Phát hiện đột phá về cơ chế muỗi chọn "nạn nhân" để hút máu

Một nhóm nhà nghiên cứu tại ĐH Princeton (Mỹ) và ĐH Khoa học Nông nghiệp Thụy Điển (SLU) đã xác định được cơ chế chọn “nạn nhân” để hút máu của loài muỗi bằng cách sử dụng mùi hương, hãng Sputnik đưa tin ngày 16-5.

“Chúng tôi đã tìm ra cách mà muỗi có thể phân biệt mùi hương của người và các loài động vật khác” - ông Rickard Ignell - nhà nghiên cứu về sinh thái hóa học, GS trường SLU và là thành viên của nhóm nghiên cứu - cho biết.

Muỗi dường như có những sở thích khác nhau đối với con người và động vật, nhưng con người chưa bao giờ hiểu được tại sao và làm thế nào chúng có thể phân biệt chính xác giữa hai loài này.

Và với sự trợ giúp của các mẫu mùi từ con người và các loài động vật khác nhau, nhóm nghiên cứu đến từ Mỹ và Thụy Điển đã có thể đưa ra câu trả lời cho câu hỏi này.

Muỗi biết cách phân biệt giữa người và các loài động vật khác thông qua mùi hương. (Ảnh: SPUTNIK)

Tuy nhiên, phần khó khăn mà các nhà nghiên cứu phải đối mặt chính là việc mùi hương của con người bao gồm hàng trăm chất khác nhau, và có những chất, mặc dù với tỷ lệ hơi khác một chút, lại có thể được tìm thấy trong hầu hết các mùi hương của các loài động vật có vú.

Ngoài ra, không có chất nào trong số này vốn có tính hấp dẫn đối với muỗi, vì vậy thách thức của nhóm nghiên cứu là làm sao có thể xác định chính xác hỗn hợp các chất mà muỗi sử dụng để nhận biết mùi của con người.

Trong quá trình nghiên cứu, các chuyên gia đã thu thập các mẫu mùi từ người và động vật (bao gồm chó, chuộc hamster, chuột nhắt, cừu và chim cút), và phân tích các “cấu trúc mùi” này xem chúng được cấu tạo giống và khác nhau như thế nào.

Một con muỗi với bụng căng tràn đầy máu của nạn nhân. (Ảnh: GOOGLE)

Nhóm chuyên gia cũng phát triển các công cụ có thể hình dung các mô hình hoạt động trong não của muỗi, nơi xử lý các xung thần kinh từ tất cả các thụ thể mùi mà muỗi cái có trên râu của chúng.

Theo nhóm nghiên cứu, muỗi có một khu vực đặc biệt trong não, được kích hoạt bất cứ khi nào chúng cảm nhận được mùi của con người.

“Phần não muỗi được kích hoạt khi bị kích thích với mùi hương của con người sẽ khác với phản ứng khi chúng bị kích thích với mùi hương của động vật” - ông Ignell giải thích.

Theo ông, trong khi một số loài muỗi không biết chúng hút máu của ai và có thể làm gì với hầu như bất kỳ loài máu nóng nào, một số loài muỗi đã phát triển một “hệ thống định vị” cực kỳ chính xác để hút máu người.

Muỗi có một khu vực đặc biệt trong não, được kích hoạt bất cứ khi nào chúng cảm nhận được mùi của con người. (Ảnh: GOOGLE)

Khám phá mới về hoạt động não của muỗi có thể đưa các nhà nghiên cứu tiến gần hơn đến việc tìm ra các biện pháp chống lại các bệnh nguy hiểm và có khả năng gây chết người do muỗi gây ra, chẳng hạn như sốt rét, sốt xuất huyết và sốt vàng da, những bệnh vẫn còn ảnh hưởng đến hàng triệu người cho tới nay.

Cuối cùng, các nhà nghiên cứu đã tạo ra một hỗn hợp hương thơm được thiết kế để kích hoạt mô hình hoạt động cụ thể tương tự trong não muỗi giống như mùi hương thực sự của con người.

Do đó, phát hiện mới này cũng có thể tạo cơ sở cho việc phát triển các hỗn hợp hương thơm mới có thể được sử dụng làm các biện pháp theo dõi và kiểm soát muỗi, do đó giúp chống lại các bệnh do muỗi gây ra.

Cập nhật: 18/05/2022 PLO