Thảm họa môi trường tiềm ẩn từ 2,5 tỷ pin mặt trời

Dù được coi là vũ khí giúp giảm thải carbon, pin mặt trời chỉ có tuổi thọ 25 năm, đặt ra vấn đề lớn về rác thải và tái chế.

"Thế giới đã lắp đặt hơn 1 terawatt điện mặt trời. Pin mặt trời thường có công suất khoảng 400 W, nên nếu tính cả mái nhà lẫn các trang trại điện mặt trời, có thể có tới 2,5 tỷ tấm pin", BBC hôm 3/6 dẫn lời tiến sĩ Rong Deng, chuyên gia về tái chế pin mặt trời tại Đại học New South Wales.

Xe nâng thả các tấm pin mặt trời xuống thành đống lớn. (Ảnh: BBC/Laurent Julliand).

Theo chính phủ Anh, có hàng chục triệu tấm pin mặt trời ở nước này. Nhưng cơ sở hạ tầng chuyên dụng để loại bỏ và tái chế chúng vẫn còn thiếu. Các chuyên gia năng lượng đang kêu gọi chính phủ hành động khẩn cấp nhằm ngăn chặn nguy cơ xảy ra thảm họa môi trường toàn cầu từ loại thiết bị này.

Công suất sản xuất điện mặt trời của thế giới đã tăng 22% vào năm 2021. Khoảng 13.000 tấm pin mặt trời được lắp đặt ở Anh mỗi tháng - hầu hết là trên mái nhà của các hộ gia đình. Nếu xu hướng tăng trưởng hiện nay vẫn tiếp diễn, khối lượng pin mặt trời phế thải sẽ rất lớn, theo Ute Collier, phó giám đốc Cơ quan Năng lượng Tái tạo Quốc tế (IRENA).

"Đến năm 2030, chúng tôi nghĩ rằng sẽ có khoảng 4 triệu tấn phế thải, mức này vẫn xử lý được. Nhưng đến năm 2050, chúng ta có thể có tới hơn 200 triệu tấn trên toàn cầu", Collier cho biết. Trong khi đó, thế giới đang sản xuất tổng cộng khoảng 400 triệu tấn nhựa mỗi năm.

Các chuyên gia hy vọng một bước tiến quan trọng sẽ xảy ra cuối tháng 6, khi nhà máy đầu tiên trên thế giới hướng đến tái chế hoàn toàn pin mặt trời chính thức mở cửa tại Pháp. Chủ sở hữu của nhà máy là công ty chuyên tái chế điện mặt trời ROSI. Công ty này hy vọng, cuối cùng có thể tách chiết và tái sử dụng 99% các bộ phận của một tấm pin.

Ngoài tái chế mặt kính và khung nhôm, nhà máy mới có thể thu hồi gần như mọi vật liệu quý trong pin mặt trời, ví dụ như bạc và đồng, thường nằm trong số những vật liệu khó tách chiết nhất.

Các nhà khoa học Anh đang cố gắng phát triển công nghệ tương tự ROSI. Năm ngoái, nhóm nghiên cứu tại Đại học Leicester thông báo, họ đã tìm ra cách chiết xuất bạc từ pin mặt trời nhờ sử dụng một dạng nước muối.

Nhưng đến nay, ROSI là công ty duy nhất trong lĩnh vực tái chế pin mặt trời mở rộng quy mô hoạt động lên mức công nghiệp. Thêm vào đó, công nghệ này rất đắt. Ở châu Âu, các nhà nhập khẩu hoặc nhà sản xuất pin mặt trời phụ trách xử lý khi chúng không còn sử dụng được. Nhiều công ty trong số đó thích nghiền vụn chúng hơn vì cách này rẻ hơn nhiều.

Cập nhật: 05/06/2023 VnExpress