Nam Cực - Lục địa chứa đựng đầy đau đớn và hi sinh của loài chó

Ở đâu có loài người thì ở đó có dấu chân của loài chó và Nam Cực cũng vậy, khi con người bắt đầu khám phá ra Nam Cực thì chỉ một thời gian ngắn sau đó, loài chó cũng đã xuất hiện trên lục địa băng giá này.

Vào ngày 17 tháng 2 năm 1899, con tàu thám hiểm "Southern Cross" đã chở 97 thành viên của Đoàn thám hiểm Nam Cực của Anh cập cảng Cape Adare trong khu vực Biển Ross của Nam Cực. Khoảnh khắc này không phải là một khoảnh khắc quan trọng của lịch sử, bởi vì con người đã đặt chân lên lục địa Nam Cực cách đó 4 năm. Tuy nhiên, đây là lần đầu tiên loài chó được đặt chân đến Nam Cực trong lịch sử.

Ngay khi họ tiếp đất, một trận bão tuyết cũng ập đến, và 7 thành viên trong nhóm thám hiểm khoa học bị mắc kẹt và phải sống trong lều, nhưng họ vẫn không thể chịu được điều kiện nhiệt độ thấp và giảm liên tục. Đội chó kéo xe sau đó cũng được đưa lên bờ và trở thành niềm hy vọng của mọi người lúc này. Nhóm thám hiểm khoa học run rẩy đưa những chú chó vào trong lều để ôm ấp và lúc này những con chó đã giúp lấy lại đủ hơi ấm để sống sót sau trận bão tuyết kéo dài 4 ngày.

Bằng cách này, vào ngày đầu tiên đến Nam Cực, loài chó đã cứu mạng những con người đang bị mắc kẹt trong bão tuyết.

Hình ảnh của nhóm thám hiểm "Southern Cross".

Hầu hết những con chó kéo xe được đưa đến Nam Cực này đều được sinh ra ở Bắc Cực. Vòng Bắc Cực là nơi sinh sống của các nhóm dân tộc đa dạng, và cũng là nơi có đa dạng các loài chó, nhưng hầu hết trong số chúng đều là những loài được đào tạo để trở thành chó kéo xe. So với ngựa và tuần lộc, chó kéo xe dễ thích nghi với môi trường lạnh giá và khắc nghiệt hơn, chúng không hề kén ăn, để cầm cự trong môi trường âm 40 độ vào mùa đông của Bắc Cực, chúng có thể ăn từ bánh quy, cho đến thức ăn sẵn, hay thịt hải cẩu đông lạnh đầy mỡ hoặc bất cứ đồ thừa nào của con người. Do đó, mang chó đến Nam Cực để làm phương tiện di chuyển sẽ là sự lựa chọn tốt hơn ngựa và tuần lộc.

Năm loài chó chính (từ trái sang phải)
Năm loài chính (từ trái sang phải): Samoyed từ bán đảo Yamal, Siberian Husky từ Kolima, Alaskan Malamute, Canadian Malamute, Greenland Malamute.

Trước khi khám phá Nam Cực, con người đã nhiều lần thám hiểm thành công Bắc Cực nhờ vào những con chó kéo xe. Trong số các hoạt động khám phá khác nhau để chinh phục Bắc Cực, có một người khác đặc biệt thích sử dụng xe chó kéo. Một trong số đó là Amundsen người Na Uy. Trong chuyến thám hiểm Tuyến đường phía Bắc vào năm 1903-1906, Amundsen đã trải qua hai mùa đông trên Đảo King William ở phía bắc Canada.

Trong khoảng thời gian này, ông đã học được từ những người Inuit địa phương cách sống sót trong mùa đông ở nơi hoang dã, và quan trọng hơn, Amundsen làm chủ được đội chó kéo xe trượt tuyết. Điều này rất quan trọng để ông ta cạnh tranh với Scott cho danh hiệu "người đàn ông đầu tiên ở Nam Cực". Trong các cuộc thám hiểm Nam Cực vào đầu thế kỷ 20, chó kéo xe, ngựa và máy kéo cơ khí đều được mang đến Nam Cực. Thực tiễn sau này đã chứng minh rằng chó kéo xe là phương tiện di chuyển đáng tin cậy nhất.

Đội chó kéo xe của Amundsen

Vào ngày 19 tháng 10 năm 1911, một đội 5 người gồm 52 con chó kéo xe trượt tuyết Greenland chở Amundsen bắt đầu cuộc hành trình kéo dài ba tháng đến Nam Cực. Khi họ quay trở lại trại bắt đầu vào ngày 25 tháng 1 năm sau, chỉ có 11 con chó kéo xe cùng họ quay trở lại.

Bốn mươi mốt con chó kéo xe còn lại đã chết vì tai nạn và bệnh tật, hoặc vì chúng tiêu thụ quá nhiều thức ăn và tài nguyên, nên Amundsen đã ra lệnh bắn chúng. Bốn mươi mốt mạng sống của loài chó đã được đánh đổi để giữ lấy mạng sống của Amundsen và những người khác, đồng thời những hi sinh này cũng đã mang lại cho Amundsen vinh quang có thể được ghi vào biên niên sử của nhân loại.

Đối thủ cạnh tranh của Amundsen, Scott, không sử dụng chó kéo xe. Anh ấy đã chọn sử dụng ngựa làm phương tiện di chuyển. Nhưng những chú ngựa này khó có thể chịu được nhiệt độ thấp và bão tuyết, và tất cả chúng đã bị giết khi mới đi được 1/4 chặng đường. Scotts sau đó đã phải dùng sức người để kéo xe trượt về phía Nam Cực. Cuối cùng, anh ta không chỉ thua cuộc mà trên đường trở về, anh ta đã phải bỏ mạng trên tảng băng ở Nam Cực.

