Pin xe điện khi cháy rất khó dập, người dân cần biết những điều này

Làm gì trong trường hợp pin xe máy điện phát nổ?

Pin lithium được dùng phổ biến cho các dòng xe đạp, xe máy điện hiện nay, nếu xảy ra cháy sẽ rất khó dập tắt bằng những bình chữa cháy thông thường, nếu dùng nước để chữa cháy còn có thể gây nổ.

Vì sao pin xe điện khi cháy không thể dập bằng bình chữa cháy mini?

Theo các chuyên gia, nếu xảy ra chập điện hoặc tiếp xúc gần nguồn lửa thì xe điện và xe động cơ đốt trong có nguy cơ cháy như nhau, nhưng thực tế là chữa cháy xe điện khó hơn xe xăng. Có thể chữa cháy cho một chiếc xe động cơ đốt trong bằng bình chữa cháy hoặc trùm kín chăn ẩm lên xe để cắt nguồn cung oxy, trong khi cách duy nhất để khống chế một chiếc xe điện bị cháy là kiểm soát nguồn cháy, cách li chiếc xe vì nó có thể cháy lại nhiều lần, ngay cả sau khi lửa đã tắt một thời gian.

Thí nghiệm chữa cháy pin xe điện. (Nguồn: VTV).

Trong khi đó, cháy pin lithium ion là do phản ứng hóa học, dịch chuyển ion âm - dương bên trong cụm pin, nên không cần oxy vẫn cháy và không thể dập lửa mà chỉ có thể cách ly chỗ cháy, ngăn tình trạng cháy lan, chờ kết thúc phản ứng hóa học mới hết cháy.

Theo các chuyên gia, pin lithium được dùng phổ biến cho các dòng xe đạp, xe máy điện hiện nay, nếu cháy thì sẽ rất khó dập tắt bằng những bình chữa cháy thông thường. Thậm chí, nếu dùng nước để chữa cháy thì có thể gây nổ, do nước gặp nhiệt độ cao biến thành hydro.

Cháy nổ dễ xảy ra ở phương tiện xe máy điện, xe đạp điện.

Hiện nay chỉ có một vài sản phẩm của nước ngoài như bình chữa cháy gốc nước dùng công nghệ bọc phân tử mới có thể làm giảm thật nhanh nhiệt độ để dập tắt. Tuy nhiên, loại bình này chưa phổ biến, giá thành cao gấp nhiều lần các loại bình thông dụng.

Giảng viên Trần Văn Đồng, Trường đại học PCCC, cho biết cháy nổ dễ xảy ra ở phương tiện xe máy điện, xe đạp điện - dòng sản phẩm được trang bị hệ số an toàn cho pin thấp, do va chạm cơ học hay sự thiếu hiểu biết, kỹ năng của một bộ phận người dân trong quá trình sử dụng.

Theo ông Đồng, một là đa số do quá trình sử dụng quá tải dẫn đến tăng nhiệt; hai là trong quá trình nạp tăng nhiệt; ba là không bảo trì, bảo dưỡng, hết tuổi thọ, gây ra chập cháy các bản mạch.

Làm gì khi xe điện bị cháy?

Trong phóng sự "Pin xe điện: Lỗ hổng trong quản lý an toàn cháy nổ VTV24" gần đây, thí nghiệm thực tế dập lửa pin xe điện cháy đã cho thấy, không bình chữa cháy thông thường nào có thể dập được.

Trong thí nghiệm, khi pin xe điện cháy, lửa sẽ bùng phát phá vỡ lớp vỏ nhựa của xe điện. Khi Nhiệt độ tăng mạnh, pin phát nổ. Người ta dùng bình bột để dập lửa, nhưng dù có phun cạn cả một bình loại 4kg, ngọn lửa vẫn bùng lên.

Pin xe điện cháy làm lửa bùng dữ dội.

Các loại bình chữa cháy thông thường không ngăn được ngọn lửa do cháy pin xe điện.

Các loại bình chữa cháy thông thường không ngăn được ngọn lửa do cháy pin xe điện
Sau khi chuyển sang dùng bình khí C02 để dập lửa và cũng phun liên tục cạn bình, ngọn lửa vẫn tiếp tục bùng lên.

Các chuyên gia PCCC khuyên:

Khi thấy xe điện bị cháy, người dân không nên cố sử dụng nước, bình cứu hỏa mini hay chăn thông thường để tập tắt ngọn lửa. Bởi những cách này chỉ khiến pin phát nổ, bắt lửa lớn hơn.
Do không có cách dập tắt nguồn cháy là các hóa chất bên trong ắc quy điện, có thể dùng chăn chống lửa (loại chuyên dụng) để trùm lên xe nhằm chặn lửa lan ra các vật liệu khác.
Nếu không có chăn chống lửa, hãy gọi cho cứu hỏa và nhanh chóng thông báo để người dân chạy thoát, tránh bị bỏng và ngạt khí độc.

Trong thí nghiệm của VTV, đám cháy chỉ dừng lại khi pin đã cháy hết.

