Các bậc cha mẹ không nên chủ quan nếu trẻ bị nhức đầu. Không chỉ là biểu hiện cảm sốt hay viêm amiđan cấp, đau đầu còn có thể là dấu hiệu của u não - một dạng ung thư ở trẻ em.
Cháu Thắng, 7 tuổi, kêu nhức đầu thường xuyên khoảng 2 ngày. Sau buổi học ở trường, cháu cũng cảm thấy mệt mỏi, khó tập trung vào bài học... Khi được mẹ cho uống thuốc trị nhức đầu (paracetamol), Thắng thấy dễ chịu. Nhưng cơn đau đầu đã trở lại với cường độ ngày một tăng. Trong các ngày kế tiếp, cháu còn buồn nôn hoặc nôn ói nhiều, nôn vọt ra vào sáng sớm. Khi đưa con đi khám, bố mẹ Thắng mới biết cháu bị u não.
U não đứng hàng thứ hai trong 10 loại ung thư trẻ em thường gặp. Theo ghi nhận tại TP HCM, bệnh này chiếm 12% trong số ca ung thư trẻ em, chỉ đứng sau bệnh bạch cầu cấp (34%). Đây là hai loại ung thư gây tử vong hàng đầu cho trẻ ở Việt Nam.
2/3 trường hợp u não gặp ở trẻ nhỏ khoảng 5 tuổi, nằm ở vị trí hố sau (vùng tiểu não).
Tuy chưa biết rõ nguyên nhân gây bệnh nhưng y học đã xác định được một số yếu tố nguy cơ phát sinh u não như ảnh hưởng tia bức xạ, một số bệnh di truyền gia đình (bệnh đa u sợi thần kinh, bệnh xơ cũ), các hợp chất N- nitrosamin…
Bên cạnh việc thăm khám lâm sàng, chụp cắt lớp điện toán (CT scan) và chụp cộng hưởng từ (MRI) là 2 phương tiện chính để chẩn đoán u não. Hai kỹ thuật này có thể giúp phát hiện 95% các tổn thương u của hệ thần kinh, với các thông số như: vị trí, số lượng, kích thước, tính chất của khối u não và mức độ tổn thương của mô não lân cận.
Việc điều trị chủ yếu là phẫu thuật cắt bỏ u não. Tốt nhất là mổ cắt trọn vẹn khối u và làm xét nghiệm giải phẫu bệnh đễ biết rõ bản chất, nguồn gốc mô học của nó. Nếu u lành tính, trẻ chỉ cần được theo dõi thêm một thời gian sau mổ.
Đối với khối u hoặc u to không cắt hết được, việc xạ trị bổ sung thêm sau mổ là vô cùng cần thiết. Việc xạ trị cho trẻ nhỏ dưới 36 tháng tuổi được cân nhắc thận trọng để phòng tránh biến chứng của tia bức xạ lên mô não. Hiện nay, hóa trị cũng có vai trò củng cố kết quả phẫu thuật, áp dụng cho cho trẻ nhỏ dưới 36 tháng tuổi hoặc các u não có nhạy cảm với thuốc hóa trị.
Dao gamma được xem xét sử dụng cho một số trường hợp u não và tổn thương dị dạng mạch máu não có kích thước nhỏ, nằm ở vị trí sâu, khó với tới một cách an toàn bằng lưỡi dao mổ. Dao gamma không thay thế được vai trò của phẫu trị bướu não trẻ em.
Làm sao phát hiện sớm?
Cha mẹ và người chăm sóc trẻ nhỏ cần chú ý khi trẻ kêu nhức đầu có kèm theo một trong những bất thường sau:
- Nhức đầu lặp đi lặp lại và thường xuyên hơn, nặng dần thêm.
- Buồn nôn, nôn ói vọt vào buổi sáng.
- Co giật hoặc lừ đừ buồn ngủ.
- Mắt nhìn kém, không thấy rõ tăng dần.
- Đi chệnh choạng hoặc dễ té ngã.
- Đầu to nhanh (gặp ở trẻ nhỏ dưới 12 tháng tuổi).
Nên đưa cháu đi khám ở bệnh viện có chuyên khoa ngoại thần kinh, Nhi thần kinh.