Tìm thấy bức tranh khảm 2.300 năm tuổi quý hiếm dưới lòng thành Rome

Cuộc khai quật kéo dài 5 năm ở sườn đồi Palatine của Rome đã mang lại kho báu vào tuần trước khi các nhà khảo cổ phát hiện ra một phòng tiệc sang trọng có niên đại từ khoảng thế kỷ thứ nhất hoặc thứ hai trước Công nguyên, nổi bật với bức tranh khảm tường khá lớn, nguyên vẹn và có màu sắc rực rỡ.

Ước tính có niên đại khoảng 2.300 năm, công trình này là một phần của dinh thự quý tộc lớn, nằm gần Quảng trường La Mã, được khai quật từ năm 2018.

Hang động vỏ sò 2000 năm tuổi được sử dụng làm phòng ăn ngoài trời và có bức tranh khảm tường khá lớn với vỏ sò, san hô và thủy tinh có màu sắc rực rỡ. (Ảnh:Emanuele Antonio Minerva/MiC).

Dài gần năm mét và mô tả các dây leo, lá sen, đinh ba, kèn, mũ bảo hiểm và các sinh vật biển thần thoại, khung cảnh khảm được tạo ra một cách tỉ mỉ bằng cách sử dụng xà cừ, vỏ sò, san hô, mảnh thủy tinh quý và các đốm đá cẩm thạch. Tác phẩm được đóng khung bằng các tinh thể nhiều màu, đá travertine xốp và gạch màu xanh Ai Cập cổ đại kỳ lạ.

Nhà khảo cổ học Alfonsina Russo, người đứng đầu Công viên khảo cổ Colosseum phụ trách khu vực này cho biết, điều khiến khám phá này trở nên “có một không hai” không chỉ là khả năng bảo tồn đáng kinh ngạc của bức tranh khảm mà còn là cách trang trí của nó cũng có các cảnh ăn mừng của các trận hải chiến.

Sự phức tạp của những bức tranh khảm mô tả chiến thắng đã khiến nhóm thực hiện dự án ngạc nhiên. Họ cho thấy một thị trấn ven biển có tường bao quanh với các tháp quan sát và hành lang – có thể là một địa điểm lý tưởng hoặc ngoài đời thực – nằm trên đỉnh một vách đá được thiết kế bằng những mảnh đá travertine. Cảnh những chiếc thuyền buồm căng buồm cũng xuất hiện cùng với hình ảnh những con quái vật biển thần thoại nuốt chửng hạm đội kẻ thù.

Các nhà khảo cổ đang cố gắng xác định xem những nhánh san hô mỏng manh - và đắt tiền vào thời điểm đó - được sử dụng trong trưng bày đến từ Địa Trung Hải hay Biển Đỏ (các đại dương gần nhất và phổ biến nhất được người La Mã sử dụng để khai thác vật liệu). Nhóm nghiên cứu tin rằng, một loại bột thủy tinh màu xanh lam hiếm có trong thiết kế có thể đến từ thành phố Alexandria của Ai Cập cổ đại.

Russo cho biết: “Vào thời cổ đại, khi các gia đình quý tộc quyền lực sinh sống trên Đồi Palatine, người ta thường sử dụng các yếu tố trang trí phong phú làm biểu tượng để thể hiện sự sang trọng và địa vị xã hội cao”.

Căn phòng, được Russo coi là “viên ngọc quý”, là một phòng tiệc ngoài trời nhìn ra khu vườn, có thể được sử dụng vào mùa hè để chiêu đãi khách.

Một không gian phức tạp như vậy cũng có thể được sử dụng để gây ấn tượng với du khách bằng các trò chơi dưới nước, trò chơi rất phổ biến trong giới quý tộc vào thời điểm đó.

Marco Rossi, giáo sư về cổ vật La Mã và người đứng đầu phòng thí nghiệm khảm tại Đại học Università degli Studi di Roma Tre của Rome đã chỉ ra rằng, những phòng tiệc mùa hè này không chỉ là nơi thư giãn mà còn là biểu thị về sự giàu có và đẳng cấp của họ.

Rossi nói thêm, việc phát hiện ra một bức tranh khảm toàn bộ bức tường là cực kỳ hiếm, đặc biệt là vì những mảnh này tinh tế hơn những mảnh dành cho sàn nhà.

Mặc dù khám phá mới này vẫn còn rất nhiều bí mật cần tiết lộ - chẳng hạn như tại sao tài sản này bị bỏ hoang và cách đây bao lâu - Russo tin rằng có một bí ẩn mà các nhà khảo cổ học có thể giải đáp: Danh tính của chủ sở hữu nó, có thể là một thượng nghị sĩ La Mã.

Russo nói: “Người đó giàu đến mức có đủ khả năng nhập những món đồ quý giá như vậy từ khắp đế quốc để trang trí cho dinh thự này. Cho đến nay, chúng tôi chưa tìm thấy gì để làm sáng tỏ danh tính của chủ nhà, nhưng chúng tôi tin rằng nhiều nghiên cứu hơn có thể cho phép chúng tôi xác định chính xác gia đình quý tộc. Đây thực sự là một sự thể hiện đáng kinh ngạc về sự sang trọng của La Mã.”

• Phát hiện tranh khảm ghép cổ 2.400 năm với thông điệp đầy bất ngờ
• Phát hiện tranh khảm tinh xảo vô giá từ thế kỷ thứ 4
• Khai quật bức tranh khảm trong hầm mộ Hy Lạp