HIV bắt nguồn từ tinh tinh hoang dã

Lần đầu tiên, các nhà khoa học tìm ra được cội nguồn của loại virus họ hàng gần nhất với HIV - virus SIV - đó là tinh tinh hoang dã. Phát hiện đã xác nhận giả thuyết rằng chính tinh tinh hoang là thủ phạm phát tán căn bệnh thế kỷ AIDS.

Con tinh tinh mẹ này dương tính với SIV. (Ảnh: BBC)

"Báo cáo cho biết một nhóm tinh tinh đã làm phát tán HIV. Cộng đồng này cư trú ở Cameroon", tiến sĩ Beatrice Hahn từ Đại học Alabama (Mỹ) và cộng sự cho biết.

Ở người, HIV dẫn tới bệnh AIDS, nhưng ở tinh tinh biến thể của nó có tên gọi SIV (simian immune deficiency virus) lại không gây hại gì.

Đến nay, SIV đã được tìm thấy ở một vài con tinh tinh nuôi nhốt, nhưng Hahn muốn chứng tỏ cũng sẽ tìm thấy nó trong môi trường hoang dã.

Nhóm của ông đã thuê những người tìm kiếm chuyên nghiệp định vị những bầy tinh tinh lẩn khuất sống ở miền nam Cameroon. Họ thu thập được 599 mẫu phân của phụ loài tinh tinh Pan troglodytes troglodytes.

Trong các mẫu phân này, nhóm của Hahn đã tìm thấy ADN của virus SIV và bằng chứng về chính chúng. Họ phỏng đoán sự truyền nhiễm SIV đã rất phổ biến trong các quần thể tinh tinh.

"Tại 5 trong số 10 khu vực khảo sát chúng tôi đã tìm thấy bằng chứng về sự truyền nhiễm. Tổng cộng số tinh tinh nhiễm bệnh được ghi nhận là 16 và chúng tôi có thể giải mã trình tự của virus trong tất cả chúng", Hahn nói. Ở một số nhóm, tỷ lệ nhiễm bệnh lên đến 35% cá thể.

Tất cả các dữ liệu được gửi tới xử lý tại Đại học Nottingham. Kết quả là một vài mẫu gene SIV này có mối quan hệ gene cực kỳ gần gũi với chủng virus HIV ở người.

Nhóm nghiên cứu sẽ tiếp tục điều tra vì sao loài vật này không phát triển bất cứ triệu chứng gì, trong khi loài người - có bộ gene tương tự như chúng - thì có.

Đường lây truyền bí ẩn

Nghiên cứu của Hahn giả định rằng virus SIV đã truyền từ tinh tinh sang người không chỉ một lần. Tuy nhiên, sự lây nhiễm diễn ra như thế nào thì vẫn còn là một bí ẩn.

"Chúng tôi biết rằng không thể mắc bệnh nếu chăm sóc một con tinh tinh, hoặc từ bệ ngồi toilet, giống như bạn không thể nhiễm HIV từ bệ xí", Hahn nói.

"Sự lây nhiễm cần có tiếp xúc giữa dịch và máu trong cơ thể. Vì thế, có khả năng virus đã truyền qua vết cắn khi con người đi săn tinh tinh".

T. An