Giải Nobel 2005: Ứng viên trong lĩnh vực y khoa

Alec Jeffreys, một trong ứng viên đoạt giải Nobel trong lĩnh vực y khoa năm 2005.

Ngày 3/10, mở đầu cho danh sách đoạt giải Nobel năm 2005, danh sách đề cử dành cho lĩnh vực y học đã được công bố. Trong đó bao gồm hai nhà tiên phòng Anh về di truyền dấu vân tay và hai nhà nghiên cứu tế bào gốc Canada.

Alec Jeffreys, một trong ứng viên đoạt giải Nobel trong lĩnh vực y khoa năm 2005.

Hai nhà khoa học Anh, Alec Jeffreys (ĐH Leicester) và Edwin Southern (ĐH Oxford), trước đó cũng đã đoạt giải Lasker dành cho y khoa lâm sàng trong nghiên cứu về di truyền.

Năm 1984, Jeffreys đã tìm ra mối liên hệ giữa dấu vân tay và di truyền của người có dấu vân tay đó. Phát hiện mới này đóng một vai trò quan trọng trong việc tìm ra tội phạm đích thực. Đồng thời, nó cũng là một công cụ rất hữu ích để xác định tung tích của các nạn nhân đã chết, đặc biệt là trong vụ khủng bố ngày 11/9/2001 tại Mỹ. Theo quỹ Lasker, "di truyền học của vân tay có thể giúp giải quyết tội phạm, xác định nguồn gốc, vấn đề nhập cảnh, xây dựng những nền tảng cho các căn bệnh có tính di truyền, nâng cao cấy ghép sinh học, bảo tồn động vật tiệt chủng, và nhiều tiện ích khác"

Trong khi đó, giữa thập niên 1970, Southern đã phát minh ra kỹ thuật trong phòng thí nghiệm cho phép các nhà khoa học phát hiện ra dấu hiệu đặc biệt của mã di truyền trên toàn bộ chuỗi di truyền ADN (deoxyribo nucleic acid). Và kỹ thuật này hiện nay đã trở thành một quy chuẩn của phòng thí nghiệm.

Hai ứng cử viên khác của giải Nobel thuộc về những chuyên gia trong lĩnh vực nghiên cứu tế bào gốc - - là Ernest McCulloch và James Till, từ Viện Ung thư Ontario và ĐH Toronto, Canada. Hai nhà khoa học này cũng là người đoạt giải Lasker 2005 cho nghiên cứu y học căn bản.

Giải thưởng của Quỹ tài trợ Albert và Mary Lasker sẽ là một trong những gợi ý gián tiếp cho tên tuổi những người đoạt giải Nobel. 68 nhà khoa học từng đoạt giải thưởng của Quỹ tài trợ Lasker đã trở thành người chiến thắng tại giải Nobel ở lĩnh vực y khoa. Được thành lập từ năm 1945, giải thưởng Lasker được xem là giải Nobel của Mỹ (America's Nobels). Giải thưởng này chủ yếu tập trung vào các nhà khoa học thuộc lĩnh vực nghiên cứu y khoa cơ bản và lâm sàng. Kể từ năm 1962, hơn một nửa nhà khoa học nhận giải Lasker, trở thành người đoạt giải Nobel sau đó.

Giải Nobel trong lĩnh vực y khoa bao gồm một ngân phiếu trị giá 1,3 triệu USD, một bằng danh dự, một huy chương vàng và được đức vua Thụy Điển bắt tay trong buổi lễ trao giải vào ngày 10/12/2005.

Hương Cát (Nguồn: Nobelprize.org, AP, Laskerfoundation.org)