Ông Trần Thành Vinh, Trưởng Ban Khoa học kỹ thuật, Hiệp hội Phòng cháy chữa cháy và Cứu nạn cứu hộ (PCCC-CNCH) Việt Nam, cho rằng dù tốc độ phát triển phương tiện xe điện cao nhưng hiện chưa có tiêu chuẩn, quy chuẩn riêng để đảm bảo an toàn cháy nổ cho pin lithium ion và xe điện. Đây là cả quá trình từ khâu sản xuất, vận chuyển, lưu kho đến sử dụng, bảo trì, với trách nhiệm thuộc về nhiều cơ quan, ban, ngành.

"Hiện chúng tôi đang phối hợp với Bộ Khoa học và Công nghệ phối hợp, nghiên cứu, đề xuất ban hành các quy chuẩn, tiêu chuẩn liên quan bảo đảm an toàn cho pin xe điện và xe điện. Khi có bộ tiêu chuẩn, hiệp hội sẽ phối hợp với các cơ quan liên quan đề xuất các giải pháp để kiểm soát các hàng hóa lưu thông trên thị trường" - ông Vinh nói.

Cách phòng tránh cháy nổ pin xe máy điện, xe đạp điện

Cục Cảnh sát phòng cháy, chứa cháy và cứu nạn, cứu hộ (Bộ Công an) cho biết một bộ phận người sử dụng xe máy, xe đạp điện có thói quen cắm sạc pin qua đêm. Điều này tiềm ẩn nguy cơ cháy nổ rất cao.

Để bảo đảm an toàn trong quá trình sử dụng xe máy điện, xe đạp điện, phòng ngừa xảy ra cháy, nổ, Cục Cảnh sát phòng cháy, chứa cháy và cứu nạn, cứu hộ khuyến cáo:

1. Nên sạc khi pin/ắc-quy khi gần hết, sử dụng nguồn điện phù hợp (theo mức điện áp khuyến cáo của nhà sản xuất) và ổn định để sạc. Không sạc ngay sau khi vừa chạy xe, nên chờ bình điện nguội trong khoảng 20 phút rồi mới sạc. Không sạc pin qua đêm, không sạc quá 8 giờ liên tục. Nếu xe để lâu không sử dụng, nên sạc pin đầy rồi tháo rời khỏi xe để tăng độ bền.
2. Bảo quản pin/ắc-quy đúng cách bằng cách đặt xe tại vị trí bảo đảm cao ráo và thông thoáng. Không để pin/ắc-quy (xe) tại các khu vực nóng, ẩm. Không tác động lực mạnh vào bộ phận pin/ắc-quy.
3. Không tự ý thay đổi kết cấu của xe, không lắp thêm các phụ kiện, thiết bị tác động đến hệ thống dây dẫn và nguồn điện của xe (thiết bị không tương thích, chênh lệch nguồn diện có thể làm pin/ắc-quy phát nổ).
4. Bảo trì, bảo dưỡng pin/ắc-quy cũng như hệ thống dẫn điện của xe thường xuyên. Định kỳ khoảng 3 tháng/lần nên đưa xe đi kiểm tra pin/ắc-quy, hệ thống sạc cũng như toàn bộ chiếc xe để kịp thời phát hiện và xử lý hư hỏng.
5. Rửa xe đúng cách. Không dùng tia nước áp lực cao hoặc phun trực tiếp vào các vị trí dưới yên xe. Sau khi rửa xe, cần lau khô khu vực pin/ắc-quy, phanh của xe rồi mới khởi động lại. Khi đi mưa về cần để xe ở vị trí khô ráo, thoáng gió để hong khô và kiểm tra xác định có nước vào trong vị trí pin/ắc-quy không.

Trong quá trình sử dụng, dù hiếm nhưng việc cháy pin xe điện vẫn có thể xảy ra. Nếu phát hiện bình điện nóng lên bất thường khi đang sạc, hãy lập tức rút điện. Nếu có thể, hãy tháo bình điện và đặt vào trong một chiếc thùng kim loại, tốt nhất là thùng có chứa cát, tránh xa các vật dễ cháy. Tuyệt đối không tự ý điều chỉnh thông số kỹ thuật của xe điện, thay thế các thiết bị, linh kiện, bình điện, bộ sạc… không đúng chủng loại, không rõ nguồn gốc hoặc không đồng bộ với các thông số kỹ thuật thiết kế của phương tiện. Việc lắp thêm phụ kiện hay thiết bị tác động đến hệ thống dây dẫn và nguồn điện của xe có thể dẫn tới sự chênh lệch, gây cháy nổ ắc-quy, pin.

Khuyến cáo không cắm sạc qua đêm ở chung cư, ở hầm gửi xe thiếu sự giám sát cần thiết. Trong trường hợp, nếu xảy ra cháy, hãy lập tức gọi lực lượng chữa cháy và thông báo luôn là cháy do xe điện để họ chuẩn bị phương án phù hợp. Việc chữa cháy liên quan đến pin lithium ion cần được xử lý khác với cháy thông thường. Đừng cố dội nước vào thẳng bộ pin, vì nước và lithium có thể tạo ra khí hydro, khiến tình trạng chạy nổ dễ lan rộng. Có thể sử dụng bình chữa cháy tiêu chuẩn.

Cập nhật: 16/09/2023 Phụ Nữ Số/NLĐ