Hố sụt "tử thần" xuất hiện do nguyên nhân nào?

Liên tiếp gần đây, nhiều hố tử thần sâu hoắm đã xuất hiện rải rác tại khu vực tỉnh Nghệ An khiến người dân hoang mang. Điều đáng sợ là không hề có tín hiệu nào cảnh báo khi xảy ra hiện tượng này.

Một hố "tử thần" mới xuất hiện ngày 24/5 tại xã Châu Hồng (Ảnh: Vi Tình).

Chỉ trong ít ngày đã có 3 hố "tử thần" xuất hiện rải rác tại các bản ở xã Châu Hồng, huyện Quỳ Hợp, Nghệ An. Ngày 25/5, ông Trương Văn Hóa - Chủ tịch UBND xã Châu Hồng, huyện Quỳ Hợp, tỉnh Nghệ An cho biết, trên địa bàn xã này xuất hiện thêm 3 hố sụt lún rải rác tại 3 bản.

"Thời gian trước thi thoảng mới xuất hiện những hố sụt lún nhỏ nhưng hơn một tuần nay, tình trạng này xuất hiện dày hơn, làm cho bà con hoang mang quá", ông Hóa nói.

Để làm rõ nguyên nhân các hố sụt lún, hiện UBND huyện Quỳ Hợp đã thuê Liên đoàn Địa chất Bắc Trung Bộ về khảo sát, tìm giải pháp khắc phục.

Khoa học lý giải nguyên nhân xảy ra hiện tượng "hố tử thần"

Nguyên nhân hình thành nên các hố sụt thường là do các khoảng trống bên dưới bề mặt đất lâu ngày trở nên quá rộng, dẫn tới phần đất trên bề mặt bị sụt xuống (Đồ họa: Geosciences).

Theo Jerry Black, một nhà địa chất học tại tổ chức Geo Hazards có trụ sở tại bang Florida (Mỹ), thì các hố sụt có một phần cấu thành từ tự nhiên, nhưng cũng chịu tác động do sự phát triển của con người.

"Tại Florida, nước ngầm là nguồn cung cấp nước chính cho tất cả các thành phố. Tuy nhiên, việc lạm dụng các hoạt động bơm và rút nước ngầm quá mức là một phần tạo ra các hố sụt trong tự nhiên", Black nói.

Một tài liệu từ Cơ quan Khảo sát Địa chất Hoa Kỳ (USGS) cho biết các hố sụt thường xảy ra bên trên một hệ thống địa chất gồm đá vôi, đá cacbonat, đá muối hoặc các loại đá đặc biệt có thể hòa tan trong nước.

Theo đó, khi nước ngầm hoặc nước mưa dần ngấm trong lòng đất, sẽ hòa tan lượng đá này, hình thành nên các khoảng trống bên dưới bề mặt. Lâu ngày, phần không gian bên dưới mặt đất trở nên quá rộng, khiến phần đất bên trên bị sụp xuống, cuốn theo các vật thể hoặc công trình bên trên như đường xá, nhà cửa, ô tô...

Theo USGS, các hố tử thần này có độ sâu dao động từ 3 - 30 mét, tùy vào mức độ nghiêm trọng của quá trình sụt lún.

Làm sao để nhận biết hố tử thần?

Một hố sụt ở San Antonio, Texas (Mỹ) khiến nhiều ô tô gặp nạn (Ảnh: CNBC).

Theo các chuyên gia về địa chất, hầu hết hố sụt là các sự kiện tự nhiên riêng biệt, được hình thành dần dần theo thời gian. Dẫu vậy, các chuyên gia cảnh báo nhiều hố sụt từng được ghi nhận đã nuốt chửng nhà cửa, ô tô và thậm chí chôn sống người dân không may đứng trên khoảng diện tích bị sụt lún.

Điều đáng sợ là không hề có tín hiệu nào cảnh báo khi xảy ra hiện tượng "hố tử thần". Đôi khi, có những trường hợp xảy ra trong đêm, khi đa số mọi người đang ngủ say.

Cũng có nghiên cứu cho rằng các hố tử thần thường xảy ra theo mùa trong năm, cũng giống như "mùa lốc xoáy" và "mùa bão".

Điều này được kết luận bởi nguyên nhân chính gây ra hiện tượng hố sụt là nước, vốn thường xảy ra khi chúng có quá nhiều hoặc quá ít. Điển hình như một trận đại hồng thủy xảy ra sau một đợt hạn hán là điều kiện tối ưu để bùng phát các hố tử thần trong tự nhiên.

Cũng có những lập luận cho rằng hiện tượng hố tử thần xảy ra như một hệ quả của cơ sở hạ tầng được quy hoạch kém, khiến chất lượng hệ thống địa chất có vấn đề sau nhiều năm đưa vào hoạt động.

Cập nhật: 27/05/2022 Dân Trí