Nhiều bậc cha mẹ ngạc nhiên khi con mình lớn nhanh quá, nhưng ít ai có sự chuẩn bị cho những gì mà BS Micheal Dedekian và các đồng nghiệp ở ĐH Massachusetts Medical School gọi là “dậy thì sớm” (early-puberty).
Mặc dù vẫn còn ở tuổi mẫu giáo, nhưng cơ thể bé Anne Smith đã có những hiện tượng của một thiếu nữ dậy thì: nhũ hoa phát triển và lông sinh dục bắt đầu có. Ít nhất đã có 5 trường hợp như thế được các chuyên gia nội tiết nhi khoa ở San Diego ghi nhận. “Nhiều trường hợp trẻ em đã có những dấu hiệu dậy thì rất sớm, một sự bùng nổ tương tự như... bệnh dịch” – BS Dedekian cho biết.
Dậy thì sớm
Ngày càng nhiều trường hợp dậy thì sớm ở trẻ em đã khiến giới khoa học lúng túng, song chưa có kết luận cuối cùng nào, mà chỉ đưa ra những đánh giá có tính suy đoán. Một số thầy thuốc lo ngại hiện tượng này là hậu quả từ sự phổ biến của các loại hóa chất, mỹ phẩm và các chất gây ô nhiễm môi trường, gọi chung là “endocrine disruptors”, tức những chất gây rối loạn nội tiết, có thể là nguyên nhân phát triển sớm của các cơ quan chức năng sinh lý liên quan như vú, cơ quan sinh dục và những triệu chứng khác của tuổi dậy thì.
Khả năng nhất của hiện tượng này có liên quan đến sự phơi nhiễm với các loại thuốc, hóa mỹ phẩm và hóa chất gia dụng. Bệnh nhi đầu tiên của BS Dedekian có những vấn đề về nội tiết tố và di truyền, đặc biệt là một khối u rất hiếm gặp ở não trước khi chứng dậy thì sớm được phát hiện. Bé gái này có mức testosterone cao hơn... 100 lần so với bình thường, tương đương mức trung bình của một thanh niên trưởng thành... Chỉ khi lấy mẫu xét nghiệm tại nhà, ông mới phát hiện cha bé từng sử dụng loại kem testosterol bôi trên da mua từ một công ty hóa dược tình dục. Từ việc tiếp xúc với da của cha, cô bé đã vô tình bị phơi nhiễm và hấp thu testosterol, là nguyên nhân của hiện tượng mọc lông sinh dục sớm và phát triển vú ở bé gái, và anh trai bé cũng có một số vấn đề hành vi gây hấn rất sớm...
Tác dụng phụ
Năm 1979, tạp chí y khoa The Lancet đã cảnh báo sự bùng nổ về phát triển vú sớm ở hàng trăm trẻ em Ý, mà theo suy đoán lúc bấy giờ là do bị nhiễm estrogen từ thịt gia súc, gia cầm. Một đợt “bệnh dịch” tương tự ở Puerto Rico và Haiti cũng đã được Trung tâm Phòng và Kiểm soát bệnh Hoa Kỳ ghi nhận từ những năm 1980...
Rối lọan nội tiết
Một số trường hợp, các sản phẩm chứa hormone bổ sung như Andro, một dạng thuốc xịt cục bộ để gia tăng ham muốn tình dục, cũng ảnh hưởng đến quá trình phát triển của trẻ em, như khi người lớn để vướng vào tấm trải giường hay quần áo của trẻ; và sự phát thì sớm chỉ ngưng khi trong nhà không sử dụng loại thuốc này và thay tấm trải khác...
Vẫn theo BS Tiwary, mức độ của một số hormone giới tính ở trẻ em đã bị thay đổi đến 40% khi sử dụng loại dầu gội này. Trong một số trường hợp, các hóa chất gia dụng khác không chứa steroids cũng có thể gây cản trở, làm rối loạn sự phát triển giới tính bình thường. Một số trường hợp bé trai có dấu hiệu phát triển vú do sử dụng loại thuốc gội chứa dầu oải hương và chất chiết xuất từ cây chè. Theo các nhà nghiên cứu, cả dầu oải hương và chất chiết xuất từ cây chè đều có tác dụng tương tự như những estrogen nhân tạo...
Tuy nhiên, những bằng chứng về dịch tễ học lại không làm BS Cooper lo lắng, trong đó có một số trường hợp phơi nhiễm hóa chất có liên quan với việc dậy thì sớm. Năm 1973, hàng ngàn cư dân Michigan ăn phải thực phẩm nhiễm chất chống cháy PBB, là nguyên nhân có liên quan với hiện tượng có kinh sớm hơn ở bé gái sau đó. Tại Puerto Rico, có một số trường hợp dậy thì sớm có liên quan với mức độ cao chất phthalate sử dụng trong sản xuất nhựa...
Khó khăn
Tuy nhiên, khả năng bảo vệ trẻ em trước các chất gây rối loạn nội tiết có trong dược và hóa mỹ phẩm có thể sẽ còn khó khăn trong tương lai gần, trong khi các loại hóa mỹ phẩm ngoài da chứa testosterone lại ngày càng phổ biến. Vào năm 2000, hãng dược Solvay Pharmaceuticals đã trình lên Cơ quan Quản lý thuốc và dược phẩm Mỹ FDA thông qua Androgel, một loại hóa chất sử dụng chữa hội chứng thấp testosterone, “low-T”. Theo các chuyên gia, quý ông cần thận trọng khi sử dụng loại sản phẩm này, vì rất dễ tác động xấu đến trẻ em...
GIA ĐẠO tổng hợp