Tại sao đất có màu nâu?

4,73
4.665

Từ vũ trụ, Trái đất có màu xanh lục và xanh lơ, nhưng ở gần mặt đất, đa phần bạn có thể sẽ chỉ nhìn thấy màu nâu. ... nhưng đó có phải là một lời giải thích tốt cho những lựa chọn màu sắc của vũ trụ?

Theo ScienceABC, đa số đất sẽ có màu nâu (dù không phải là tất cả) bởi vì cacbon do các vi sinh vật để lại.

Đa số đất có màu nâu bởi vì carbon do các vi sinh vật để lại.

Hầu hết mọi người ngại dính bùn đất, thậm chí ghét cay ghét đắng, đặc biệt khi dính trên quần áo hoặc theo chúng ta vào nhà. Tuy nhiên, rất ít người dừng lại vài giây để suy nghĩ xem thực sự bùn là gì. Bùn, không phải là một chất cụ thể, mà thường là hỗn hợp của đất sét, cát, đá và các hợp chất hữu cơ. Trong đó, phần quan trọng nhất, ít nhất trên phương diện màu sắc là các chất hữu cơ.

Tùy thuộc vào nơi bạn đang sống trên thế giới, thành phần của đất sẽ có đặc trưng riêng. Trong thực tế, bạn có thể xác định khu vực phát sinh của hầu hết đất chỉ đơn giản bằng một mẫu đất đặc trưng và tỷ lệ của các thành phần trong đó.

Trong hầu hết những nơi mà con người sinh sống, chúng ta sẽ tương tác với bụi bẩn, nước và thực vật. Vài khu vực nơi mọi thứ sinh trưởng và phát triển tốt, con người sẽ đến định cư ở đó. Tuy nhiên, cũng có những khu vực nơi mọi thứ dần chết đi. Thực vật và động vật là những dạng sống dựa vào cacbon, và khi chết, chúng bắt đầu mục rữa và phân hủy.

Những vi khuẩn tí hon trên Trái đất đã cắn nát những tàn thực vật này bằng các enzyme chuyên dụng (có tác dụng bẻ gẫy các liên kết trong lá, thân cây) để tạo ra những miếng mồi ngon phù hợp với kích cỡ của chúng. Các vi sinh vật háu đói xử lý một lượng lớn carbon trong đất, thậm chí thu nạp vài loại nguyên tố vào trong tế bào của mình.

Và vì bận rộn như vậy, vi khuẩn không thể thực hiện trọn vẹn công việc. "Chúng chẳng phải là những cái máy nghiền hiệu quả trăm phần trăm", Steven Allison, một nhà sinh thái học tại Đại học Irvine, California, nói.

Lát cắt đất dọc theo sông Manu, Perru có màu hơi vàng và đỏ do khoáng chất, trong khi lớp mỏng trên bề mặt có màu nâu là do sự có mặt của carbon hữu cơ. (Ảnh: LiveScience)

"Có những mảnh carbon không bị vi khuẩn đánh chén, và có carbon trong cơ thể của chính chúng. Sau đó chúng chết đi, carbon lại quay trở lại lòng đất. Đó là một chu trình, mà ở đó luôn có carbon còn sót lại. Những mảnh nhỏ này tích luỹ dần qua thời gian".

Chúng được gọi là vật liệu mùn, chất đống năm này qua năm khác. Chính kho tích luỹ carbon của vi khuẩn đã tạo cho Trái đất màu nâu bẩn, bởi carbon hấp thụ hầu hết màu sắc trong quang phổ mặt trời, trừ ánh sáng màu nâu bị nó phản xạ trở lại.

Tuy nhiên, không phải đất đai trên khắp Trái đất đều có màu nâu. Một số sa mạc dường như chỉ có cát trắng. Đất ở Hawaii, giàu sắt, lại có màu hơi đỏ. Đào sâu xuống đất ở một vài vùng có màu nâu bẩn, bạn sẽ thấy các màu khác bên dưới.

"Nếu không có quá nhiều carbon trong lòng đất, mặt đất sẽ có màu vàng, đỏ và xám. Chúng phụ thuộc vào màu của khoáng chất chủ đạo ở đó", Allison nói.

Cập nhật: 20/05/2021 Theo VnExpress/VnReview