

"Vậy ư? Bà muốn bao nhiêu?"

"Tôi muốn có 20 USD, thưa ông"

"20 USD? Ai bảo bà tới đây lấy 20 USD?"

"Chúa nói với tôi, thưa ông."

"Vậy tôi nghĩ lần này Chúa nhầm rồi."

"Tôi nghĩ ông ấy không nhầm đâu, thưa ông. Dù gì đi nữa tôi vẫn sẽ ngồi đây cho tới khi tôi nhận được tiền."

Vậy là bà đã ngồi xuống và ngủ. Bà vẫn ngồi đó suốt buổi sáng và buổi chiều, ngủ rồi lại thức, đôi khi thấy văn phòng đầy người, đôi khi lại chẳng có ai ngoài bà.

Trong thời gian đó đã có nhiều người tị nạn đi qua New York, và những người vào văn phòng cho rằng bà là một trong số họ, đang cảm thấy mệt mỏi và muốn nghỉ ngơi. Đôi khi bà được đánh thức dậy, "Nào, bà Harriet, bà nên đi thôi. Ở đây không có tiền cho bà đâu." "Không, thưa ngài. "Tôi sẽ không đi nếu chưa lấy được 20 USD của tôi."

Cuối cùng, Tubman cũng có được 20 USD - nhưng thậm chí còn nhiều hơn thế. Bradford viết rằng cuối cùng, sau khi ngủ dậy trong văn phòng, bà Tubman đã tìm thấy 60 USD trong túi mình. Nhưng số tiền này không phải từ Johnson; mà là do những người "tị nạn" từng là nô lệ đi qua văn phòng quyên góp cho bà. Họ đã thu được một số tiền lớn để giúp bà Tubman giải phóng cho một người nữa khỏi kiếp nô lệ.

Tubman đã dùng số tiền này để cứu cha mình - người đang bị xét xử vì tội giúp đỡ nô lệ trốn thoát - và đưa ông tới tận Canada, nơi ông không thể bị bắt một lần nữa vào cảnh nô lệ.

Phải thừa nhận rằng, giờ đây đồng 20 USD không thể làm được nhiều điều như thời của bà Tubman nữa. Nhưng khi gương mặt của bà được in lên tờ tiền 20 USD mới, bà sẽ là một phần của mọi giao dịch với số tiền mà ngay cả một thành viên cốt cán của phong trào giải phóng nô lệ cũng không muốn cho bà để bà giải phóng cho cha mình. Và đối với những người biết tới câu chuyện này, đó còn là một lời nhắc nhở về giá trị của đồng 20 USD đối với những người khốn khó hơn mình./.