Đi ngủ muộn có thể ảnh hưởng đến sức khoẻ tâm thần

126

Theo một nghiên cứu mới, đi ngủ sau 1 giờ sáng có thể có tác động tiêu cực đến sức khỏe tâm thần.

Các nhà nghiên cứu cho biết, thời gian sinh học của một cá nhân - dù họ là người hoạt động tốt vào buổi sáng hay buổi tối - ít liên quan đến những phát hiện này.

Đi ngủ muộn hơn có thể dẫn đến giấc ngủ REM ít hơn, cái mà giúp não hoạt động tối ưu.

Nếu đi ngủ muộn hơn 1 giờ sáng, bạn có thể có nguy cơ mắc các vấn đề về sức khỏe tâm thần cao hơn, cho dù bạn là người dậy sớm hay cú đêm. Đó là kết luận của một nghiên cứu quan sát mới của Trường Cao đẳng Hoàng gia London ở Vương quốc Anh.

Nghiên cứu cho thấy, những người đi ngủ trước 1h sáng thường có tinh thần khỏe mạnh hơn, với ít trường hợp được báo cáo về rối loạn tâm thần, hành vi và phát triển thần kinh, trầm cảm và rối loạn lo âu tổng quát (GAD).

Các nhà nghiên cứu về giấc ngủ đã suy nghĩ trong nhiều năm với khái niệm về thời gian sinh học (chronotype), nghĩa là sở thích của một người về thời gian trong mỗi ngày kéo dài 24 giờ mà họ thích thức hay ngủ.

Đi ngủ muộn hơn có thể dẫn đến giấc ngủ REM ít hơn.

Nhịp sinh học của từng cá nhân có thể dẫn đến sở thích cá nhân về giấc ngủ. Một số người thích dậy và đi ngủ sớm, trong khi những người khác lại thích dậy muộn và đi ngủ muộn.

Một phát hiện đáng ngạc nhiên của nghiên cứu là buổi tối khi mọi người đi ngủ sau 1h sáng - kể cả khi điều này phù hợp với thời gian sinh học của họ - họ có sức khỏe tâm thần kém nhất. Nhóm có ít chẩn đoán về sức khỏe tâm thần nhất là những người dậy sớm và đi ngủ trước 1 giờ sáng.

Các nhà nghiên cứu đã phân tích dữ liệu về người lớn sống trong cộng đồng từ cơ sở dữ liệu Biobank Vương quốc Anh. Nhóm nghiên cứu bao gồm 73.888 người, trong đó 56% là nữ. Độ tuổi trung bình của những người tham gia là 63,5 tuổi và họ ngủ trung bình 7 giờ mỗi chu kỳ ngủ hàng ngày.

Nghiên cứu được công bố trên tạp chí Nghiên cứu Tâm thần học.

Giấc ngủ ảnh hưởng đến sức khỏe tâm thần như thế nào?

Tác giả nghiên cứu cấp cao Jamie Zeitzer, Tiến sĩ, giáo sư Tâm thần học và Thuốc ngủ tại Đại học Stanford, đề xuất trích dẫn một lý thuyết có tên “Tâm trí sau nửa đêm”, cho thấy não hoạt động khác đi vào ban đêm, điều này có thể ảnh hưởng đến sức khỏe tâm thần.

Zeitzer giải thích với Medical News Today: “Chúng tôi nghĩ rằng điều này liên quan đến việc mọi người bị cô lập khi thức khuya, vì vậy họ thiếu các rào chắn bảo vệ và sự hỗ trợ đi kèm với việc giao tiếp xã hội hoặc thậm chí biết rằng người khác đang thức”.

Sara Wong, Tiến sĩ, cộng tác viên nghiên cứu tại Phòng thí nghiệm Franks-Wisden tại Trường Cao đẳng Hoàng gia London, cho biết lý thuyết này được hỗ trợ bởi khoa học về giấc ngủ (Wong không tham gia vào nghiên cứu mới này).

Wong lưu ý rằng ngủ muộn trong thế giới hiện đại thường dẫn đến việc hạn chế tổng thời gian ngủ. Cô nói với Medical News Today: “Điều này đặc biệt ảnh hưởng đến giấc ngủ chuyển động mắt nhanh (REM), xảy ra nhiều nhất với mức độ tăng dần trong nửa sau của đêm”.

