Động đất kéo dài cả tiếng đồng hồ trên Mặt trăng thách thức nỗ lực nghiên cứu của NASA

Nghiên cứu mới được NASA tài trợ tiết lộ rằng Mặt trăng không yên bình như chúng ta tưởng. Phát hiện mới có thể khiến sứ mệnh thiết lập tiền đồn Mặt trăng thêm bất trắc.

Báo cáo nghiên cứu mới được đăng tải cho thấy: do lõi của vệ tinh tự nhiên duy nhất của Trái đất đang nguội dần, Mặt trăng đang co lại và tạo nên những “nếp nhăn”, thuật ngữ gọi là các đứt gãy, cao hàng chục mét.

Tại các khu vực đứt gãy này, những vụ động đất Mặt trăng kéo dài hàng giờ và sạt lở có thể cản trở công tác nghiên cứu của robot tự hành cũng như của các phi hành gia.

“Mô phỏng của chúng tôi cho thấy, các trận động đất nông trên Mặt trăng - vốn có khả năng gây ra rung chấn mạnh ở khu vực cực Nam - có thể sinh ra từ hiện trượt của các đứt gãy sẵn có hoặc từ việc hình thành các đứt gãy mới", Tom Watters từ Viện Smithsonian, tác giả chính của nghiên cứu mới được công bố trên Tạp chí Khoa học Hành tinh, cho biết.

Mặt trăng, vệ tinh tự nhiên của Trái đất.

Cụ thể, các nhà nghiên cứu đã tập trung vào cực Nam của Mặt trăng, một khu vực tối quan trọng trong các sứ mệnh tương lai. Họ tin tin rằng nằm bề mặt nằm dưới vùng tối là một khối nước đá dày, có thể trở thành nguồn nước cho phi hành gia, hoặc dùng trong vận hành tiền đồn Mặt trăng tương lai.

Thực tế, cực Nam của Mặt trăng chính là trọng tâm của sứ mệnh Mặt trăng có người lái Artemis III của NASA, dự kiến diễn ra vào tháng 9 năm 2026. Trước khi khởi động những dự án phức tạp hơn, các nhà nghiên cứu sẽ phải hiểu rõ nơi mình sẽ định cư lâu dài.

Camera của vệ tinh Lunar Reconnaissance Orbiter đã ghi lại sự thay đổi trên bề mặt Mặt trăng, qua đó phát hiện ra hàng ngàn "đứt gãy đẩy nhỏ và trẻ tuổi, phân bố rộng khắp trong lớp vỏ của Mặt trăng". Đối chiếu với dữ liệu từ các thiết bị đo địa chấn mà phi hành gia để lại trên bề mặt Mặt trăng từ hàng thập kỷ trước, nghiên cứu mới đã nhìn thấy sự liên kết giữa những đứt gãy mới hình thành và dữ liệu địa chấn.

Những vết đứt gãy trên bề mặt Mặt trăng - (Ảnh lấy từ nghiên cứu).

"Việc phân bố rộng rãi của các đứt gãy trẻ tuổi, khả năng chúng vẫn hoạt động, và khả năng hình thành các đứt gãy [...] nên được cân nhắc khi lên kế hoạch cho [việc xây dựng] tiền đồn vĩnh viễn trên Mặt trăng”, nhà nghiên cứu Watters tuyên bố trong một thông cáo được NASA công bố.

Watters đồng thời nói với CNN rằng mục đích của ông là cảnh báo những nhà thám hiểm tương lai. “Mặt trăng không phải chốn an bình, nơi không có điều gì diễn ra”, ông nói.

• Sẽ có động đất gần nơi hạ cánh của phi hành gia Artemis?
• “Siêu mặt trăng” sắp gây ra động đất, sóng thần?
• Mặt trăng xuất hiện vết đứt gãy do lực hút Trái đất