Hội nghị thượng đỉnh đầu tiên về sông Mekong

Lãnh đạo 4 nước Đông Nam Á bắt đầu thảo luận với Trung Quốc về tình trạng cạn nước của sông Mekong.

Thủ tướng các nước Việt Nam, Thái Lan, Lào và Campuchia trong hội nghị thượng đỉnh tại Hua Hin vào ngày 5/4. Ảnh: AFP.

AFP cho biết, Thủ tướng các nước Việt Nam, Campuchia, Thái Lan, Lào và Thứ trưởng Ngoại giao Song Tao của Trung Quốc đã tham dự một cuộc họp sáng nay tại thành phố Hua Hin, Thái Lan. Các nhà lãnh đạo thảo luận về những biện pháp quản lý Mekong – dòng sông liên quan tới cuộc sống của hơn 60 triệu người – trong bối cảnh tình trạng thiếu nước đang diễn ra trên toàn khu vực. Dư luận đang tranh cãi về vai trò của biến đổi khí hậu và những đập thủy điện tại Trung Quốc đối với sự cạn kiệt của sông Mekong.

Đây là hội nghị thượng đỉnh đầu tiên trong lịch sử 15 năm của Ủy hội sông Mekong (MRC). Mực nước sông tại Lào và miền bắc Thái Lan đang ở mức thấp nhất trong vòng 50 năm qua.

“Mọi sự chú ý đều tập trung vào Trung Quốc. Tôi nghĩ tất cả cuộc gặp song phương giữa Trung Quốc với từng nước sẽ cực kỳ quan trọng”, AFP dẫn lời ông Jeremy Bird, giám đốc điều hành Ủy hội sông Mekong.

Ông Bird bác bỏ ý kiến cho rằng các đập nước của Trung Quốc làm cạn nước sông Mekong. Tuy nhiên, đại biểu của 4 nước Đông Nam Á tham gia hội nghị khẳng định chỉ có dữ liệu chính xác về sông Mekong mới có thể xoa dịu nỗi lo của dư luận.

“Chúng tôi muốn biết những con số thực tế”, Isra Sunthornvut, một quan chức của Thái Lan tham gia hội nghị, phát biểu.

Tuần trước sứ quán Trung Quốc tại Bangkok tuyên bố nước này không bao giờ làm những việc gây tổn hại lợi ích của các quốc gia thuộc lưu vực sông Mekong. Bắc Kinh cũng đồng ý chia sẻ dữ liệu về mực nước sông tại hai đập thủy điện của Trung Quốc trong mùa khô năm nay.

MRC cảnh báo các đập thủy điện và sự bùng nổ dân số có thể đe dọa sông Mekong và các hệ sinh thái của nó. Tình trạng cạn kiệt nước của sông hiện nay khiến hoạt động lưu thông của tàu chở hàng và tàu du lịch trở nên khó khăn. Nhiều tàu đã mắc cạn.

Vùng tây nam Trung Quốc cũng đang hứng chịu đợt hạn hán tồi tệ nhất trong lịch sử khiến hơn 24 triệu người thiếu nước uống. Bắc Kinh cho rằng nguyên nhân gây nên hạn hán là lượng mưa thấp bất thường chứ không phải những công trình của con người. Trung Quốc có 8 đập thủy điện đã và sắp hoàn thành ở thượng nguồn sông Mekong. Giới chức nước này khẳng định những đập đó giúp giải phóng nước trong mùa khô và ngăn chặn lũ lụt trong mùa mưa.

Thứ trưởng Bộ Các nguồn nước Trung Quốc Liu Ning khẳng định Trung Quốc vẫn cần xây thêm đập để bảo đảm an ninh lương thực và nước. Các nước ở hạ nguồn sông Mekong cũng đang tính tới việc xây thêm 12 đập nữa.