Phát hiện kinh ngạc về dấu vết con người ở Bắc Mỹ 24.000 năm trước

Sự hiện diện của con người sớm nhất tại Bắc Mỹ có thể vào thời điểm cuối của kỷ băng hà. Nhóm người này ẩn náu trong những hang động ở Bluefish, họ nhanh chóng mở rộng khắp lục địa và là tổ tiên của người Bắc Mỹ ngày nay.

Đến nay, chúng ta vẫn cho rằng con người đặt chân đến lục địa Bắc Mỹ qua eo biển Bering vào 14.000 năm trước đây. Nhưng nghiên cứu mới đây cho thấy, thời điểm ấy sớm hơn rất nhiều, phải 24.000 năm trước.

Các nhà nghiên cứu của Canada và Vương quốc Anh đã khảo sát lại đồng vị carbon của những mẫu xương được khai quật từ các hang động ở Bluefish, thuộc vùng Yukon ở phía tây bắc Canada, gần biên giới với bang Alaska, và tìm thấy dấu vết không thể phủ nhận về những sinh hoạt của con người tại đây vào 24.000 năm trước.

Khu vực này được khai quật lần đầu tiên bởi nhà khảo cổ Jacques Cinq-Mars từ năm 1977 đến 1987. Cinq-Mars phát hiện thấy có rất nhiều xương động vật. Căn cứ vào niên đại của đồng vị carbon, ông cho rằng những người đầu tiên đặt chân lên Bắc Mỹ hồi cuối thời kỳ băng hà cuối cùng, vào khoảng 30.000 năm trước.

Tuy nhiên, giả thuyết của Cinq-Mars gây tranh cãi vì quanh đó không có điểm khảo cổ cùng niên đại nào khác, và cũng thiếu cả những mẫu xương động vật cùng thời điểm như ngựa, voi ma mút, bò rừng và tuần lộc. Vì nếu có con người, thì phải có các hoạt động săn bắn và có các mẫu xương.

Dấu vết xương động vật phát hiện được tại các hang động ở Bluefish.

Để giải quyết vấn đề này, Tiến sĩ Lauriane Bourgeon và Giáo sư hướng dẫn Ariane Burke ở Đại học Montreal đã dành 2 năm để khảo sát 36.000 mẫu xương từ các hang động ở Bluefish đang được bảo quản trong Bảo tàng Lịch sử Canada ở Gatineau.

Họ tìm thấy những dấu vết rõ ràng về sự sinh hoạt của con người trong 15 mẫu xương, cùng 20 mẫu xương khác tuy chưa rõ nhưng cũng có thể là về sinh hoạt của con người cùng những bằng chứng về các vết cắt thẳng, hình chữ V trên bề mặt mẫu xương, có do khi lột da bằng dụng cụ bằng đá.

"Đây là những vết cắt của con người, không thể khác được", Burke cho biết.

Họ cũng đã gửi những mẫu xương đến Đại học Oxford để đo đồng vị carbon bằng Máy gia tốc đồng vị một lần nữa. Họ đo được mẫu xương niên đại lớn nhất có tuổi vào khoảng 23.000 đến 24.000 năm.

"Phát hiện của chúng tôi xác nhận các phân tích trước đây và chứng minh rằng đây là địa điểm đầu tiên có sự hiện diện của con người ở Canada. Con người đã tới phía Đông Beringia vào cuối kỷ băng hà cuối cùng", Burke cho biết thêm.

Theo lời Burke, những nghiên cứu trước đây về di truyền học đã chỉ ra một nhóm vài ngàn cá thể đã sống cô lập ở Beringia – một khu vực rộng lớn trải dài từ sông Lena ở Nga đến sông Mackenzie ở Canada – vào khoảng 15.000 đến 24.000 năm trước.

Burke khẳng định rằng phát hiện của họ cũng xác nhận giả thuyết "cách ly di truyền" của những cá thể vùng Beringian, khi vùng Beringian bị cô lập với phần còn lại của Bắc Mỹ vì các con sông băng và những thảo nguyên với khí hậu khắc nghiệt vào kỷ băng giá cuối cùng.

Điều này có nghĩa là sự hiện diện của con người sớm nhất tại Bắc Mỹ có thể vào thời điểm cuối của kỷ băng hà. Nhóm người này có thể ẩn náu trong những hang động ở Bluefish, họ nhanh chóng mở rộng khắp lục địa và là tổ tiên của người Bắc Mỹ ngày nay.