Wong giải thích: “Giấc ngủ REM có mối liên hệ chặt chẽ với việc điều chỉnh tâm trạng - tức là ít REM hơn, tâm trạng tồi tệ hơn - với những thay đổi trong giấc ngủ REM được coi là yếu tố nguy cơ gây ra nhiều rối loạn tâm thần kinh như trầm cảm, rối loạn lo âu chung và PTSD”.

Vai trò chính xác của REM vẫn chưa hoàn toàn rõ ràng, nhưng Wong cho biết nó có liên quan đến tính dễ bị kích thích ở vỏ não, có thể dẫn đến rối loạn chức năng nhận thức và có khả năng gây độc tính kích thích, tích tụ chất thải trong não.

“Có lẽ giấc ngủ REM cũng quan trọng ở khía cạnh này”, Wong nói, trích dẫn nghiên cứu cho thấy việc dọn sạch các mảnh vụn chất thải xảy ra ít hơn trong giấc ngủ không REM.

Các kiểu thích hoạt động buổi tối liên quan đến sức khỏe kém hơn

Các kiểu thời gian sinh học (chronotypes) điều chỉnh cách hoạt động của đồng hồ bên trong cơ thể. Mặc dù đồng hồ bên trong con người thường kéo dài 24 giờ nhưng nó cũng tương tác với môi trường.

Với sự phổ biến của ánh sáng nhân tạo và các yếu tố khác như ca làm việc vào ban đêm, “người ta có thể lập luận rằng xã hội của chúng ta về nhiều mặt vẫn chưa thích nghi tốt với kiểu người hoạt động ban đêm”, Jonathan Cedernaes, Tiến sĩ, nhà nghiên cứu tại Khoa Khoa học Y tế, bộ phận cấy ghép và y học tái tạo tại Đại học Uppsala ở Thụy Điển, người không tham gia vào nghiên cứu, nói với Medical News Today.

Wong lưu ý rằng kiểu thời gian buổi tối thường liên quan đến kết quả sức khỏe kém hơn.

Mặc dù vậy, những phát hiện của nghiên cứu vẫn đặt vấn đề về khái niệm kiểu thời gian sinh học. Zeitzer nói: “Điều này khá bất ngờ và trái ngược với giả thuyết của chúng tôi”.

“Chúng tôi tham gia nghiên cứu với suy nghĩ rằng chúng tôi sẽ thấy rằng sự thẳng hàng là khía cạnh quan trọng nhất của sức khỏe tâm thần - nghĩa là chim sơn ca nên dậy sớm và cú nên thức khuya. Chúng tôi rất ngạc nhiên rằng điều này không đúng với loài cú. Không phải nói rằng việc được coi là một con cú không thể có lợi cho sức khỏe tâm thần, nhưng nhìn chung, thức khuya cuối cùng sẽ có tác động tiêu cực đến sức khỏe tâm thần” - Jamie Zeitzer cho biết.

Giờ đi ngủ tối ưu có thể thay đổi

Zeitzer đưa ra giả thuyết về tầm quan trọng của 1 giờ sáng như là mốc thời gian để đi ngủ: “Tôi nghĩ rằng nó liên quan đến nhóm dân số mà chúng tôi đã nghiên cứu (cư dân trung niên và lớn tuổi ở Vương quốc Anh)”, ông nói, đồng thời lưu ý rằng các mẫu xã hội phổ biến cũng có thể là một nhân tố.

Cedernaes đã chỉ ra những ảnh hưởng của sự thay đổi theo mùa đối với giấc ngủ và thời gian. Ông lưu ý: “Điều này cũng phụ thuộc vào việc các khu vực có chuyển đổi giữa Giờ chuẩn và Giờ tiết kiệm ánh sáng ban ngày hay không”.

“Do đó, giờ đi ngủ tối ưu cụ thể có lẽ cần phải tính đến cả mùa và múi giờ. Ví dụ: một số khu vực, chẳng hạn như Tây Ban Nha và Iceland, không nằm ở vị trí lý tưởng trong múi giờ của họ và rất nhiều hành vi ngủ-thức diễn ra muộn hơn nhiều ở những khu vực như vậy”, Cedernaes nói.

Tuy nhiên, Zeitzer không chắc chắn lắm. Ông nói: “Tôi không nghĩ rằng nó sẽ bị thay đổi nhiều theo thời gian của ánh sáng ban mai, mà theo sự thay đổi theo mùa trong mẫu xã hội”.

Cập nhật: 13/06/2024 CNAD