Khai quật thành Nhà Hồ: Phát hiện dấu tích kiến trúc quan trọng

Các nhà khoa học vừa công bố, dọc theo con đường Hoàng Gia của di sản Thành nhà Hồ đã phát lộ nhiều dấu tích kiến trúc quan trọng của kinh đô.

Viện Khảo cổ học Việt Nam vừa phối hợp với Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch (VHTTDL) Thanh Hóa, Trung tâm Bảo tồn Di sản Thành nhà Hồ tổ chức Hội thảo báo cáo sơ bộ kết quả khai quật đường Hoàng Gia nội thành Di sản thế giới Thành nhà Hồ.

Nhiều dấu tích kiến trúc quan trọng của kinh đô được phát lộ trong quá trình khai quật tại Thành nhà Hồ.

Con đường Hoàng Gia (hay Ngự đạo) là con đường Hoàng đế đi nằm ở chính giữa Kinh đô theo trục Bắc-Nam trong quy hoạch tổng thể của các kinh đô cổ Phương Đông. Các nhà khai quật đã làm rõ địa tầng từ con đường hiện đại đến dấu tích móng, nền của con đường thời Hồ gồm ba lớp chính tương ứng với ba giai đoạn của con đường. Trong đó lớp trên cùng là dấu tích đường quốc lộ 217 hiện tại chạy qua trục chính tâm thành Nhà Hồ.

Lớp thứ hai (lớp giữa) là dấu tích con đường thời Pháp thuộc xây dựng năm 1937. Và lớp thứ ba là lớp gia cố móng nền đường Hoàng Gia. Tuy nhiên tại các hố khai quật ở khu B, con đường đã bị phá hủy trong các đợt đào đất làm đường năm 1937, chỉ còn lớp móng gia cố nền đường Hoàng Gia thời Hồ là lớp đất sét vàng lẫn sét đỏ đầm tạo mặt phẳng cho con đường và sân nền giữa các kiến trúc.

Dọc theo con đường Hoàng Gia, các nhà khoa học đã phát hiện nhiều dấu tích kiến trúc quan trọng của kinh đô. Trên trục đường Hoàng Gia tại các khu A, B hiện đã xuất lộ hàng chục dấu tích kiến trúc lớn của kinh đô. Tại khu A, các kiến trúc đã xuất lộ trong các năm 2020 và 2021 với cụm kiến trúc trung tâm tại khu vực Nền Vua.

Tại khu B, từ cuối năm 2021 đến tháng 7/2022, xuất lộ hai kiến trúc cổng và một cụm kiến trúc trung tâm tại khu vực đang có hai thành bậc đá chạm rồng thời Trần- Hồ. Đặc biệt dấu tích cụm kiến trúc Con Rồng được đánh giá là kiến trúc quan trọng xét về mặt vị trí và thực trạng quy mô khá to lớn của kiến trúc và nằm gần ở vị trí có thành bậc đá chạm rồng thời Trần- Hồ được dự đoán có thể nơi đây sẽ tìm thấy dấu tích Chính điện của Thành nhà Hồ.

Các nhà khảo cổ tìm thấy nhiều loại hình gạch trang trí hoa cúc, hoa sen, hoa đồng tiền thời Lý-Trần, hoa dây thời Lê sản xuất tại Thăng Long và nhiều loại hình gạch vuông, gạch chữ nhật, gạch trang trí có in chữ Hán được sản xuất tại Thành nhà Hồ- tương tự kết quả các cuộc khai quật trước đây. Ngoài ra, các nhà khoa học còn phát hiện được các mảnh lá đề trang trí rồng, mảnh ngói sen kép, ngói cong tráng men vàng thời Trần-Hồ.

PGS.TS. Tống Trung Tín, Chủ tịch Hội Khảo cổ học Việt Nam khẳng định: “Cuộc khai quật bước đầu đã làm rõ hiện trạng cấu trúc và vật liệu xây dựng con đường Hoàng Gia trong nội thành Di sản Thành nhà Hồ. Điều quan trọng hơn là cần nghiên cứu con đường Hoàng Gia nhằm tìm hiểu cấu trúc tổng thể của kinh đô. Về mặt này, cuộc khai quật đã có nhiều phát hiện mới đóng góp vào việc tìm hiểu cấu trúc và kiến trúc Thành nhà Hồ qua các thời kỳ lịch sử”.

Từ tháng 11/2021 đến tháng 7/2022, Viện Khảo cổ học và Trung tâm Bảo tồn Di sản Thành nhà Hồ đã khai quật khảo cổ đường Hoàng Gia với tổng diện tích 14.000m², trong đó cuộc khai quật tập trung vào khu vực trung tâm nội thành và được phân làm hai khu gồm khu vực các hố đào ở phía Bắc trục đường Đông-Tây với tổng diện tích 3.500m² và khu vực các hố đào ở phía Nam dọc đường Đông-Tây với tổng diện tích 9.500m².

Cập nhật: 27/07/2022 Tiền Phong