Những chú ngựa này khó có thể chịu được nhiệt độ thấp và bão tuyết

Cho đến những năm 1950, chó kéo xe vẫn giữ một vị trí rất quan trọng trong chuyến thám hiểm khoa học Nam Cực. Mọi người đã có thể sử dụng máy bay trực thăng và máy bay cánh cố định để vận chuyển ở Nam Cực, nhưng những thiết bị này vẫn chưa hoàn toàn thích nghi với điều kiện khắc nghiệt của Nam Cực. Thiết kế của chúng ở thời điểm này vẫn chưa thực sự tối ưu cho Nam Cực và sẽ mất nhiều thập kỷ để hoàn thiện dần. Trong thời gian này, nhiều đội thám hiểm khoa học vẫn chọn sử dụng một phần chó kéo xe làm phương tiện di chuyển.

Máy bay trực thăng năm 1960 ở Nam Cực với sức chứa hạn chế

Năm 1957, nhóm quan sát khu vực Nam Cực đầu tiên của Nhật Bản đã đến Nam Cực. Nhưng một tai nạn đã xảy ra, tàu nghiên cứu Nam Cực "Zonggu" đã bị biển băng bao vây. Các thành viên của đội Nhật Bản đã phải đi trực thăng để di tản, và bỏ lại 23 chú chó Sakhalin Husky ở Nam Cực. Vào thời điểm đó, mọi người đều nghĩ rằng những con chó này nhất định sẽ chết.

Tuy nhiên điều bất ngờ là khi nhóm thám hiểm khoa học quay trở lại trạm thám hiểm Nam Cực sau một năm, họ phát hiện ra rằng hai chú chó có tên Kata Inutaro và Jiro vẫn còn sống! Đây là nguyên mẫu câu chuyện trong phim "Antarctic" do Takakura Ken thủ vai chính. Những bức tượng của những chú chó này được tìm thấy trên khắp Nhật Bản, và nổi tiếng nhất là nhóm tượng liên quan đến nghiên cứu khoa học ở Nam Cực ban đầu được trưng bày ở Tháp Tokyo.

Các thành viên đội Nhật Bản và những chú chó trong chuyến thám hiểm khoa học Nam Cực

Kata Inutaro và Jiro

Sau những năm 1950, với sự tiến bộ nhanh chóng không ngừng của công nghệ như máy bay, trực thăng, xe trượt tuyết, những chú chó kéo xe đã dần rút lui khỏi sân khấu lịch sử. Năm 1956, chiếc máy bay vận tải DC-3 đầu tiên hạ cánh xuống Nam Cực, chưa đầy nửa thế kỷ sau khi Amundsen lần đầu tiên đến Nam Cực. Tuy nhiên, nhiều đội thám hiểm khoa học vẫn giữ lại đội chó kéo xe, trong đó có đội Úc và đội Anh.

Chiếc máy bay vận tải DC-3 đầu tiên hạ cánh xuống Nam Cực

Trong những năm 80 và 90, một số lượng nhỏ chó kéo xe được nuôi tại Cơ sở Nghiên cứu Khoa học Rothera ở Anh, chỉ để cung cấp cho mọi người một trò giải trí truyền thống, để thế hệ nghiên cứu khoa học mới có thể tiếp tục trải nghiệm vinh quang và đau khổ của "thời đại anh hùng" Nam Cực. Nhưng con người không còn cần sử dụng những con chó kéo xe đến kiệt sức cùng những đòn roi trong cơn bão tuyết, cũng không cần phải đích thân giết chết những con chó cưng của mình trong tình thế tuyệt vọng.

Những con chó kéo xe ở Nam Cực.

Năm 1990, Will Steger người Mỹ đã đưa đội chó kéo xe của mình hoàn thành kỷ lục Nam Cực cuối cùng có thể do con người và chó kéo xe hoàn thành. Đội xe trượt tuyết này đã đi qua toàn bộ lục địa Nam Cực và đi được 3741 dặm. Nhưng chuyến đi này vẫn khiến số lượng lớn chó kéo xe bị chết. Trong số 36 chú chó kéo xe khởi hành cùng đội, chỉ có 12 chú sống sót sau thử thách. Sau đó, những chú chó kéo xe không bao giờ xuất hiện trong các thử thách khác ở Nam Cực. Để đạt được thành tựu của riêng mình, con người đã hy sinh những người bạn đồng hành của mình. Loại vinh quang này không đáng được gọi là "vĩ đại".

Vào ngày 10 tháng 8 năm 1992, ba chú chó con được sinh ra tại trạm Mawson, một trạm nghiên cứu Nam Cực của Úc, chúng có thể là ba chú chó kéo xe cuối cùng được sinh ra ở Nam Cực trong lịch sử loài người. Tại Madrid năm 1991, các nước trên thế giới đã ký "Nghị định thư Hiệp ước Nam Cực về Bảo vệ Môi trường". Để bảo vệ môi trường Nam Cực, và cũng là hành động nhân từ đối với loài chó, hiệp ước không cho phép con người mang những chú chó kéo xe tới Nam Cực nữa. Và kể từ năm 1994, khi lứa chó kéo xe cuối cùng đường đưa đi khỏi Nam Cực, lục địa này cũng vắng bóng loài chó.

Xương của một con chó kéo xe trượt tuyết chết ở Nam Cực.