Các chuyên gia dinh dưỡng và chống béo phì ở Anh đã lý giải được các nguyên nhân khiến chúng ta dễ phát phì dưới đây.
Đây là quan niệm sai lầm của nhiều người - Ahmed Ahmed, bác sĩ phẫu thuật dạ dày-ruột và giảm béo ở Bệnh viện Bupa Cromwell khẳng định, đồng thời cho biết những người thừa cân thật sự dễ bị lạnh hơn. “Lượng mỡ tích tụ do ăn uống quá mức thường là các mô mỡ trắng, trong khi loại mỡ giúp giữ ấm cơ thể lại là mỡ nâu, vốn chỉ có ở trẻ nhỏ và do di truyền”, bác sĩ Ahmed giải thích.
Thường xuyên ăn uống và xem TV là một trong những nguyên nhân khiến bạn dễ tăng cân. (Ảnh: Daily Mail).
Trong thời kỳ sơ khai, mùa đông thường gắn liền với nạn đói nên tổ tiên chúng ta có xu hướng dự trữ năng lượng trong cơ thể để tồn tại. Nhưng hiện nay, nguồn thức ăn luôn có sẵn quanh năm, do đó, chúng ta không cần thiết phải tích trữ mỡ.
Theo chuyên gia nội tiết Jeremy Tomlinson ở Đại học Birmingham, cơ thể của bạn duy trì nhiệt độ rất tốt, kể cả mùa lạnh. Vậy tại sao cơn đói lúc nào cũng ám ảnh bạn? Có lẽ là do metalonin, một hormone gây ra cảm giác u tối khiến chúng ta buồn ngủ và cũng có thể là yếu tố gây thèm ăn.
Ở hầu hết động vật có vú, lượng melatonin thường tăng lên trong mùa lạnh giúp chúng bớt đói - một chiến lược để đối phó với nguồn thức ăn giảm. Nhưng cũng có một số loài có phản ứng ngược lại, tức là lượng melatonin sụt giảm, nên dễ bị đói và tăng cân, chẳng hạn loài người.
Các món ăn vặt có hàm lượng đường cao sẽ khiến bạn càng thèm món ăn nhiều năng lượng hơn nữa.
Giáo sư Craig Jackson, trưởng khoa Tâm lý ở Đại học Birmingham City cho rằng vào mùa lạnh, mức độ hạnh phúc của chúng ta thấp hơn, gọi là sự buồn chán, chủ yếu do chúng ta có cảm giác tẻ nhạt khi trời trở lạnh, ẩm và tối. Các nghiên cứu cho thấy khi chán chường, chúng ta thường ăn nhiều gấp đôi bình thường để lấy lại hưng phấn. Tuy nhiên, các món ăn vặt có hàm lượng đường cao chắc hẳn sẽ dẫn tới chứng hạ đường huyết đột ngột, khiến bạn càng thèm món ăn nhiều năng lượng hơn nữa. Như vậy, bạn sẽ lâm vào tình trạng tăng-giảm đường huyết thất thường và tích trữ lượng calorie dư thừa thành mỡ.
Nghiên cứu cho thấy hàm lượng vitamin D thấp có thể ảnh hưởng tới trọng lượng của bạn trong thời tiết lạnh. Lý do là vì chúng ta thường ăn mặc kín khi ra ngoài nên không hấp thu đủ lượng vitamin D cần thiết từ ánh nắng Mặt trời. “Việc thiếu vitamin D sẽ làm giảm sự phân hủy chất béo và kích hoạt khả năng lưu trữ chất béo, cho nên lượng calorie mà bạn ăn vào được tích trữ nhiều trong các tế bào mỡ, thay vì được chuyển hóa thành năng lượng” - chuyên gia Stephanie Dillon thuộc Đại học Central Lancashire giải thích. Để tăng cường vitamin D trong mùa lạnh, bạn có thể ăn các loại cá chứa nhiều dầu và cố gắng phơi nắng 20 phút/ngày, nhất là ở vùng cánh tay.
Trong những tháng nắng, chúng ta thường kéo đến công viên hoặc bãi biển để hóng mát và vui chơi. Nhưng vào mùa đông, chúng ta có xu hướng bám chặt trên ghế sofa. “Nếu không ra ngoài đường và ở lì trong nhà, chúng ta dễ nảy sinh các hoạt động gắn với việc ăn uống, chẳng hạn như ngồi trên ghế sofa xem TV” - Giáo sư Jackson cho hay. Ông đề nghị chúng ta nên làm một cuốn nhật ký về các món ăn và suy nghĩ thật kỹ về những thứ mà bạn ăn. Ngoài ra, bác sĩ Ahmed cũng khuyên chúng ta duy trì chế độ rèn luyện thân thể, kẻ cả trong mùa lạnh để tiêu hao bớt năng lượng.
Nghiên cứu đã chỉ ra, nước đẩy lùi cảm giác thèm ăn rất hiệu quả. Khi cơ thể được cung cấp đủ nước, quá trình trao đổi chất diễn ra trơn tru, năng lượng và chất béo được đốt cháy hiệu quả hơn, giúp hạn chế tích tụ mỡ thừa. Tuy nhiên, khi trời lạnh, mọi người thường lười uống nước hơn. Không cung cấp đủ nước khiến quá trình đốt cháy calo và chất béo diễn ra chậm hơn làm cho bạn nhanh đói và dễ tích mỡ.
Uống ít nước, lười vận động gây tăng cân nhanh. (Ảnh: Shutterstock).
Ngại ra khỏi nhà, lười vận động do trời lạnh là nguyên nhân phổ biến dẫn đến tăng cân. Bỏ qua thói quen tập luyện vào mùa đông, ăn nhiều hơn, uống ít nước hơn khiến lượng mỡ tích tụ trong cơ thể ngày càng tăng, đặc biệt là mỡ vùng bụng.
Để duy trì hoạt động trong mùa lạnh, hãy tìm một đối tác tập luyện. Đó có thể là bạn bè hoặc hàng xóm. Cả hai bạn có thể giúp nhau có động lực và duy trì hoạt động thể chất.
Khi trời trở lạnh, mọi người có xu hướng ở trong nhà nhiều hơn, hạn chế thời gian tiếp xúc với ánh nắng mặt trời, dẫn đến cơ thể thiếu vitamin D, giảm hàm lượng hormone serotonin, khiến tâm trạng buồn bã, căng thẳng. Tâm trạng không tốt khiến bạn thèm ăn thực phẩm chứa nhiều calo, dễ gây tăng cân. Chưa kể, trạng thái căng thẳng kéo dài còn làm ảnh hưởng đến quá trình trao đổi chất và có thể gây ra nhiều bệnh lý khác.
Để khắc phục vấn đề này, hãy cố gắng dành một chút thời gian dưới ánh sáng mặt trời bất cứ khi nào có thể.
Trời lạnh khiến bạn ngủ ngon hơn và có xu hướng ngủ nhiều hơn. Ngủ đủ giấc là thói quen tốt để giảm cân nhưng ngủ quá nhiều thì không. Ngủ nhiều hơn 9 tiếng mỗi ngày có thể khiến lượng hormone leptin bị suy giảm, làm tăng cảm giác thèm ăn. Ngủ quá nhiều cũng khiến thời gian vận động giảm xuống, quá trình trao đổi chất bị chậm lại, làm tăng tích tụ mỡ thừa.
Duy trì lịch sinh hoạt ổn định, ngủ và thức dậy theo giờ cố định sẽ giúp cải thiện sức khỏe và tâm trạng, hạn chế tăng cân.