AI phát hiện hình vẽ bí ẩn trên sa mạc Peru

4,73
2.529

Ứng dụng máy bay không người lái và AI, các nhà khoa học đang tăng tốc phát hiện số hình vẽ có niên đại khoảng năm 100 trước Công Nguyên trên sa mạc Nazca.

Thuộc vùng đồng bằng ven biển Peru, cách thủ đô Lima khoảng 400 km về phía nam, sa mạc Nazca là nơi sở hữu bộ sưu tập khổng lồ các họa tiết kỳ lạ được chạm khắc trên mặt đất, đa dạng về kích thước và hình dáng.

Các nhà nhân chủng học tin rằng văn hóa Nazca bắt đầu từ khoảng năm 100 trước Công nguyên và phát triển mạnh mẽ từ năm 1-700 sau Công nguyên.

Hiện tại, giới khảo cổ học vẫn chưa thể giải thích lý do vì sao người Nazca tạo ra những hình thù kỳ dị khổng lồ này.

Một trong những hình vẽ mới được phát hiện trên sa mạc Peru. (Ảnh: Đại học Yamagata).

Những hình vẽ trên cao nguyên Nazca, hay geoglyph, lần đầu tiên được biết đến vào những năm 1920 khi máy bay thương mại bay qua một sa mạc khô cằn trải dài 85km ở miền nam Peru. Chúng được tạo nên từ thời Nazca, khoảng giữa năm 200 trước Công nguyên tới năm 600, và được coi là một trong những bí ẩn khảo cổ lớn nhất trên thế giới.

"Phải mất gần một thế kỷ để phát hiện ra tổng cộng 430 hình vẽ tượng hình", Masato Sakai, nhà khảo cổ học tại Đại học Yamagata ở Nhật Bản, người đã nghiên cứu những hình vẽ này trong 30 năm cho biết.

Tuy nhiên, chỉ trong 6 tháng gần nhất, đã có tới 303 hình vẽ địa lý chưa từng được lập bản đồ được phát hiện tại Nazca. Để so sánh, con số này gần gấp đôi số lượng đã được lập bản đồ tính đến năm 2020.

Nghiên cứu này đã được tiến sĩ Sakai công bố trên Proceedings of the National Academy of Sciences (PNAS).

Theo đó, các nhà nghiên cứu đã sử dụng trí tuệ nhân tạo, kết hợp với máy bay không người lái ở chế độ bay thấp để bao phủ diện tích khoảng 630km².

Hình vẽ được phát hiện bằng AI và siêu máy tính Waston. (Ảnh: Đại học Yamagata).

Một số geoglyph đáng chú ý khác có thể kể đến như hình con rắn hai đầu khổng lồ sắp nuốt chửng hai người, hình mô tả chim, cá, hay một một nhân vật nhảy múa có hình dáng kỳ lạ. Những nét vẽ được khắc sâu vào lòng đất, có niên đại từ khoảng giữa năm 100 TCN đến năm 300.

Geoglyph mô tả con rắn hai đầu sắp nuốt chửng người. (Ảnh: Đại học Yamagata).

Không chỉ giúp phát hiện nhanh hơn, công nghệ cũng cung cấp cái nhìn sâu sắc về mục đích bí ẩn của các biểu tượng.

Thực tế, những hình ảnh mới được tìm thấy vốn có thể đã từng được phát hiện trong các chuyến bay qua trước đây nếu các phi công biết phải nhìn vào đâu.

Vấn đề chính là những đồng cỏ quá rộng lớn đến nỗi "nếu không có sự trợ giúp của tự động hóa, việc tìm kiếm trong đống cỏ khô trở nên gần như không thể", theo lời Marcus Freitag, một nhà vật lý của IBM đã cộng tác vào dự án này cho biết.

Để xác định các hình vẽ địa lý mới, vốn có kích thước nhỏ hơn so với các ví dụ trước đó, các nhà khoa học đã sử dụng một ứng dụng có khả năng phân biệt các đường viền từ ảnh chụp trên không, bất kể chúng mờ nhạt đến mức nào.

"AI đã có thể loại bỏ 98% hình ảnh. Các chuyên gia con người hiện chỉ cần xác nhận hoặc bác bỏ các hình ảnh tiềm năng", Freitag nói.

AI đã phát hiện ít nhất 303 hình vẽ chưa từng được biết đến ở sa mạc Nazca. (Ảnh: Masato Sakai).

Tính từ đồng bằng sa mạc, con số 2% được AI đánh dấu tương ứng lên tới 47.410 địa điểm tiềm năng. Sau khi xem xét kỹ lưỡng các bức ảnh có độ phân giải cao, nhóm của tiến sĩ Sakai đã thu hẹp phạm vi xuống chỉ còn 1.309 ứng viên.

"Hình ảnh được phân loại thành 3 nhóm dựa trên tỷ lệ tiềm năng, thước đo cho phép chúng tôi dự đoán khả năng chúng là các hình vẽ địa lý thực sự trước khi đến khảo sát", Sakai giải thích.

Các nhà khảo cổ học đến nay vẫn chưa có lời giải thích chắc chắn về phương pháp tạo dựng cũng như động cơ khiến người Nazca tạo nên những hình vẽ bí ẩn trên. Một số giả thuyết cho rằng chúng có liên quan đến hoạt động tôn giáo, thiên văn học, hay thậm chí là do người ngoài hành tinh tạo ra. Những hình vẽ trên cao nguyên Nazca đã được UNESCO công nhận là Di sản Thế giới vào năm 1994.

Cập nhật: 02/12/2024 Theo VnExpress/Znews