Phát hiện xác ướp sư tử đông lạnh 28.000 năm còn nguyên ria mép

Con sư tử hang động non tên Sparta trông như đang ngủ sau hàng nghìn năm nằm dưới lớp đất đóng băng vĩnh cửu ở Siberia.

Bộ lông màu vàng của con sư tử cái non dính bùn nhưng không bị hư hại. Dù hàm răng, lớp da, mô mềm và cơ quan nội tạng của nó đã trở thành xác ướp, tất cả đều nguyên vẹn. Khoảng 28.000 năm sau khi con vật nhắm mắt lần cuối cùng, hàm răng của nó vẫn đủ sắc nhọn để đâm vào tay một trong các nhà khoa học nghiên cứu mẫu vật bảo quản dưới lớp đất đóng băng vĩnh cửu này. Sparta là một trong hai con sư tử hang động non, loài mèo lớn đã tuyệt chủng từng sinh sống rộng khắp Bắc bán cầu, được phát hiện năm 2017 và 2018 bởi những thợ săn ngà voi ma mút bên bờ sông Semyuelyakh ở vùng Viễn Đông của Nga.

Xác ướp nguyên vẹn của sư tử non Sparta. (Ảnh: Love Dalen).

Ban đầu, các nhà nghiên cứu cho rằng hai con sư tử là chị em bởi chúng nằm cách nhau chỉ 15m. Tuy nhiên, nghiên cứu mới hé lộ chúng có niên đại cách nhau 15.000 năm. Theo kết quả xác định niên đại bằng đồng vị carbon, con sư tử thứ hai tên Boris đã 43.448 năm tuổi. "Sparta có thể là động vật kỷ Băng Hà được bảo quản tốt nhất, hầu như chưa bị phá hủy ngoại trừ bộ lông hơi rối. Nó thậm chí còn nguyên ria mép. Boris bị hư tổn nhiều hơn một chút, nhưng vẫn trong tình trạng tốt", Love Dalen, giáo sư di truyền tiến hóa ở Trung tâm Cổ di truyền học tại Stockholm, Thụy Điển, tác giả nghiên cứu mới, cho biết.

Cả hai con sư tử chỉ 1 - 2 tháng tuổi khi chết. Các chuyên gia chưa rõ chúng chết như thế nào, nhưng Dalen và những cộng sự đến từ Nga và Nhật Bản cho biết không có dấu hiệu cho thấy chúng bị động vật săn mồi giết. Hình ảnh chụp cắt lớp vi tính cho thấy tổn thương hộp sọ, trật xương sườn và nhiều biến dạng khác ở bộ xương của chúng. Dựa theo tình trạng bảo quản, hai con sư tử bị chôn vùi rất nhanh. Vì vậy, có thể chúng chết trong vị lở đất, hoặc rơi xuống vết nứt ở lớp đất đóng băng vĩnh cửu. Loại đất này thường hình thành vết nứt lớn do tan chảy và đóng băng theo mùa.

Trong suốt kỷ Băng Hà cuối cùng, Siberia không trơ trọi như ngày nay. Voi ma mút, chó sói vùng lãnh nguyên, tê giác lông xoăn, bò rừng bison và linh dương saiga sống lang thang cùng với sư tử hang động, loài họ hàng lớn hơn của sư tử châu Á còn tồn tại hiện nay. Các nhà nghiên cứu chưa rõ sư tử hang động làm thế nào để sinh tồn trong môi trường khắc nghiệt với điều kiện gió mạnh và mùa đông lạnh lẽo tối tăm. Nghiên cứu công bố trên tạp chí Quaternary phát hiện bộ lông của sư tử hang động có cấu tạo tương tự nhưng không giống hệt sư tử châu Á. Lớp lông dày và dài cho phép chúng thích nghi với khí hậu lạnh.

Nhóm nghiên cứu cần phải kiểm tra bệnh truyền nhiễm như bệnh than trên xác sư tử hang động đông cứng trước khi xem xét chi tiết, dù Dalen cho rằng chúng ít có khả năng mang mầm bệnh cổ đại. Giới tính của đôi sư tử non được xác nhận thông qua chụp cắt lớp vi tính và di truyền học. Bước tiếp theo là giải trình tự AND của Sparta để tìm hiểu lịch sử tiến hóa của sư tử hang động, số lượng quần thể và đặc điểm di truyền độc đáo.

Cập nhật: 07/08/2021 Theo VnExpress